Άρθρο του Υπουργού Γεωργίας Κώστα Καδή στην ειδική έκδοση του Φιλελεύθερου: «Η επόμενη μέρα – Πώς προχωρούμε»
Αναγνωρίζοντας την ανάγκη αντιμετώπισης μεγάλων περιβαλλοντικών προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή, η ερημοποίηση, η ρύπανση του νερού, του εδάφους και του αέρα, η απώλεια της βιοποικιλότητας και η υπερκατανάλωση φυσικών πόρων, η Ευρωπαϊκή Ένωση, διαμόρφωσε και υλοποιεί την «Πράσινη Συμφωνία», που αποτελεί ουσιαστικά τη νέα αειφόρο αναπτυξιακή στρατηγική της. Η Συμφωνία, αποσκοπεί στον μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια πιο δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία, με ανταγωνιστική και αποδοτική οικονομία, φιλική προς το περιβάλλον και αποτελεσματική ως προς τη χρήση των πόρων.
Ειδικότερα σε σχέση με την αξιοποίηση των πόρων, η Πράσινη Συμφωνία έχει στον πυρήνα της την πολιτική µετάβασης σε µια κυκλική οικονοµία. Δηλαδή, μια οικονομία όπου τα προϊόντα δεν ακολουθούν τη σπάταλη γραμμική πορεία «παραγωγή – χρησιμοποίηση – απόρριψη», αλλά μια κυκλική πορεία, που εστιάζεται στην επαναχρησιµοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση χρησιμοποιημένων υλικών και προϊόντων.
Για την Κύπρο, η ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Το 2021 αναμένεται να είναι ένα καθοριστικό έτος για την οριστικοποίηση και εφαρμογή των πολιτικών που έχουμε σχεδιάσει.
Σημαντική τομή αποτελεί η καθολική εφαρμογή της χωριστής συλλογής στην πηγή των ανακυκλώσιμων και οργανικών αποβλήτων. Καταλύτης για την επιτυχία του εγχειρήματος αυτού είναι η εφαρμογή συστημάτων τύπου «Πληρώνω Όσο Πετώ», δηλαδή δίκαιων συστημάτων, όπου ο κάθε πολίτης θα πληρώνει μόνο για ότι πετά και όχι για αυτά που επαναχρησιμοποιεί ή ανακυκλώνει. Η σχετική νομοθεσία που ρυθμίζει τα πιο πάνω βρίσκεται, μετά από εκτεταμένη διαβούλευση, ενώπιον της Βουλής.
Προκειμένου να ενισχυθούν τεχνοοικονομικά οι τοπικές αρχές για εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων, έχουμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ. Οι λεπτομέρειες του σχετικού προγράμματος θα ανακοινωθούν στις αρχές του 2021.
Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με τις τοπικές αρχές, υλοποιούνται ή σύντομα θα εφαρμοστούν προγράμματα μείωσης των αποβλήτων παραλιακών ξενοδοχείων και άλλων χώρων, στις επαρχίες Λάρνακας, Αμμοχώστου, Λεμεσού και Πάφου.
Βρισκόμαστε επίσης στο τελικό στάδιο επεξεργασίας της νομοθεσίας για την εφαρμογή συστήματος εγγυοδοσίας για τις συσκευασίες ποτών. Με αυτό τον τρόπο δίνουμε αξία στις κενές συσκευασίες και ωθούμε τους πολίτες να μην τις απορρίπτουν αλλά να τις ανακυκλώνουν για να καρπώνονται την αξία αυτή.
Παράλληλα, έχουμε καταθέσει στη Βουλή το νομοσχέδιο που προβλέπει την ορθολογική διαχείριση αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων. Το νομοσχέδιο προνοεί την απαγόρευση της απόρριψης φαρμακευτικών προϊόντων οικιακής προέλευσης στα σύμμεικτα απορρίμματα και στις αποχετεύσεις. Οι πολίτες θα μπορούν να απορρίψουν δωρεάν φάρμακα που δεν χρειάζονται ή έχει περάσει η ημερομηνία λήξης τους, σε προσιτά σημεία συλλογής.
Το μέτρο της χρέωσης της πλαστικής σακούλας στα ταμεία αποδείχτηκε επιτυχημένο, αφού έφερε μείωση στις πωλήσεις πλαστικών σακούλων στις υπεραγορές πέραν του 80 %. Με νομοθέτημα που ετοιμάσαμε προχωρούμε ένα βήμα πιο κάτω: στην πλήρη κατάργηση της πλαστικής σακούλας στα ταμεία.
Στη Βουλή αναμένεται να κατατεθεί σύντομα και το νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ που αφορά τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, μέσα από το οποίο θα απαγορευτούν συγκεκριμένα πλαστικά μιας χρήσης.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στην αξιοποίηση των υλικών που προκύπτουν από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις. Εντός των επόμενων ημερών, προωθείται πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο που θα αποσκοπεί στη διαμόρφωση ενός βελτιωμένου θεσμικού πλαισίου για την αποτελεσματικότερη χρήση των υλικών αυτών, στο πλαίσιο των αρχών της κυκλικής οικονομίας.
Στο επίπεδο έργων υποδομής, επικεντρωνόμαστε σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, στην αναβάθμιση των υφιστάμενων πράσινων σημείων καθώς και τη δημιουργία νέων, όπως επίσης και σημείων συλλογής ανακυκλώσιμων και ογκωδών υλικών (Πράσινες γωνιές). Εντός του 2021 θα δημιουργηθούν πέραν των 30 πράσινων γωνιών σε περιοχές της ορεινής και ημιορεινής Κύπρου, ενώ σε συνεργασία με τον Επίτροπο Ορεινών Κοινοτήτων εφαρμόζουμε το «Πρόγραμμα πρόληψης, χωριστής συλλογής και αξιοποίησης δημοτικών αποβλήτων ορεινής / ημιορεινής Κύπρου».
Οι ίδιοι οι πολίτες αποτελούν βασική συνιστώσα για την επιτυχία των πιο πάνω πολιτικών και ως εκ τούτου προχωρούμε σε μια σειρά από δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, σε συνεργασία με άλλα οργανωμένα σύνολα.
Η μετάβαση της χώρας μας σε μία κυκλική οικονομία σηματοδοτεί μια νέα πορεία προς την πράσινη ανάπτυξη και αειφορία. Έχουμε μία μοναδική ευκαιρία να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε το περιβάλλον και τους φυσικούς μας πόρους και να παραδώσουμε στις μελλοντικές γενιές μια πιο αειφόρο, καθαρή και πράσινη Κύπρο.
