Η Κύπρος έχασε το τρένο της αύξησης της διακίνησης Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και τώρα επιχειρείται ξανά η δρομολόγηση τραμ ή και χαμηλοδάπεδων λεωφορείων τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν και άτομα με κινητικά προβλήματα, ενώ παράλληλα θα μπορεί κάποιος να τοποθετήσει ακόμη και το ποδήλατο του ή και το παιδικό αμαξάκι για να φτάσει στο πλησιέστερο σημείο που τον βολεύει και από εκεί να αποβιβαστεί και να συνεχίσει την πορεία του. 

Τα λεωφορεία αυτά θα έχουν προτεραιότητα, έναντι του ιδιωτικού οχήματος και όταν προσεγγίζουν τα φανάρια τροχαίας θα ανάβει πράσινο και ήδη τα νέα λεωφορεία είναι συμβατά με την τεχνολογία προτεραιότητας. Βεβαίως, τα λεωφορεία θα είναι ελκυστικά αν περνούν από τις στάσεις σε σχετικά τακτά και σύντομα χρονικά διαστήματα και νοουμένου ότι η τιμή του εισιτηρίου ή της κάρτας είναι ελκυστική. Αξίζει να σημειωθεί, πως αν κάποιος χρειάζεται να αλλάξει δύο λεωφορεία το πρωί για να φτάσει στη δουλειά του και δύο το απόγευμα για να επιστρέψει, ίσως του συμφέρει καλύτερα το ιδιωτικό όχημα αφού ακόμη και αν πληρώνει κάτι περισσότερο, έχει την άνεση του δικού του οχήματος. Στο πλαίσιο μελέτης που εκπονήθηκε είχαν προταθεί και δύο εναλλακτικές τιμές εισιτηρίου 0,75 σεντ με €1. Σήμερα το εισιτήριο μονής διαδρομής τιμάται προς €1,5, το ημερήσιο €5, το εβδομαδιαίο €20 και το μηνιαίο €40.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Wi-Fi με ταχύτητες 5G σε λεωφορεία και στάσεις

Αυτό που δεν κατάφεραν οι κατά καιρούς κυβερνήσεις ήταν να σπρώξουν μεγάλες ομάδες εργαζομένων (όπως οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι υπάλληλοι των καταστημάτων κ.α.) στα λεωφορεία προσφέροντας ειδικές τιμές στην κάρτα διακίνησης.

Αξίζει να σημειωθεί, πως ενώ το 2010 όταν εκπονήθηκε το ολοκληρωμένο σχέδιο κινητικότητας της Λευκωσίας, τέθηκε στόχος αύξησης των διακινήσεων με λεωφορεία σε ποσοστό μέχρι και 10%, το ποσοστό δεν ξεκόλλησε από το 2%. Τα πράγματα είναι ακόμη πιο απογοητευτικά αν αναλογιστεί κανείς ότι απώτερος στόχος ήταν (και είναι) η αύξηση των διακινήσεων στο 12% παγκυπρίως και όχι μόνο στη Λευκωσία. 

Και ενώ, θεωρητικά, στόχος είναι η αύξηση της χρήσης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και η μείωση του ιδιωτικού οχήματος, τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε στην πρωτεύουσα αύξηση των χώρων στάθμευσης ιδιωτικών οχημάτων, κάτι το οποίο συνιστά αντίφαση. 

Η νέα προσπάθεια που βρίσκεται στα σκαριά με στόχο να καταστεί η Λευκωσία πιο ανθρώπινη θα περάσει μέσα από το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) και τους επόμενους έξι μήνες θα προωθηθεί ο σχεδιασμός του τράμ και όλων των παραμέτρων που αφορούν το εγχείρημα. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια και οι λοιποί σχεδιασμοί αναμένεται να ολοκληρωθούν δύο χρόνια από την υπογραφή του συμβολαίου, οπόταν θεωρητικά θα αρχίσει η υλοποίηση του έργου, η οποία θα εξαρτηθεί και από τη χρηματοδότηση της ΕΕ. Πέραν των κατασκευαστικών έργων που θα ακολουθήσουν, θα προωθηθούν και αλλαγές περιλαμβανομένου και του κλιμακωτού ωραρίου, ώστε να αποσυμφορηθεί το οδικό δίκτυο.

Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον θα υλοποιηθούν τα πιο πάνω ή και άλλα μέτρα, τη στιγμή που ακούμε γι’ αυτά εδώ και χρόνια χωρίς να τα βλέπουμε. Η απάντηση είναι ότι σε σχέση με το παρελθόν τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και αν δεν υλοποιηθούν συγκεκριμένες δράσεις, η Κύπρος θα αντιμετωπίσει επιπτώσεις. Εκτιμάται πως η Κύπρος θα αισθανθεί πιο έντονη την πίεση το έτος 2026 όταν θα επιβληθούν οι φόροι του άνθρακα.

Όπως μας ελέχθη, το αφήγημα της Κύπρου ότι είμαστε ένα μικρό απομονωμένο κράτος και ότι η ΕΕ πρέπει να μας αντιμετωπίζει με κατανόηση σε διάφορα θέματα δεν πείθει πλέον, αφού άλλες μικρές χώρες όπως η Μάλτα έδωσαν εναλλακτικές λύσεις στους πολίτες τους. Επίσης ως παράδειγμα φέρνουν την Βαρκελώνη ή και άλλες πόλεις. Εξάλλου, μας υποδεικνύουν, πως οι μισοί Λονδρέζοι δεν διαθέτουν δικό τους ιδιωτικό όχημα και όμως μπορούν να μεταβούν εγκαίρως όπου επιθυμούν. Βεβαίως, αν δεχθούμε ότι ο Κύπριος είναι κολλημένος με το αυτοκίνητο του, θα πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι για πολλά χρόνια τα λεωφορεία δεν σε έπαιρναν πουθενά.

Όταν έφτασε η ώρα να διαφοροποιηθούν οι διαδρομές και να μελετηθεί το όλο σύστημα, ξέσπασε η πανδημία και η κατάσταση δεν βοήθησε στο να γίνουν μετρήσεις ως προς τους χρήστες τους, τους προορισμούς τους κ.λπ., κάτι το οποίο θα επιχειρηθεί τώρα, ώστε να αποτυπωθεί πιο ακριβής εικόνα. 

Τα έργα που υλοποιήθηκαν μέχρι στιγμής

Tον προσεχή μήνα προκηρύσσονται και οι Φάσεις Γ και Δ με κατασκευή ποδηλατοδρόμων από το κέντρο της Λευκωσίας μέχρι το Καϊμακλί

Βεβαίως, όλα αυτά τα χρόνια έγιναν βήματα, όπως εξηγεί στον «Φ» η ανώτερη εκτελεστική μηχανικός στο Τμήμα Δημοσίων Έργων και υπεύθυνη του Κλάδου Βιώσιμης Κινητικότητας, Εύη Αναγιωτού. Όπως αναφέρει, στο πλαίσιο υλοποίησης των πιο πάνω στόχων εντάσσονται τα έργα μονοδρόμησης της λεωφόρου Μακαρίου και Καλλιπόλεως, η ανάπλαση του τριγώνου Μακαρίου-Στασικράτους και Ευαγόρου καθώς και η ανάπλαση της Κυριάκου Μάτση, έστω κι αν αυτή προοριζόταν να μετατραπεί σε μονόδρομο, κάτι το οποίο ίσως θα γίνει μελλοντικά.

Παράλληλα, δημιουργήθηκαν λεωφορειολωρίδες καθώς και σταθμοί λεωφορείων όχι μόνο στο Άγαλμα Σολωμού αλλά και στην Αλάμπρα, Ταμασό και Στρόβολο, χωρίς να σημαίνει ότι υλοποιήθηκαν όλοι οι σχεδιασμοί. 

Σημειώνεται, πως με βάση τους αρχικούς στόχους, σταθμοί μετεπιβίβασης θα δημιουργούνταν στην περιοχή του Νοσοκομείου, του Intercollege, του Πανεπιστημίου Κύπρου και πλησίον του Δήμου Στροβόλου. Στόχος τις ώρες αιχμής ήταν η διέλευση λεωφορείων ανά 20λεπτο.

Εξάλλου, ολοκληρώθηκε η Α και Β Φάση των ποδηλατοδρόμων που αρχίζουν από το Ινστιτούτο Γενετικής και φτάνουν μέχρι το κέντρο της πόλης. Εξυπηρετούν επίσης τα πανεπιστήμια, διέρχονται από το μετόχι του Κύκκου, τη Βουλή, την οδό Μάρκου Δράκου μέχρι το κέντρο Λευκωσίας. Σύμφωνα με την κ. Αναγιωτού, τον προσεχή μήνα προκηρύσσονται και οι Φάσεις Γ και Δ με κατασκευή ποδηλατοδρόμων από το κέντρο της Λευκωσίας μέχρι και τον κόμβο BATA (Μπάτα) στο Καϊμακλί.