19 Νοεμβρίου. Η ημερομηνία αυτή με τρομάζει. Δεκαετίες τώρα. Κάθε χρόνο εμφανίζεται και πιο δύσκολη. Ξυπνάει τους χειρότερους εφιάλτες. Μας υποχρεώνει να αντικρίσουμε κατάματα τη συνείδησή μας. Και αυτό είναι τόσο βασανιστικό. Δεν είναι απλώς η επέτειος μιας αξεπέραστης θυσίας ενός ανθρώπου που λάτρεψε την ελευθερία και την πατρίδα του. Είναι η ημέρα εκείνη η οποία ζωντανεύει ό,τι σπουδαιότερο έχει να επιδείξει η Ιστορία από πλευράς αξιοπρέπειας. Εκείνη η φράση του ήρωα είναι τόσο βαριά, που αναγκάζει την υφήλιο να υποκλιθεί: «Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα αλλά περί αρετής»! Εξηνταδύο χρόνια μετά, το κατάντημα μας οδήγησε στο «this is Cyprus»! Η ντροπή είναι ασήκωτη. Το ίδιο και οι ενοχές, για όσους ακόμη διαθέτουν.
Σήμερα, Κυριάκο Μάτση, σε ικετεύω. Μην ξεκινήσεις για το ταξίδι που κάνεις κάθε χρόνο τέτοια μέρα. Σήμερα, η παρουσία σου θα μας πλακώσει. Η ντροπή, που φόρτωσαν κάποιοι μεγαλόσχημοι στην μικρή μας πατρίδα, είναι δυσβάστακτη. Σήμερα, οι τύψεις μας για το κατάντημα της λατρεμένης μας πατρίδας είναι τόσο ασήκωτες, ώστε δεν απομένει δύναμη να σε αντικρίσουμε κατάματα. Οι απλοί πολίτες. Διότι πολλοί από τους ταγούς, που χάρη στην θυσία σου, μπόρεσαν να ανελιχθούν σε αξιώματα, δεν ερυθριούν.
Τόσο επώδυνες οι συγκρίσεις. Αρχές του 1956, ο στρατάρχης Χάρντινγκ έβαλε σε μια βαλίτσα μισό εκατομμύριο λίρες. Μυθικό για την εποχή ποσό. Το πρότεινε σε ένα νέο 30 χρόνων. Ζητώντας του μια και μόνο πληροφορία. Πού κρύβεται ο Διγενής; Μισό εκατομμύριο λίρες για μια απάντηση. Η απάντηση τον άφησε άγαλμα. «Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα αλλά περί αρετής». Νοέμβριο του 2019, ένα σωρό άθλιοι ασέλγησαν επί της μέγιστης αυτής παρακαταθήκης αξιοπρέπειας του Κυριάκου Μάτση. Εξαφάνισαν το σπουδαίο «Ου» και μετέτρεψαν σε λάβαρό τους το «περί χρημάτων». Για πολύ μικρότερες βαλίτσες και πολύ μικρότερα ποσά, κάποιοι πουλάνε και την ψυχή τους στον διάβολο. Κανένας νόμος, κανένας ηθικός φραγμός δεν σταματά το πάθος τους για εξασφάλιση οικονομικού οφέλους με κάθε μέσο. Δεν αισθάνονται την παραμικρή προσβολή σε ανάλογες προτάσεις.
Νοέμβριος του 1958. Με στεντόρεια φωνή ένας άνθρωπος με τεράστια ψυχή κραύγασε: «Όχι, δεν παραδίδομαι. Αν θα βγω, θα βγω πυροβολώντας». Η βροντερή φωνή σκέπασε το νησί. Ο αντίλαλος διέσχισε τα σύνορα του. Εξαπλώθηκε σε όλο τον πλανήτη. Υποχρέωσε την ανθρωπότητα να υποκλιθεί. Συνειδητά εκείνο το παλληκάρι στα 32 του χρόνια είχε προεπιλέξει την οδό της αξιοπρέπειας. Το περιέγραφε ο ίδιος στα συγγράμματά του: «Έκλεξε όσον ημπορής τον τρόπο του θανάτου σου, ένας ωραίος θάνατος είναι συνήθως η ευγενεστέρα πράξις της ζωής σου». Τον περιέγραφε και στις επιστολές προς τους γονείς του 11 μήνες νωρίτερα: «Πιστεύομεν ότι κάθε θυσία μας δεν πηγαίνει άδικα και εσείς να είστε περήφανοι για μας. Αν ο καλός Θεός μας επιφυλάσσει την λαμπράν τύχη να δώσουμεν την ζωήν μας για την πατρίδα, τότε η χαρά σας πρέπει να είναι απέραντη».
Ήταν έτοιμος. Συνειδητοποιημένος. Ήξερε τι σήμαινε ελευθερία. Ήξερε τι σήμαινε αξιοπρέπεια. Ένα πράγμα, όμως, δεν γνώριζε. Τη συνέχεια. Ότι λίγα χρόνια μετά, ένα τσούρμο άθλιοι θα βύθιζαν το χρυσοπράσινο φύλο σε έναν απέραντο βούρκο. Γεμάτο από σκάνδαλα, απάτες, διαπλοκές, δυσθεώρητη διαφθορά, ατιμίες, δολοφονίες αξιών, ξεπούλημα συνειδήσεων και μπόχα. Ατελείωτη αποπνικτική μπόχα. Κατάντησαν σκλάβοι του χρήματος.
Γι’ αυτό ακριβώς, σε ικετεύω Κυριάκο Μάτση. Μην έρθεις σήμερα. Δεν θα αντέξουμε την ντροπή αντικρίζοντάς σε. Ούτε κι εσύ, όμως, θα αντέξεις. Θα δεις το βίντεο του αίσχους. Αυτό το οποίο κάνει το γύρο του πλανήτη. Αυτό που υποχρεώνει τη λατρεμένη Κύπρο να βιώνει το μέγιστο διασυρμό. Θα υποχρεωθείς να δεις ένα σιχαμερό κύκλωμα. Φαγοπότια σε σπίτια για προώθηση κερδοσκοπικών στόχων. Οινοποσίες για εξυπηρέτηση ντροπιαστικών μεθόδων. Κλεισίματα ματιών, που μόνο απεριόριστη απέχθεια προκαλούν.
Αλήθεια, δεν ξέρω αν ο μαρτυρικός σου θάνατος είναι πιο επώδυνος από το βίντεο του αίσχους. Η μπόχα που μας έπνιγε τόσα χρόνια, πλέον, έλαβε μορφή. Έγινε εικόνα. Λειτούργησε σαν οδυνηρό κτύπημα σιδερογροθιάς στο πρόσωπό μας. Άραγε, θυμάσαι στις 18 Νοεμβρίου 2018 τον Συλλούρη τι είχε πει στο μνημόσυνό σου: Σε γραπτή δήλωση, αφού επανέλαβε την απάντηση σου «ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα», επισήμανε ότι «αυτές τις αρετές χρειαζόμαστε σήμερα όσο ποτέ στον δικό μας αγώνα».
Το μαρτύριο στο κρησφύγετο της δόξας το άντεξες. Το μαρτύριο αυτό δεν είμαι σίγουρος. Επειδή δεν θα πλήξει μόνο τη ζωή σου. Θα κτυπήσει κέντρο την αξιοπρέπειά σου. Και αυτό δεν αντέχεται… Θα υποχρεωθείς να βροντοφωνάξεις: «Γιατί με προσβάλλετε;». Δεν θα μπορούμε να σου δώσουμε απάντηση. Οι τιποτένιοι ταγοί ούτε που θα καταλάβουν. Κι εμείς, ταπεινά ανθρωπάκια, θα σιγήσουμε. Επειδή ακόμη ανεχόμαστε να σε προσβάλλουν με τέτοιο επαίσχυντο τρόπο.
Σε αυτή την πατρίδα, μανιωδώς, ιχνηλατούν τις αλυσίδες στενών επαφών ενός ιού. Τι ειρωνεία. Δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ να ιχνηλατήσουν τις αλυσίδες της διαφθοράς. Αδιαφορούν για κάθε τέτοια στενή επαφή… Και αν ακόμη αντέξεις την διαφθορά που θα αντικρίσεις, δύσκολα θα αντέξεις τις εικόνες από την άλλη δυσθεώρητη ντροπή. Εκείνη με το πικ νικ του βιαστή στην πρώην βασιλεύουσα. Το προσπεράσαμε με αμίμητη παθητική ανοχή. Μερικές εκατοντάδες όλοι κι όλοι πλησίασαν το χώρο της ντροπής. Ο λαός λούφαξε. Παρέλυσε εδώ και χρόνια…
Γι’ αυτό σου λέω, αετέ του Δικώμου. Μην πετάξεις σήμερα πάνω από το άλλοτε «νησί των αγίων». Πλέον, έχει μετατραπεί σε νησί των κολασμένων. Μην αναζητήσεις την ελπίδα. Οι άθλιοι την δολοφόνησαν. Ταπεινά θα κάνουμε ενός λεπτού σιγή. Για να απολογηθούμε. Να ζητήσουμε να μας συγχωρέσεις…
