Είναι ευρέως γνωστό ότι ο κάθε πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) είναι ελεύθερος να αναζητά απασχόληση, να εργάζεται, να ασκεί το δικαίωμα εγκατάστασης και να παρέχει υπηρεσίες σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος της Ε.Ε. Περίπου 17,5 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες ζουν ή εργάζονται σήμερα σε άλλο κράτος-μέλος, αριθμός σχεδόν διπλάσιος συγκριτικά με μια δεκαετία πριν. Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο. Η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων δημιουργεί νέες ευκαιρίες, που συντελούν στον μετασχηματισμό νέων θέσεων εργασίας και συνδράμουν στη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας (European Labour Authority- ELA) ιδρύθηκε στις 31 Ιουλίου 2019 για την ενίσχυση των πιο πάνω και από τον Σεπτέμβριο του 2021 έχει τη μόνιμη έδρα της στην Μπρατισλάβα της Σλοβακίας. Αποτελεί κεντρικό σημείο συνάντησης των εθνικών Αρχών για θέματα απασχόλησης και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής κινητικότητας του εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη, ιδίως μέσω των δραστηριοτήτων των Ευρωπαϊκών Υπηρεσιών Απασχόλησης (EURES). Η ίδρυση της Αρχής συνιστά ένα από τα κεφαλαιώδη επιτεύγματα της Ε.Ε. και αποσκοπεί στην παροχή βοήθειας στα κράτη-μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι κανόνες της Ε.Ε. για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης επιβάλλονται με δίκαιο, απλό και αποτελεσματικό τρόπο, διευκολύνοντας τους πολίτες και τις επιχειρήσεις έτσι ώστε να αξιοποιήσουν και να καρπωθούν τα οφέλη της ενιαίας αγοράς.

Για την πρακτική εφαρμογή της θεμελιώδους ελευθερίας των Ευρωπαίων πολιτών για ελεύθερη κυκλοφορία απαιτούνται δομημένη συνεργασία, ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων εθνικών Αρχών και δρομολόγηση κοινών δραστηριοτήτων, όπως οι κοινές επιθεωρήσεις εργασίας και η εκπαίδευση του προσωπικού των κρατών-μελών σχετικά με τους κανόνες διασυνοριακής κινητικότητας. Η Αρχή συμβάλλει στη βελτίωση της συνεργασίας των κρατών-μελών της Ε.Ε., συντονίζει κοινές επιθεωρήσεις, διενεργεί αναλύσεις και αξιολογήσεις κινδύνων για θέματα διασυνοριακής κινητικότητας του εργατικού δυναμικού και ενεργεί ως διαμεσολαβητής σε διαφορές μεταξύ τους.

H Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) στηρίζει την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων, ιδιαίτερα των εργαζομένων και προωθεί την ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Η σημασία της διακίνησης εργαζομένων ανάμεσα στα κράτη-μέλη είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού έτσι καλύπτονται οι ανάγκες σε εργατικό δυναμικό σε τομείς στους οποίους οι ημεδαποί εργαζόμενοι δεν επαρκούν, είτε σε μόνιμη, είτε σε προσωρινή βάση.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου, όπως προκύπτουν από την έρευνα εργατικού δυναμικού που διεξήχθη κατά το έτος 2021, εργοδοτήθηκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία συνολικά 46,499 υπήκοοι Ε.Ε., εκ των οποίων οι 26,081 είναι άνδρες και οι 20,419 γυναίκες. Αξίζει να σημειωθεί πως οι τομείς επαγγελματικών δραστηριοτήτων των πολιτών των κρατών αφορούν κατά κύριο λόγο το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο, τις υπηρεσίες, τις κατασκευές και τη μεταποίηση.  

Στο πλαίσιο των εργασιών της, η Αρχή προγραμματίζει τη διεξαγωγή ημερίδων και συνεδρίων με κύρια αποστολή τη σφαιρική ενημέρωση και τον καταρτισμό των κρατών-μελών και των κοινωνικών εταίρων. Η ΟΕΒ, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις, συμμετέχει ενεργά στις δραστηριότητες της Αρχής, έτσι ώστε να μπορεί να καθοδηγεί και να ενημερώνει τον επιχειρηματικό κόσμο για όλα τα θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές της, από τα μικρής διάρκειας επαγγελματικά ταξίδια και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτά μέχρι την απόσπαση και μετακίνηση εργαζομένων.  Εκπρόσωποι της ΟΕΒ θα συμμετέχουν τον προσεχή Ιούλιο σε τριήμερο προγραμματισμένο εκπαιδευτικό σεμινάριο της Αρχής  με θέμα «Training on EU Labour Mobility», που θα καλύπτει το φάσμα της ελεύθερης διακίνησης εργαζομένων στην Ε.Ε. 

H Αρχή υπολογίζεται ότι θα καταστεί πλήρως λειτουργική έως το 2024, ο ετήσιος προϋπολογισμός της θα αυξηθεί σταδιακά στα 50 εκατ. ευρώ, και το προσωπικό της θα ανέλθει σε 140 άτομα. Αποτελεί έναν δυναμικό οργανισμό, ο οποίος από την ημέρα της ίδρυσής του βρίσκεται συνεχώς σε εξέλιξη, λαμβάνοντας πάντα υπόψη όλους τους παράγοντες που επικρατούν και επηρεάζουν την αγορά εργασίας, σε ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο. Στο συνεχές μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον των τελευταίων χρόνων, οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Αρχή είναι πολυάριθμες. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η πανδημία COVID-19,  η οποία επέφερε σαρωτικές αλλαγές στην παγκόσμια αγορά εργασίας.

Με τις συνεχείς εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας, τις μεταβολές στην αγορά εργασίας, τη διαφοροποίηση των μεθόδων εργασίας (π.χ. εξ αποστάσεως εργασία) και τη συνεχώς  αυξανόμενη κινητικότητα των εργαζομένων της Ε.Ε., ο ρόλος και η σημασία της Αρχής εκτιμάται ότι θα αναβαθμιστούν περαιτέρω στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. 

* Λειτουργός, Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων & Κοινωνικής Πολιτικής