Κάθε εμπλοκή της Άγκυρας σε μια ένοπλη σύγκρουση δεν μπορεί να περνά απαρατήρητη και να αφήνει αδιάφορες Κύπρο και Ελλάδα. Αντιθέτως, αποτελεί μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία για την εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων και για αναδιαμόρφωση των στρατηγικών μας επιλογών. Κάτι που απαιτεί ύψιστη ετοιμότητα: σε πολιτικό, διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο. Ετοιμότητα για συντονισμό και δράση, για ανάλυση των τουρκικών κινήσεων, για αξιολόγηση καταστάσεων, για αναζήτηση ευκαιριών, και τέλος για την καταγραφή των δυνατών και των αδύνατων σημείων του αντιπάλου.
Η τουρκική στρατιωτική εισβολή στη Βόρειο Συρία, καθώς και η συνεχής και ευμετάβλητη αναδιάταξη του γεωστρατηγικού παιχνιδιού στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της ΝΑ Μεσογείου, μας οδηγεί στα ακόλουθα -προφανή εν μέρει- συμπεράσματα:
1. Στη διεθνή σκακιέρα είσαι είτε παίκτης είτε πιόνι. Επειδή, όμως, είναι δύσκολο να είσαι παίκτης, τουλάχιστον οφείλεις να μην ανήκεις στα απολύτως αναλώσιμα πιόνια. Οφείλεις να είσαι ένα απαραίτητο και στρατηγικά πολύτιμο πιόνι που θα το σέβονται εχθροί και φίλοι. Οφείλεις καθημερινά να βελτιώνεις τη θέση σου και να πολλαπλασιάζεις την αξία σου.
2. Το δυσάρεστο συμπέρασμα από τις εξελίξεις στη Β. Συρία είναι ότι η Τουρκία προσπαθεί να συμπεριφερθεί ως ισχυρή περιφερειακή δύναμη. Το αν θα τα καταφέρει θα το ξέρουμε σύντομα.
3. Η Τουρκία μπορεί να λειτουργεί απρόβλεπτα, εκτός κανόνων δικαίου και πλαισίου της διεθνούς κοινωνίας, αλλά είναι ένας εκκολαπτόμενος παίκτης και έναν παίκτη, ακόμα και στα σπάργανα, δεν τον αγνοείς.
4. Οι ΗΠΑ, όσο και αν κοντραριστούν ή κονταροχτυπηθούν με την Τουρκία, δεν θα την εγκαταλείψουν εύκολα μόνη. Το βιώσαμε πρόσφατα και με την περίπτωση των F-35. Μπορεί οι ΗΠΑ να μη συμφωνούν σε πολλά με τον Ερντογάν, αλλά σίγουρα δεν θέλουν να χάσουν την Τουρκία.
5. Αφήνοντας δυστυχώς τους Κούρδους στο έλεος και τη μένη του Ερντογάν, ο παλιός αμερικανικός σχεδιασμός για τη δημιουργία κουρδικού κράτους απ’ ό,τι φαίνεται αναβάλλεται. Ικανοποιήθηκε έτσι προς το παρόν, μία από τις πρωταρχικές επιδιώξεις της Άγκυρας.
6. Την ίδια στιγμή από τις εξελίξεις ευνοούνται και οι Σύροι (οι κυβερνητικές δυνάμεις του Άσσαντ), ενώ αναβαθμίζουν τον ρόλο τους στην περιοχή οι Ρώσοι.
7. Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά ή «φοβούνται» την Τουρκία. Είτε λόγω του μεγάλου τουρκικού ή τουρκόφωνου πληθυσμού στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, είτε λόγω των ισχυρών εμπορικών σχέσεων, είτε λόγω του φόβου από τις απειλές Ερντογάν για μεταναστευτικό τσουνάμι ή και για όλα αυτά μαζί. Πάντως το συμπέρασμα παραμένει ένα: ότι η Ευρώπη άργησε ν’ αντιδράσει, και ότι οι κυρώσεις της Ε.Ε. δεν αποτρέπουν τον Ερντογάν από τους σχεδιασμούς του.
8. Με ενδιαφέρον οφείλουμε να αναμένουμε και τη στάση του Ισραήλ, το οποίο ακόμα δεν έχει μιλήσει.
9. Η εισβολή στη Συρία έκανε την Τουρκία να αισθάνεται στρατιωτικά ακόμη πιο ισχυρή, με μεγάλο μέρος του οπλοστασίου της να είναι made in Turkey. Δεν είναι τυχαίο ότι στην εισβολή στη Β. Συρία, δοκιμάζονται πολλά οπλικά συστήματα και όπλα τουρκικής σχεδίασης και παραγωγής: στρατιωτικά drones (οπλισμένα ή μη), συστήματα Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων, πολεμικά ελικόπτερα κ.ά.
10. Με κάθε τρόπο Κύπρος και Ελλάδα πρέπει να είναι προετοιμασμένες για το πλέον άσχημο σενάριο.
11. Όλα τα παραπάνω οφείλουν ως έθνος να μας βάλουν σε ένα πιο «ορθολογικό πλαίσιο σκέψης» για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την Τουρκία.
Εύχομαι και ελπίζω οι ηγεσίες Κύπρου και Ελλάδας, λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα και την κρισιμότητα των στιγμών, να προετοιμάζονται για τη σχεδόν βέβαιη ένταση που κάποια στιγμή θα υπάρξει με τον διεθνή ταραξία της γειτονιάς μας.
*Διεθνολόγος.
