Με την 30η του Μάη να πλησιάζει εντείνονται ακόμη περισσότερο και οι προεκλογικές εκστρατείες. Μάλιστα, με την πολυπληθέστερη εκλογική διαδικασία στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας τα κοινωνικά δίκτυα έχουν κατακλειστεί από πολιτικές διαφημίσεις και σχετικές δηλώσεις. Με έντονο προβληματισμό η δημοκρατική μερίδα της κοινωνίας των πολιτών εντοπίζει και σχολιάζει ολοένα και αυξανόμενες ρατσιστικές και ξενοφοβικές δηλώσεις, που προβάλλουν το θέμα του προσφυγικού – μεταναστευτικού ως θέμα ασφάλειας, πολιτισμού, αλλοίωσης ταυτότητας και δημογραφικού χαρακτήρα και εθνικής/κρατικής κυριαρχίας (βλ. ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, Αλληλεγγύη, ΕΛΑΜ κτλ.).
Ταυτόχρονα, στην Ιταλία, ο Mateo Salvini, Γενικός Γραμματέας της Βόρειας Λίγκας στην Ιταλία, τέως Αντιπρόεδρος και Υπουργός Εσωτερικών, παραπέμπεται σε δίκη για στέρηση ατομικής ελευθερίας 147 μεταναστών και προσφύγων. Η υπόθεση αφορά την περίπτωση παρεμπόδισης προσέγγισης και ελλιμενισμού σκάφους που μετέφερε πρόσφυγες τους οποίους είχε διασώσει από τα ανοιχτά των ιταλικών ακτών. Στόχος του τότε υπουργού εσωτερικών, Ματέο Σαλβίνι, ήταν η άμεση επαναπροώθησή τους στην χώρα προέλευσης, πλάνο το οποίο προώθησε επανειλημμένα και έντονα τόσο προς την ιταλική κυβέρνηση όσο και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. H θεσμική άρνηση στους αιτούντες άσυλο του δικαιώματος να ζητήσουν διεθνή προστασία, παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και τη νομοθεσία της ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα συνιστά παραβίαση του άρθρου 4 του πρωτοκόλλου 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΣΔΑ). Εξού και η παραπομπή του θύτη στη ενώπιων της δικαιοσύνης.
Γιατί μας απασχολεί ιδιαίτερα στην Κύπρο όμως αυτή η είδηση; Διότι παρόμοιες περιπτώσεις εφαρμογής της εν λόγω πρακτικής έχουν παρατηρηθεί επανειλημμένα και στην Κύπρο, όπως καταγγέλλουν εγχώρια και διεθνή σώματα υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και κορυφαία διεθνή μέσα (Guardian, France24, Reuters, Deutsche Welle, Al Jazeera, El País, Human Rights Watch, Amnesty Inretnational κ.α.). Κυρίως εντός της περιόδου της πανδημίας που πλέον αγγίζει τον ενάμιση χρόνο, έχουν καταγγελθεί επαναπροωθήσεις εκατοντάδων προσφύγων και παράτυπων μεταναστών κυρίως Σύριων και Λιβανέζων, είτε προς τις χώρες καταγωγής τους, είτε προς τα κατεχόμενα εδάφη, είτε προς τις βρετανικές βάσεις.
Ο αντιστοίχως υπεύθυνος Κύπριος υπουργός όμως, όχι μόνο δεν παραπέμπεται σε δικαστήριο, αλλά συνεχίζει ανενόχλητος το έργο του, με πλέον πρόσφατη κίνηση την τοποθέτηση του συρματοπλέγματος στον Αστρομερίτη. Παρόμοιες εγκαταστάσεις έχουν γίνει και στα σύνορα μεταξύ Ουγγαρίας, Σερβίας και Κροατίας, με κοινό σκοπό την παρεμπόδιση διακίνησης σε πρόσφυγες και παράτυπους μετανάστες, πρακτική που επίσης – όπως και οι επαναπροωθήσεις, παραβιάζει τις ανωτέρω αναφερθείσες συνθήκες. Η ανοχή και ατιμωρησία των εν λόγω φαινομένων, λοιπόν, ξεκάθαρα παράγει και ενθαρρύνει ρητορική μίσους και ανάλογες δράσεις.
Εντωμεταξύ, στις ΗΠΑ, o Derek Chauvin, ο αστυνομικός που δολοφόνησε τον George Floyd χρησιμοποιώντας υπέρμετρη και απρόκλητη αστυνομική βία, βρέθηκε ένοχος για τρεις κατηγορίες – ανθρωποκτονία δευτέρου βαθμού, φόνο τρίτου βαθμού και φόνο εξ αμελείας δευτέρου βαθμού, καταδίκη που επισύρει συνολικά ποινές μέχρι και 55 χρόνων. Να υπενθυμίσουμε πως τον περασμένο Μάϊο, όταν η δολοφονία έκανε τον γύρο του διαδικτύου, αναζωπύρωσε τη δράση του κινήματος “Black Lives Matter” και ταυτόχρονα τις αντιδράσεις μεταξύ αυτών, του κράτους και των αντιφρονούντων, οδηγώντας σε νέα έντονα και εκτεταμένα περιστατικά βίας. Γενικότερα, θεωρείται ότι τόσο η δολοφονία, όσο και τα γεγονότα που επακολούθησαν με αποκορύφωμα την εισβολή στο Αμερικανικό Καπιτώλιο τον περασμένο Ιανουάριο, αποτελούν αποκυήματα της διαλεκτικής μίσους και της σχετικής δράσης του τέως Αμερικανού ηγέτη, Donald Trump.
Είναι καιρός και επιτακτική ανάγκη να συμμορφωθούμε, αν όχι με τις πανανθρώπινες αξίες του σεβασμού και της ισότητας, αν μη τι άλλο με το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Η θεσμική αναπαραγωγή ρητορικής μίσους, όχι μόνο ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό για τη διαιώνιση του εθνικού μας προβλήματος και εμποδίζει την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, αλλά ταυτόχρονα, βάσει δεδομένων, εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για την ομαλή λειτουργία του κράτους και υποσκάπτει τους θεσμούς της Δημοκρατίας. Πολύ σημαντικότερους, πραγματικούς και στοιχειοθετημένους/αποδεδειγμένους κίνδυνους από αυτούς που εγκυμονεί η ίδια η προσφυγική-μεταναστευτική κρίση.
Είναι καιρός και επιτακτική ανάγκη για τους κυπριακούς θεσμούς της Δικαιοσύνης να δράσουν κατά της αναπαραγωγής ρητορικής μίσους και των σχετικών πράξεων, αν θέλουμε πραγματικά να θεωρούμαστε ευρωπαϊκή δημοκρατία. Σίγουρα οι εκθέσεις των διεθνών οργάνων υπεράσπισης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου, δεν θεωρούν την Κυπριακή Δημοκρατία ως τέτοια (βλ. UNHCR, State Department, European Commission κτλ.).
Ειδικός Πολιτικής Επικοινωνίας
