Θεοφάνης Τρύφωνος: «Η ζωή είναι ορειβασία»

Συνέντευξη στον Σωκράτη Ιωακείμ / Φωτογραφίες: Αντώνης Γ. Αντωνίου

Σπούδασε νομική, εργάστηκε ως δημοσιογράφος και ακολούθως υπηρέτησε τη Δημόσια Υπηρεσία σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις για 38 χρόνια, φθάνοντας μέχρι τη θέση του Γενικού Διευθυντή του υφυπουργείου Τουρισμού. Ο λόγος για τον Θεοφάνη Τρύφωνος, ο οποίος σήμερα βρίσκεται σε προαφυπηρετική άδεια από το Δημόσιο. Τον συναντήσαμε στο Café go healthy στη Λευκωσία και συζητήσαμε τις σημαντικότερες στιγμές από τα προσωπικά και επαγγελματικά του βιώματα.

Γεννήθηκε στις 14 Ιουλίου του 1957 στο Καϊμακλί και είναι το μεγαλύτερο παιδί (καθώς έχει άλλον έναν αδελφό) της τετραμελούς οικογένειας του καταστηματάρχη Χριστάκη Τρύφωνος, με καταγωγή από την Αμμόχωστο και της δασκάλας Ήβης Τρύφωνος δασκάλας.

Γυρίζοντας το χρόνο αρκετά χρόνια πίσω χαρακτηρίζει τα παιδικά του χρόνια ως ανέμελα. «Θυμάμαι τον εαυτό μου να παίζω ποδόσφαιρο στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου που ήταν απέναντι από το σπίτι μου και την ενασχόληση με παραδοσιακά παιχνίδια όπως το λιγκρί και του κρυφτό. Μεγάλωσα χωρίς στερήσεις καθώς ήμασταν μία μεσοαστική οικογένεια. Στο Καϊμακλί ένιωθα πολύ έντονα την έννοια της γειτονιάς ιδιαίτερα τα καλοκαίρια που τα περισσότερα σπίτια δεν είχαν αυλή μπροστά και καθόταν ο κόσμος στα πεζοδρόμια και ήμασταν όλοι μια παρέα», ανέφερε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ρεκόρ ακρίβειας στην Κύπρο – Τι απαντά το Υπ. Εμπορίου

ΔΗΜΟΤΙΚΟ

Δημοτικό φοίτησε στο Αρρεναγωγείο Καϊμακλίου. «Ως μαθητής ήμουν αρκετά καλός, όχι όμως ο καλύτερος. Μου άρεσαν πολύ τα Νέα Ελληνικά, η Λογοτεχνία και η Ιστορία. Με κάποιους συμμαθητές μου κρατάμε επαφή μέχρι σήμερα και αυτό είναι κάτι το οποίο μου αρέσει», είπε.

ΓΥΜΝΑΣΙΟ

Γυμνάσιο φοίτησε στο Παγκύπριο και ακολούθησε τον Πρακτικό Κλάδο. Εκεί θυμάμαι τα ιερά τέρατα που είχα την τύχη να έχω ως καθηγητές μεταξύ των όποιων οι Φρίξος Πετρίδης και Γιώργος Χατζηκωστής και ο Ανδρέας Λαδόμματος που δίδασκε τέχνη.  «Συμμαθητές μου ήταν ο Μάνθος Μαυρομμάτης, ο Σωκράτης Χάσικος, ο Χριστόδουλος Συμεωνίδης και ο Λένος Τριγιώργης», θυμάται.

ΣΤΡΑΤΟΣ

Το 1975 ακριβώς ένα χρόνο μετά την τουρκική εισβολή κατατάσσεται στην Εθνική Φρουρά και υπηρετεί το Σώμα του Πυροβολικού στην Αθαλάσσα. «Από το Στρατό θυμάται έντονα τις αντιξοότητες που υπήρχαν μετά την εισβολή. Έπρεπε να κτιστούν Στρατόπεδα και τα όπλα ήταν απαρχαιωμένα.  Θυμάμαι επίσης ένα περιστατικό όπου σκοτώσαμε ένα φίδι με ένα συνάδελφο μου και μας δόθηκε τιμητική άδεια», υπογράμμισε.

ΣΠΟΥΔΕΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Το 1977 βρέθηκε στην Αθήνα  για να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, απ’ όπου έλαβε πτυχίο Νομικής το 1982. «Η Αθήνα ήταν ένα δεύτερο Πανεπιστήμιο για μένα, λόγω της πλούσιας κουλτούρας της και των πολιτικών συγκεντρώσεων της.  Ασχολήθηκα παράλληλα με τον Συνδικαλισμό και έφτασα μέχρι τη θέση του Προέδρου της φοιτητικής παράταξης της Αναγέννησης. Στη συνέχεια, απέκτησα δίπλωμα στις Αγγλο-Κυπριακές Νομικές Σπουδές από το University of Leicester το 1991 και μεταπτυχιακό τίτλο (Master) στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (ΜΒΑ), από το Cyprus International Institute of Management (CIIM) το 1996. Πέτυχα στις εξετάσεις του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και είμαι εγγεγραμμένος δικηγόρος από το 1985», τόνισε..

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΑΒΙΚΟ ΚΟΛΠΟ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Το 1983 ενώ ήταν αρραβωνιασμένος και έψαχνε για δουλειά, έκανε διευθετήσεις με την εταιρεία J&P για να εργαστεί στον Αραβικό Κόλπο. Για να μεταβεί όμως με την μετέπειτα σύζυγο του εκεί έπρεπε να ήταν παντρεμένοι. «Είχα πάει στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία για να δημοσιεύσω την αγγελία γάμου μου, ώστε να γίνει εφικτή η μετάβαση μου εκεί και την επόμενη μέρα μου προσφέρθηκε εργασία εκεί. Τότε διευθυντής της Ελευθεροτυπίας που ήταν το εκφραστικό όργανο του ΔΗΚΟ ήταν ο Ανδρέας Ηρακλέους και αρχισυντάκτης ο Ανδρέας Κωνσταντίνου. Ο πρώτος μου μισθός ήταν 200 λίρες και είχαμε και 1 λίρα για κάθε νυχτέρι το οποίο το λέγαμε τότε ως «επίδομα σουβλακίων». Η εμπειρία το να εργάζομαι ως δημοσιογράφος ήταν συναρπαστική, υπό την έννοια ότι έπρεπε να κυνηγάς την είδηση. Έκανα παράλληλα και τον φωτορεπόρτερ και ήταν κάτι το οποίο με γέμιζε», επεσήμανε.

Η ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Πριν πιάσει δουλειά στην εφημερίδα είχε κάνει αίτηση για πρόσληψη στη δημόσια υπηρεσία. «Αφού πέρασα με επιτυχία τις γραπτές εξετάσεις το 1984 προσλήφθηκα ως λειτουργός στο Υπουργείο Οικονομικών, όπου και εργάστηκα στη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης (1984-1991) και στη Διεύθυνση Ευρωπαϊκής Ένωσης και Μελετών (1992-2001). «Το Υπουργείο Οικονομικών ήταν ένα μεγάλο σχολείο για μένα. Από τη πρώτη μέρα μου ανατέθηκαν σημαντικά καθήκοντα. Ήμουν ένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών. Την περίοδο όπου ήμουν μέλος γινόταν ο νότιος αγωγός και τότε θυμάμαι ήταν 200 εκατομμύρια λίρες το κόστος. Στο δεύτερο μισό ασχολήθηκα με θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον αείμνηστο Σωφρόνη Ετεοκλέους. Ο ανταγωνισμός με τη γεωργία έμειναν στο τέλος για να κλείσουν στις προ ενταξιακές μας συνομιλίες. Εργαζόμασταν ακατάπαυστα και Σαββατοκύριακα και αργίες.  Στο Υπουργείο Οικονομικών έστησα επίσης το Γραφείο του Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων στο οποίο υπήρξα προϊστάμενος το 2001», σημείωσε .

Ο ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑ

Το 2002 διορίστηκε ως Προϊστάμενος της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού όπου και παρέμεινε μέχρι το 2005.  «Τότε δεν υπήρχε ούτε μόνιμο προσωπικό, ούτε αρχείο. Τότε είχα την τιμή να γνωρίσω και τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Μόντι, που ήταν Επίτροπος Ανταγωνισμού. Για μένα είναι ο πιο έξυπνος άνθρωπος που γνώρισα στη ζωή μου», υπογράμμισε.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ

Το 2005 διορίστηκε στη θέση του Διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων όπου και εργάστηκε μέχρι το 2018. Παράλληλα την περίοδο αυτή διετέλεσε και Έφορος Ταμείων Προνοίας.  «Στα πρώτα χρόνια η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η ετοιμασία εναλλακτικών λύσεων για βιωσιμότητα του Ταμείου και η παράλληλη εξασφάλιση συναίνεσης από τους κοινωνικούς εταίρους.  Η πιο έντονη περίοδος, ήταν η περίοδος της Τρόικα και του Μνημονίου. Είχαν έρθει στα μέσα του 2012 και είχαν αρχική προσέγγιση να διαλυθεί το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και να γίνει ένα Ταμείο Προνοίας στο οποίο θα συνείσφεραν οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι μόνο.  Παράλληλα, ένα άλλο πολύπλοκο θέμα ήταν η διαχείριση της διάλυσης εκατοντάδων ταμείων προνοίας και της διαχείρισης των κουρεμένων ταμείων προνοίας», ανέφερε.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

Στις 2 Ιανουαρίου του 2019 διορίστηκε γενικός διευθυντής του νεοσύστατου Υφυπουργείου Τουρισμού. «Αυτό που θυμάμαι, ήταν το πρώτο στοίχημα που κερδίσαμε για μετεξέλιξη του ΚΟΤ σε Υφυπουργείο. Το 2019 ήταν η καλύτερη χρονιά όλων των εποχών για το Υπουργείο. Εμένα μου άρεσε η καινούρια αυτή πρόκληση. Επιδιώκω τις προκλήσεις στη ζωή μου. Μετά έπρεπε να διαχειριστούμε τις συνέπειες της πανδημίας στον τουρισμό.  Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, διότι 38 χρόνια στη δημόσια υπηρεσία δεν έκανα τέσσερις διαφορετικούς κύκλους, αλλά έβαλα τις ψηφίδες μου στο μεγάλο και πολύπλοκο παζλ που ονομάζεται δημόσια υπηρεσία και πιστεύω ότι σήμερα είμαι σε θέση να βλέπω όσο λίγοι άνθρωποι μια μεγαλύτερη εικόνα της δημόσιας υπηρεσίας», τόνισε.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Ως άνθρωπος που υπηρέτησε για 38 χρόνια τη Δημόσια Υπηρεσία του ζητήσαμε να μας καταγράψει τα θετικά και αρνητικά της. «Προσπαθώντας να είμαι αντικειμενικός, προσωπικά έχω σχηματίσει την έντονη πεποίθηση πως οι δημόσιοι υπάλληλοι κατά κανόνα και προσόντα και ικανότητες έχουν μεγαλύτερα από τους μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα με την μακρόχρονη και στενή συνεργασία που είχα με πολλούς δημοσίους υπαλλήλους χωρών της ΕΕ, με βεβαιότητα λέω πως και πάλι ο Κύπριος δημόσιος υπάλληλος είναι πάνω του μέσου όρου. Εκεί που υστερεί ο Κύπριος δημόσιος υπάλληλος, αν λάβουμε υπόψη το ραγδαία μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό και κοινωνικοικονομικό περιβάλλον που γίνεται ολοένα πιο πολύπλοκο και απαιτητικό, είναι στην έγκαιρη και σε βάθος κατάρτιση του, στις αλλαγές και στον τρόπο εφαρμογής τους. Πρέπει εδώ με λύπη να σημειώσω ότι αρκετοί δημόσιοι υπάλληλοι δεν γνωρίζουν επίσης στη λεπτομέρεια βασικές νομοθεσίες, όπως είναι ο νόμος περί διοικητικού δικαίου ή το νομικό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις. Θα πρέπει λοιπόν κατά την άποψη μου, κατ’ επείγοντος και μαζικά να γίνεται μία τέτοια κατάρτιση. Με τη σύγχρονη τεχνολογία όπως το Zoom θεωρώ πως δεν είναι εξωπραγματικός στόχος», ανέφερε.

Άμεση προτεραιότητα σύμφωνα πάντα με τον  Θεοφάνη Τρύφωνος, πρέπει να δοθεί επίσης στην κατάρτιση των μέσων διευθυντικών στελεχών σε θέματα διοίκησης και διεύθυνσης.

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΛΟΙ ΕΞΑΙΡΕΤΟΙ

«Λόγω των ισοπεδωτικών εξαίρετων αξιολογήσεων που γίνονταν για δεκαετίες, εκτιμώ ότι ένας αριθμός όχι αμελητέος, των όσων κατέχουν θέσεις που καθοδηγούν και εποπτεύουν προσωπικού, δεν έχει στον εξαίρετο βαθμό αυτές τις ιδιότητες. Η παλιά κουλτούρα που υπήρχε για τον τρόπο εργασίας, την παραγωγικότητα και κάποια ίσως υπερβολικά ωφελήματα των δημοσίων υπαλλήλων, έχει κατά την άποψη μου βελτιωθεί σημαντικά προς την ορθή κατεύθυνση, ιδιαίτερα μετά το Μνημόνιο του 2013. Υπάρχει όμως περιθώριο για περισσότερη βελτίωση ιδιαίτερα σε συγκεκριμένα τμήματα. Με συνεργασία διεύθυνσης και προσωπικού, αποφεύγονται σκόπελοι και βρίσκονται λύσεις. Προσωπικά αυτό το έχω βιώσει το 2019, που δεν μετεξελίχθηκε μόνο ο ΚΟΤ σε Υφυπουργείο αλλά και η κουλτούρα που τον συνόδευε. Ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας υπηρεσίας, το μεγάλο στοίχημα είναι να πετύχουμε την αποτελεσματική εφαρμογή.  Μας περιμένουν πολύ δύσκολα χρόνια λόγω των συνεπειών αφενός από την κλιματική αλλαγή και αφετέρου, λόγω του αβέβαιου και συνεχώς μεταβαλλόμενους πολιτικού σκηνικού που επηρεάζει ιδιαίτερα την ΕΕ. Για αυτό επειδή στη ζωή μου προσπαθώ να είμαι Προμηθείας, αντί Επιμηθέας προσπαθώ η δημόσια υπηρεσία να γίνει καλύτερη. Το αν έκανα καλά ή όχι τη δουλειά μου στα 38 χρόνια, δεν θα το κρίνω εγώ αλλά ο φορολογούμενος πολίτης που με πλήρωνε. Εγώ νιώθω εντάξει με τη συνείδηση μου, διότι ποτέ δεν έκανα κάτι που δεν ήταν σωστό να κάνω και δεν απέφυγα να κάνω κάτι που όφειλα να κάνω. Αντίθετα πολλές φορές έχασα τον ύπνο μου προβληματιζόμενος για το ποια θα ήταν η ορθότερη απόφαση», υπογράμμισε.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Δεν είμαι άτομο των άκρων. Ιδεολογικά ανήκω στον ενδιάμεσο χώρο. Δεν είμαι στέλεχος οποιουδήποτε κόμματος, πάντοτε όμως ήμουν και θα είμαι ένας ενεργός πολίτης».

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Είναι παντρεμένος με τη Θούλα Τρύφωνος, υπάλληλο στο Υπουργείο Οικονομικών και έχει ένα γιό, τον Χρήστο, 36 ετών, ο οποίος εργάζεται ως δικηγόρος».

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ

«Όσο ήμουν δημόσιος υπάλληλος ήταν περιορισμένος ο ελεύθερος μου χρόνος. Τώρα που βρίσκομαι σε προαφυπηρετική άδεια άρχισα ξανά το γυμναστήριο. Μου αρέσει επίσης το κολύμπι και η ορειβασία. Είμαι φίλαθλος του ΑΠΟΕΛ αν και έχει αρκετά χρόνια να πάω γήπεδο. Είμαι επίσης ερασιτέχνης φωτογράφος και μου αρέσει να ακούω μουσική και έντεχνο ελληνικό τραγούδι και ξένη μουσική όπως Pink Floyd και ABBA».

MOTO ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΚΦΡΑΖΕΙ

Σε αυτό το ερώτημα ήταν λακωνικός: «Η ζωή είναι ορειβασία. Με εκφράζει, διότι παρά τις ευχάριστες στιγμές που έχουμε στη ζωή μας, πάντα θα έχουμε δύσκολες καταστάσεις ενώπιον μας».

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΘΑΥΜΑΖΕΙ

Δηλώνει ότι θαυμάζει τη μητέρα του για τις αξίες που του έδωσε, για την ταπεινότητα και την εντιμότητα της.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ

«Νιώθω και σωματικά και πνευματικά, αρκετά νέος και ακμαίος. Αυτή την περίοδο κάνω ένα διάλειμμα. Στόχος μου είναι εκεί που μπορώ να προσφέρω τις υπηρεσίες μου», κατέληξε.

WHO IS WHO

Γεννήθηκε στις 14 Ιουλίου του 1957 στο Καϊμακλί. Αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο το 1975. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην Εθνική Φρουρά και στη συνέχεια φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, απ’ όπου έλαβε πτυχίο Νομικής το 1982. Στη συνέχεια, απέκτησε δίπλωμα στις Αγγλο-Κυπριακές Νομικές Σπουδές από το University of Leicester το 1991 και μεταπτυχιακό τίτλο (Master) στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (ΜΒΑ), από το Cyprus International Institute of Management (CIIM) το 1996. Έχει επιτύχει στις εξετάσεις του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και είναι εγγεγραμμένος δικηγόρος από το 1985.Εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα από το 1982 μέχρι το 1984 ως δημοσιογράφος σε καθημερινή εφημερίδα και στη συνέχεια ξεκίνησε η καριέρα του στη Δημόσια Υπηρεσία. Προσλήφθηκε στη θέση του λειτουργού στο Υπουργείο Οικονομικών το 1984, όπου και εργάστηκε στη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης (1984-1991) και στη Διεύθυνση Ευρωπαϊκής Ένωσης και Μελετών (1992-2001). Το 2001 ανέλαβε καθήκοντα στο Γραφείο του Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων. Το 2002 διορίστηκε ως Προϊστάμενος της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού όπου και παρέμεινε μέχρι το 2005. Το 2005 διορίστηκε στη θέση του Διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων όπου και εργάστηκε μέχρι το 2018. Παράλληλα την περίοδο αυτή ήταν Έφορος Ταμείων Προνοίας.