Στον ιδιωτικό τομέα τα σφαγεία

Στον ιδιωτικό τομέα ανατίθεται ο έλεγχος των σφαγείων, κάτι που αναμένεται να γίνει μέσα από διαδικασία προκήρυξης διαγωνισμού. Ο φορέας αναμένεται να αναλάβει τον έλεγχο όλων των σφαγείων της Κύπρου οπληφόρων ζώων (αγελάδες, πρόβατα, κατσίκες, γουρούνια). Επομένως, το προσωπικό, το οποίο τώρα είναι τοποθετημένο στα σφαγεία, αφού αποδεσμευτεί, θα ενισχύσει άλλους τομείς ελέγχου, όπως της ευημερίας των ζώων και της χρήσης αντιβιοτικών. Με βάση τη νομοθεσία, όλα τα έξοδα για τους ελέγχους πρέπει να καλύπτονται από τα τέλη που εισπράττονται από τα σφαγεία, επομένως δεν θα επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός. 
 

Πρόκειται ουσιαστικά για αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών ως προς τον έλεγχο των σφαγείων, με στόχο τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και την εντατικοποίηση των επίσημων ελέγχων. Με στόχο οι έλεγχοι να καταστούν πιο ποιοτικοί και αποτελεσματικοί, τον ρόλο των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών θα ενισχύσει ιδιωτικός φορέας παροχής τέτοιων υπηρεσιών τον οποίο θα εγκρίνουν και θα εξουσιοδοτήσουν σύμφωνα με τη νομοθεσία. 

 

 

Στη βάση των πιο πάνω, το Υπουργικό Συμβούλιο στις 18/2/2020 ενέκρινε σχετική πρόταση του υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστα Καδή, σύμφωνα με την οποία οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες εξουσιοδοτούνται να προχωρήσουν στην προκήρυξη διαγωνισμού εντός του 2020, για την ανάθεση των ελέγχων στα σφαγεία σε εξουσιοδοτημένο φορέα, με εκτιμώμενο ετήσιο κόστος μέχρι €1.000.000. 

 

Η απόφαση προνοεί ότι η αρμόδια Αρχή, δηλαδή οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, θα εποπτεύει και θα ελέγχει τον εν λόγω φορέα, προκειμένου να διασφαλίζεται περαιτέρω η εφαρμογή της νομοθεσίας αλλά και για να διατηρείται ετοιμότητα άμεσης παρέμβασής της σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο. Η εν λόγω απόφαση θέτει ως προϋπόθεση την ανάκτηση του κόστους της σύμβασης μέσω τελών, που θα επιβάλλονται για τον σκοπό αυτό, καθώς και τη λειτουργία σχεδίου από πλευράς της αρμόδιας Αρχής, για σκοπούς άμεσης παρέμβασης σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη ή παρατηρηθεί κενό στους ελέγχους.
 

 

Σήμερα, εντεταλμένοι λειτουργοί των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, καθώς και ιδιώτες κτηνίατροι που συμβάλλονται για τον σκοπό αυτό, διενεργούν τους αναγκαίους επίσημους ελέγχους στις εν λόγω εγκαταστάσεις τόσο σε εργάσιμες όσο και σε ώρες εκτός ωραρίου Δημόσιας Υπηρεσίας, με σκοπό να διαπιστώνουν ότι διασφαλίζονται οι όροι λειτουργίας των σφαγείων, καθώς και οι προϋποθέσεις και διαδικασίες που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία. Για σκοπούς κάλυψης του κόστους των ελέγχων, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες επιβάλλουν διοικητικά τέλη στα σφαγεία.

 

 

Η αποδέσμευση του προσωπικού των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών από την άμεση εμπλοκή του στους ελέγχους των σφαγείων θα παρέχει τη δυνατότητα ενίσχυσης άλλων τομέων ελέγχου, όπως π.χ. της ευημερίας των ζώων και της χρήσης αντιβιοτικών. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της εφαρμογής βιώσιμων πρακτικών εκτροφής των ζώων σχετικά με την υγεία και την ευημερία υλοποιούνται προγράμματα για την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την εξάλειψη ζωικών ασθενειών και ζωονόσων. Όσον αφορά στον περιορισμό της μη ορθολογιστικής χρήσης αντιβιοτικών στην κτηνιατρική και κτηνοτροφία, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες προβαίνουν σε ενέργειες όπως η ενημέρωση των κτηνοτρόφων και των κτηνιάτρων, καθώς επίσης και η επιτήρηση της παρουσίας καταλοίπων αντιβιοτικών σε προϊόντα ζωικής προέλευσης για τη διασφάλιση της προστασίας από την έμμεση και ακούσια λήψη αντιβιοτικών από τον άνθρωπο. Προς τον σκοπό αυτό διενεργούνται έλεγχοι σε όλη την αλυσίδα διακίνησης μέχρι και το τελικό σημείο χορήγησης των αντιμικροβιακών, ιδιαίτερα στα μεγαλύτερα υποστατικά εκτροφής παραγωγικών ζώων. Μέσω των εθνικών προγραμμάτων ελέγχου καταλοίπων αντιμικροβιακών ουσιών στα ζωοκομικά προϊόντα, διασφαλίζεται η ελαχιστοποίηση του κινδύνου εισόδου τέτοιων παραγόντων στα τρόφιμα ζωικής προέλευσης. 

 

 

Οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες είναι η αρμόδια Αρχή για τον έλεγχο της εφαρμογής της Νομοθεσίας στα σφαγεία οπληφόρων. Με βάση τον Κανονισμό ΕΕ αριθ. 2017/625, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες οφείλουν να διαθέτουν ή να έχουν πρόσβαση σε επαρκή αριθμό κατάλληλα ειδικευμένων και έμπειρων υπαλλήλων για τη διενέργεια επίσημων ελέγχων στα σφαγεία. Στην Κύπρο δραστηριοποιούνται τρία σφαγεία οπληφόρων, για σφαγή χοίρων, βοοειδών και αιγοπροβάτων. Επιπλέον, δραστηριοποιούνται 23 σφαγεία για τη σφαγή πτηνών, δύο για τη σφαγή κουνελιών και ένα για τη σφαγή εκτρεφόμενου θηράματος. 

 

Με βάση την αξιολόγηση των αναγκών στελέχωσης των σφαγείων, προκύπτει σοβαρή ανάγκη τοποθέτησης πρόσθετου προσωπικού στα σφαγεία οπληφόρων, για σκοπούς διενέργειας των προβλεπόμενων ελέγχων, τόσο κατά το κανονικό ωράριο της Δημόσιας Υπηρεσίας όσο και κατά τις ώρες πέραν αυτού. Με βάση τον αριθμό του προσωπικού και των κενών θέσεων που υπάρχουν, αλλά και τη φύση, ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις της συγκεκριμένης εργασίας, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις εν λόγω ανάγκες και να ανταποκριθούν επαρκώς στους απαιτούμενους από τη νομοθεσία ελέγχους. 

 

Οι σημερινές ανάγκες καλύπτονται από λειτουργούς των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, καθώς και από ιδιώτες κτηνίατρους, οι οποίοι εξουσιοδοτούνται στη βάση συμβολαίων ως επίσημοι κτηνίατροι. Ωστόσο, με την εν λόγω διευθέτηση, μέχρι σήμερα δεν έχει επιλυθεί το πρόβλημα στελέχωσης, καθώς ο αριθμός του προσωπικού που συμμετέχει παραμένει ανεπαρκής. 

 

Για την εφαρμογή των απαιτούμενων ελέγχων, σύμφωνα με τη νομοθεσία, κρίνεται αναγκαία η ανάθεση όλων των ελέγχων που διενεργούνται στα σφαγεία σε εξουσιοδοτημένο ιδιωτικό φορέα, ο οποίος θα υπόκειται σε έλεγχο από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση της συχνότητας των ελέγχων στα σφαγεία, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται από τον Κανονισμό ΕΕ αριθ. 2017/625, η οποία αξιοποιείται και σε άλλα κράτη-μέλη. Το εκτιμώμενο κόστος για την εν λόγω ανάθεση υπολογίστηκε στο €1.000.000 περίπου. 

 

Σημειώνεται ότι το σημερινό κόστος στελέχωσης από το προσωπικό των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών υπολογίζεται περίπου στις €800.000 και μαζί με την αγορά των πρόσθετων υπηρεσιών από ιδιώτες κτηνίατρους ανέρχεται περίπου στις €900.000.

 

Σύμφωνα με τον Κανονισμό ΕΕ αριθ. 2017/625, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες επιβάλλουν τέλη στους παραγωγούς, προκειμένου να καλύπτεται το κόστος των επίσημων ελέγχων. Τα έσοδα από τα τέλη σφαγής για το 2018 ανήλθαν στις €997.000 περίπου και συνεπώς η ανάθεση των ελέγχων σε ιδιωτικό φορέα με εκτίμηση κόστους περίπου €1.000.000 κρίνεται δημοσιονομικά ουδέτερη.