«Πυξίδα» για την Ε.Ε., αναφορικά με την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου αποτελεί το ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο προνοεί όπως η Τουρκία την αποδώσει στα Ηνωμένα Έθνη. Τη θέση αυτή διατυπώνει η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. Φεντερίκα Μογκερίνι σε απαντητική επιστολή προς τον ΥΠΕΞ της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος ζήτησε την παρέμβαση των Βρυξελλών προ των τουρκικών απειλών και κινήσεων για άνοιγμα και εκμετάλλευση της κατεχόμενης, περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου.
 
Στην επιστολή της Φεντερίκα Μογκερίνι, την οποία αποκαλύπτει ο «Φ», η Ύπατη Εκπρόσωπος εκφράζει ανησυχία για τις τουρκικές εξαγγελθείσες προθέσεις σημειώνοντας ότι συζήτησε το θέμα και με τον Γ.Γ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ υποδεικνύει με νόημα ότι όλα τα μέρη θα έπρεπε να αναζητήσουν τον δρόμο της επανέναρξης των συνομιλιών για διευθέτηση του Κυπριακού. Παράλληλα, η κ. Μογκερίνι καθιστά σαφές ότι η Ε.Ε. θα συνεχίσει να παρεμβαίνει προς την Τουρκία προκειμένου να προχωρήσει σε άμεση αποκλιμάκωση των ενεργειών της στην ανατολική Μεσόγειο και να συμβάλει στη δημιουργία κατάλληλου κλίματος για επανέναρξη της διαδικασίας με στόχο την οριστική διευθέτηση του Κυπριακού. Η προστιθέμενη αξία της επιστολής Μογκερίνι, έγκειται στο γεγονός ότι η Ιταλίδα αξιωματούχος προσημειώνει «υποθήκη», λίγο πριν την ολοκλήρωση της θητείας της στην Ε.Ε., με μια ξεκάθαρη θέση, η οποία αναμένεται να αποτελέσει πυξίδα και για τον διάδοχό της, Ισπανό Γιοσέπ Μπορέλ (υπό την αίρεση έγκρισης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της νέας σύνθεσης της Ε.Ε.). 
Παραθέτουμε όλο το κείμενο της επιστολής που απέστειλε η Φεντερίκα Μογκερίνι, προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη, την 1η Οκτωβρίου:
 
«Αγαπητέ Νίκο, 
 
σας ευχαριστώ για την επιστολή σας της 13ης Σεπτεμβρίου, σχετικά με τη περιφραγμένη περιοχή των Βαρωσίων και τις πρόσφατες εξελίξεις. Όντως, αυτό είναι ένα θέμα ανησυχίας, ιδίως επειδή αυτές οι εξελίξεις έρχονται σε μια εποχή που θα ήταν πιο επείγον για όλα τα μέρη, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών, να αναζητήσουν ένα δρόμο προς την επανάληψη των συνομιλιών για διευθέτηση (σ.σ. του Κυπριακού), με στόχο την επανένωση του νησιού, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε. Όπως γνωρίζετε, η Ε.Ε. είναι ακλόνητη στη στήριξή της σε μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού.
Η Ε.Ε. θα συνεχίσει να καθοδηγείται από το Ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαρώσια και άλλα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και παραμένει έτοιμη να βοηθήσει με κάθε χρήσιμο μέτρο εν προκειμένω. Έχω συζητήσει αυτό το θέμα με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Γκουτέρες
 
Επιπλέον, η Ε.Ε. θα συνεχίσει να καθιστά σαφές στην Τουρκία ότι απαιτείται επειγόντως αποκλιμάκωση, προκειμένου να συμβάλει στη δημιουργία θετικού κλίματος για την επανάληψη των συνομιλιών για μια συνολική διευθέτηση στη νήσο της Κύπρου».
 
 
Γίνεται κατανοητό ότι η θέση που διατυπώνει η Φεντερίκα Μογκερίνι στην επιστολή της προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη, παρέχει στη Λευκωσία τη δυνατότητα να την αξιοποιήσει, ζητώντας από την Ε.Ε. να περιλάβει το ζήτημα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στο πλαίσιο των συζητήσεων/υποδείξεων προς την Κυβέρνηση Ερντογάν. Μιας Κυβέρνησης, η οποία πάντως δεν δείχνει να ιδρώνει μπροστά στις υποδείξεις των Βρυξελλών, που άλλωστε στερούνται μοχλού πίεσης έναντι της Άγκυρας. Δυνατότητα για να εγερθεί το ζήτημα της περίκλειστης Αμμοχώστου όπως και της νέας τουρκικής εισβολής στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενδεχομένως να υπάρξει, καθώς η Ε.Ε. αναμένεται σύντομα να δρομολογήσει ένα τρίτο πακέτο οικονομικής βοήθειας προς την Άγκυρα, υπό το φως των αξιώσεων του Τούρκου Προέδρου να εξασφαλίσει 3 ακόμη δισεκατομμύρια ευρώ – για τη «φιλοξενία» Σύρων προσφύγων στο τουρκικό έδαφος.
 
Σε ό,τι αφορά στο γενικότερο ζήτημα της Τουρκίας (και κυρίως επί των ζητημάτων της εισβολής στη Συρία, την κορύφωση των προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, καθώς και για το μεταναστευτικό) αναμένεται να αρχίσουν αύριο συζητήσεις στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και να κορυφωθούν την προσεχή Πέμπτη – Παρασκευή στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών (βλέπε άλλη στήλη). Επί της ουσίας πάντως, κύκλοι στις Βρυξέλλες θεωρούν ως εξαιρετικά απίθανο η Άγκυρα να κάνει πίσω στις αξιώσεις της στην Κύπρο, προκειμένου να εξασφαλίσει ευρωπαϊκά κονδύλια για το προσφυγικό, κάτι που εκτιμάται ότι θα επιχειρήσει να συνδέσει αποκλειστικά και μόνον με τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών προς την Ελλάδα και την Ε.Ε. 
 
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αναφορά Μογκερίνι στην επιστολή προς Χριστοδουλίδη, σε σχέση με το ψήφισμα 550 του Σ.Α. ΟΗΕ για την Αμμόχωστο, διορθώνει παλαιότερη τοποθέτηση της Κομισιόν και του πρώην Επιτρόπου διεύρυνσης Στέφαν Φούλε, που είχαν διασυνδέσει την επιστροφή της περίκλειστης πόλης με την επίλυση του Κυπριακού. Όπως δηλαδή ακριβώς απαιτούσαν η Άγκυρα και το ψευδοκράτος. 
 
 
Αντίθετα, η θέση που διατυπώνει η Φεντερίκα Μογκερίνι είναι συμβατή με τη θέση της Ευρωβουλής, η οποία διαχρονικά και μέσω εκθέσεων και ψηφισμάτων για τη Τουρκία, περιλαμβάνει το ψήφισμα 550 του Σ.Α. και συνεπώς και την υποχρέωση της Άγκυρας να αποδώσει την περίκλειστη πόλη των Βαρωσίων στα Ηνωμένα Έθνη.  
 
Δύσκολη εξίσωση για Τουρκία
 
Δύσκολη εξίσωση καλούνται να επιχειρήσουν τα κράτη-μέλη, αναφορικά με την Τουρκία, ενόψει της αυριανής προπαρασκευαστικής συνεδρίας των υπουργών Εξωτερικών στο Λουξεμβούργο και της Συνόδου Κορυφής στις 17-18 Οκτωβρίου, στις Βρυξέλλες. Το ζήτημα της τουρκικής εισβολής στη Συρία διχάζει τα κράτη-μέλη και όπως πληροφορείται ο «Φ», δεν υπήρξε δυνατότητα συμφωνημένης θέσης για την έκδοση ανακοίνωσης εκ μέρους των «28», κάτι που οδήγησε τη Φεντερίκα Μογκερίνι να τοποθετηθεί σε ιδιαίτερα ήπιους τόνους.
 
Άλλωστε η Γερμανία και κάποια άλλα κράτη-μέλη, περιλαμβανομένων της Ολλανδίας και του Βελγίου, απέτρεψαν κάθε υπόδειξη σε σκληρούς τόνους προς τον Ερντογάν, προ το φόβου να υλοποιήσει την απειλή του και να «πλημμυρίσει» την Ε.Ε, με παράτυπους μετανάστες. Μέσα σε αυτό το κλίμα, θα συζητηθεί το μεταναστευτικό, ενώ στη Σύνοδο Κορυφής ενδέχεται να επιδιωχθεί η λήψη πολιτικής απόφασης για δρομολόγηση νέου πακέτου βοήθειας προς την Άγκυρα, πιθανότατα ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ (όπως και τα προηγούμενα δύο πακέτα στήριξης).
 
 
Στην ατζέντα αναμένεται να είναι και το ζήτημα της τουρκικής εισβολής στην κυπριακή ΑΟΖ, υπό το φως και της πρόσφατης απόφασης της Συνόδου Κορυφής που εξουσιοδότησε την ΕΥΕΣ και την Κομισιόν να παρουσιάσουν ενδεχόμενα στοχευμένα μέτρα. Επί όλου του φάσματος αυτών των συζητήσεων, ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης θα επιδιώξει αύριο να οικοδομήσει, ενόψει των αποφάσεων που ενδέχεται να ληφθούν στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής, θέμα που συζήτησαν ήδη ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.
 
Κενά αέρος για την Ούρσουλα
 
Κενά αέρος αντιμετωπίζει η σύσταση και εγκαθίδρυση της νέας Κομισιόν, με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να ελέγχεται για τους χειρισμούς της και τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, να την καρφώνει, μάλλον δικαίως… Ο κ. Μακρόν αποκάλυψε ότι η ίδια η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν του ζήτησε να διορίσει τη Σιλβί Γκουλάρ ως προτεινόμενη Επίτροπο από τη Γαλλία, αν και γνώριζε ότι είχε δεχθεί επικρίσεις για οικονομικό σκάνδαλο στην Ευρωβουλή. Σύμφωνα με τον Γάλλο Πρόεδρο, η κ. Φον Ντερ Λάιεν του είπε ότι είχε μιλήσει με τις τρεις μεγάλες πολιτικές ομάδες, ΕΛΚ, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθερους, και ότι είχε διαβεβαιώσεις ότι η κ. Γκουλάρ θα λάμβανε το πράσινο φως, κάτι όμως που δεν έγινε. Η Γαλλίδα προτεινόμενη Επίτροπος απορρίφθηκε καθώς 82 ευρωβουλευτές την καταψήφισαν, ενώ μόλις 29 της έδωσαν θετική ψήφο. Εκπρόσωπος της κ. Φον Ντερ Λάιεν απέφυγε να τοποθετηθεί επί των δηλώσεων του Εμανουέλ Μακρόν. Εκπρόσωποι του ΕΛΚ και των Σοσιαλιστών ανέφεραν ότι ουδέποτε δεσμεύτηκαν προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι θα ενέκριναν τη Σιλβί Γκουλάρ. 
 
Σε κάθε περίπτωση, η εκτεθειμένη Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με καθυστέρηση στη σύσταση της νέας Κομισιόν, καθώς η 1η Νοεμβρίου αποτελεί εκ των πραγμάτων παρελθόν. Άλλωστε, πέραν του πονοκέφαλου της Γαλλίας, η εκλεγμένη Πρόεδρος της Κομισιόν αναμένει το όνομα του νέου προτεινομένου Επιτρόπου από τη Ρουμανία, της οποίας η Κυβέρνηση έχει καταρρεύσει, ενώ και το όνομα του νέου προτεινόμενου Επιτρόπου από την Ουγγαρία θα πρέπει να επιβεβαιωθεί.
 
Και οι τρεις Επίτροποι (ενδεχομένως και ένας τέταρτος, εάν και εφόσον το Ηνωμένο Βασίλειο δεν αποχωρήσει τελικά από την Ε.Ε. στις 31 Οκτωβρίου) θα πρέπει να περάσουν από ακροάσεις στις αρμόδιες επιτροπές της Ευρωβουλής, η οποία εν συνεχεία θα πρέπει να εγκρίνει το σύνολο του Κολεγίου των Επιτρόπων. Με βάση αυτά τα δεδομένα, κοινοτικοί κύκλοι βλέπουν την εγκαθίδρυση της νέας Κομισιόν «προς τον προσεχή Δεκέμβριο, νοουμένου», όπως λένε, «ότι δεν θα υπάρξουν νέες εκπλήξεις για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», με ό,τι αυτό συνεπάγεται…