Το 23ο συνέδριο του ΑΚΕΛ έγινε, είναι γεγονός, υπό πολύ ιδιάζουσες συνθήκες με πολλά τα στοιχήματα και τις προκλήσεις για τη νέα ηγετική ομάδα που θα κληθεί να διαχειριστεί την επόμενη πενταετία.
Από το Κυπριακό όπου κυρίαρχο είναι το κομματικό αφήγημα ότι πλησιάζουμε όλο και πιο πολύ στη διχοτόμηση, μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2023 και τις συνεργασίες όπως και την καθημερινότητα, με ζητούμενο πάντα την αποκατάσταση της σχέσης κόμματος- εκλογικής βάσης και επάνοδο σε ποσοστά άλλων εποχών. Ο νέος γενικός γραμματέας, Στέφανος Στεφάνου, επικράτησε με άνεση του συντρόφου του, Γιώργου Λουκαΐδη, εξασφαλίζοντας 74 ψήφους ή ποσοστό 71,84% έναντι 29 ψήφων ή ποσοστό 28,16%, όμως στο συνέδριο στην εκλογή των μελών της Κεντρικής Επιτροπής, κατετάγη πίσω από τον δήμαρχο Λάρνακας Α. Βύρα, τον βουλευτή Άριστο Δαμιανού, τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο και συνυποψήφιο του, Γιώργο Λουκαΐδη. Δικαίωμα ψήφου είχαν τα νεοεκλεγέντα 105 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής.
Το σύνθημα του συνεδρίου ήταν «Δύναμη αγώνα – Δύναμη αλλαγής» και το βασικό μήνυμα του νέου γενικού γραμματέα αμέσως μετά την εκλογή του ήταν «όσο πιο ισχυρό είναι το ΑΚΕΛ, τόσο πιο ισχυρή είναι η ελπίδα για τον τόπο». Στην πορεία θα διαφανεί κατά πόσο η κυπριακή Αριστερά θα ανακτήσει τις δυνάμεις που απώλεσε, αν θα προβάλει μια νέα, φρέσκα προοδευτική πρόταση και κατά πόσο θα έχει επιτυχία το άνοιγμα προς την κυπριακή κοινωνία.
Πάντως το 23ο συνέδριο έδειξε στοιχεία που έχουν να κάμουν με την ταυτότητα όσων έχουν ενεργό δράση, στα κομματικά δρώμενα. Στο παρόν κείμενο θα επιχειρήσουμε μια ανάγνωση διαφορετική που πέρασε απαρατήρητη από τους πολλούς, καθώς όλα δείχνουν πως αλλάζει η ταξική ταυτότητα του κόμματος της Αριστεράς.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το νέο Πολιτικό Γραφείο και η Κεντρική Γραμματεία του ΑΚΕΛ
Το 23ο συνέδριο του κόμματος της Αριστεράς είναι το πρώτο μετά από πολλά χρόνια, στο οποίο δεν δόθηκε αποτίμηση ψήφων των εκλεγέντων στην Κεντρική Επιτροπή. Η δημοσιοποίηση των εκλεγέντων έγινε με βάση τη σειρά κατάταξης χωρίς ψήφους. Στην πρώτη εικοσάδα εκλέγηκαν: 1. Βύρας Αντρέας, 2. Δαμιανού Άριστος, 3. Λουκαΐδης Γιώργος, 4. Στεφάνου Στέφανος, 5. Τσιελεπής Τουμάζος, 6. Καυκαλιάς Άντρος, 7. Χαραλάμπους Σωτηρούλα, 8. Κέττηρος Νίκος, 9. Παπαλαζάρου Νέοφυτος, 10. Γεωργίου Χρύσανθος ( Άθως) 11. Κώστα Κώστας (Πελέ), 12. Γαβριήλ Γιαννάκης, 13. Πολυκάρπου Χάρης, 14. Ιωάννου Σίμος, 15. Κουκουμάς Γιώργος, 16. Καλοψιδιώτου Σταύρη, 17. Χριστόφια Χριστίνα,18. Μαύρου Ελένη, 19. Αντωνίου Χρυστάλλα, 20. Ζαννέττος Χρύσανθος.
Δεν είναι έκπληξη που ο Στέφανος Στεφάνου κατετάγη τέταρτος στην εκλογική αναμέτρηση για την Κεντρική Επιτροπή, αυτό ξανάγινε και με τον Άντρο Κυπριανού. Απώλειες είχε και ο Δημήτρης Χριστόφιας στις ενδοκομματικές διαδικασίες χωρίς να αποκρύβει τη δυσφορία του κατά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων τόσο του συνεδρίου όσο και της Κεντρικής Επιτροπής. Παρά το γεγονός ότι ήταν ο μόνος υποψήφιος γινόταν ψηφοφορία- αυτό είθισται στο ΑΚΕΛ- και δεν του ήταν ευχάριστο είτε να εισπράττει αρνητικές ψήφους ή αποχή.
Η δημοσιοποίηση των ψήφων ήταν μια κατάκτηση στα ενδοκομματικά πράγματα του ΑΚΕΛ, που ήθελε όλα να γίνονται στο στενό κομματικό περιβάλλον, σε συνέδρια πριν από μερικές πενταετίες. Μάλιστα σε παλαιότερα συνέδρια η γνωστοποίηση των εκλεγέντων με τις ψήφους που συγκέντρωνε ο κάθε ένας γινόταν σε κλειστή συνεδρία, χωρίς την παρουσία των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης.
Η πρώτη αλλαγή που σημειώθηκε ήταν η πρόταση κατάταξης. Στους συνέδρους μοιραζόταν παρουσίαση των υποψηφίων και μια υπόδειξη κατάταξης τους στην εκλογική διαδικασία. Τη θέση της κατάταξης πήρε η υπόδειξη ότι κάποιος υποψήφιος είναι προτεινόμενος για εκλογή. Τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής είναι 105 ή όπως αποφασιστεί και οι υποψήφιοι είναι κατά 20% αυξημένοι σε σχέση με τις θέσεις. Ο κατάλογος των προτεινομένων δεν δημοσιοποιείται, είναι εσωτερικό έγγραφο του συνεδρίου.
Στο 23ο συνέδριο τέθηκε ένα ζήτημα που αφορά την υπερεκπροσώπηση εμμίσθων στελεχών ή ατόμων που εργοδοτούνται σε επιχειρήσεις ή οργανώσεις συνδεδεμένες με το ΑΚΕΛ, με αίτημα τουλάχιστον να γίνεται σε ποσοστό 50%-50%.
Το αίτημα δεν τέθηκε σε ψηφοφορία και παραπέμφθηκε σε καταστατικό συνέδριο εν ευθέτω χρόνω. Στο καταστατικό συνέδριο παραπέμφθηκε και συζήτηση για απευθείας εκλογή του γενικού γραμματέα του κόμματος από το συνέδριο και όχι από την Κεντρική Επιτροπή. Μια πρόταση που δεν φαίνεται να έχει προοπτική να «περπατήσει» καθώς είναι κομματικός θεσμός ο γγ να είναι γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής. Ο Στέφανος Στεφάνου στην πρώτη του συνέντευξη ως γγ στην κρατική τηλεόραση παρέπεμψε σε σφαιρικό προβληματισμό, και έδωσε προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχει σήμερα μπροστά του το ΑΚΕΛ. Ένα ακόμη ζήτημα που καταγράφηκε στο συνέδριο, φαίνεται ότι θα έχει συνέχεια. Αφορά στην πρόταση στελεχών της ΕΔΟΝ που είχαν προτείνει όπως οι συζητήσεις γίνουν κεκλεισμένων των θυρών.
Η ταυτότητα του 23ου συνεδρίου είναι ακόμη στοιχείο που σαφώς και προκαλεί προβληματισμούς. Το συνέδριο είχε μια απώλεια συνέδρων γύρω στο 31%. Οι επιλεγέντες αντιπρόσωποι αριθμούσαν 1278 και όσοι είχαν φυσική παρουσία 1006. Με βάση τα στοιχεία της Εφορευτικής Επιτροπής, που ο «Φ» εξασφάλισε επίσημα από το ΑΚΕΛ: Στο 23ο συνέδριο παρευρέθηκαν συνολικά 1006/1278 (78,7%) αντιπρόσωποι:
Άνδρες: 762 – 75,7%
Γυναίκες: 244 – 24,3%
Σε ό,τι αφορά την ηλικιακή κατάταξη των συνέδρων αυτή κλίνει σαφώς υπέρ των μεγάλων ηλικιών. Οι άνω των πενήντα και συν αριθμούσαν 615 σε σύγκριση με 391 στις πλέον παραγωγικές ομάδες. Ειδικότερα το σύνολο των 1006 κατανέμεται σε ηλικιακές ομάδες ως ακολούθως:
- Μέχρι 30 χρονών – 82 αντιπρόσωποι.
- 31 – 40 χρονών – 157 αντιπρόσωποι
- 41 – 50 χρονών- 152 αντιπρόσωποι
- 51 – 60 χρονών – 246 αντιπρόσωποι
- 61 – 70 χρονών – 258 αντιπρόσωποι
- 71 χρονών και άνω- 111 αντιπρόσωποι
Σε ό,τι αφορά τη μόρφωση των συνέδρων φαίνεται να ανατρέπεται η εντύπωση ότι στο Κόμμα της Αριστεράς ενεργοποιούνται ως επί το πλείστον άτομα με στοιχειώδη και μέση εκπαίδευση. Στο συνέδριο, οι μισοί σχεδόν αντιπρόσωποι είναι απόφοιτοι ανώτατων σχολών. Αναλυτικότερα:
- Στοιχειώδης: 58
- Μέση: 372
- Ανώτερη: 106
- Ανώτατη: 470
Ένα ακόμη στοιχείο από τη σύνθεση του συνεδρίου δείχνει μια αλλαγή που επηρεάζει στον άλφα ή βήτα βαθμό την ταυτότητα του ΑΚΕΛ, ποιους εκπροσωπεί και τι πρεσβεύει. Οι αγρότες και οι μικρομεσαίοι αντιπρόσωποι δεν ήταν παρά μια μειοψηφία. Συγκεκριμένα οι αγρότες ήταν 6 και οι μεσαίοι ήταν 91. Οι οικοκυρές ήταν 6 και 9 αντιπρόσωποι ήταν άνεργοι. Η μεγάλη μάζα των αντιπροσώπων δήλωσαν υπάλληλοι. Συνολικά οι 650. Μια μεγάλη μερίδα ήταν συνταξιούχοι, συνολικά 227. Το φοιτητικό κίνημα εκπροσώπησαν 17 αντιπρόσωποι.
Θέμα για εμμίσθους κομματικούς αξιωματούχους
Η συζήτηση που έγινε για πιο ισορροπημένη εκπροσώπηση στην Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ μεταξύ κομματικών εμμίσθων και άλλων θα έχει συνέχεια, σημειώνουν κομματικές πηγές, που όμως δεν είναι σίγουρες κατά πόσο θα έχει το ζητούμενο αποτέλεσμα και πότε μπορεί να γίνει η όποια αλλαγή.
Τα επαγγελματικά στελέχη με βάση επίσημη ενημέρωση από το ΑΚΕΛ, στη νέα Κεντρική Επιτροπή είναι 36. Τα επαγγελματικά στελέχη από την ΕΔΟΝ είναι 4 και τα επαγγελματικά στελέχη από την ΕΚΑ 2. Ο αριθμός των συνδικαλιστών είναι 9. Από τους εκλεγέντες στην Κεντρική Επιτροπή 10 είναι πολιτειακοί αξιωματούχοι, ένας είναι άνεργος, 11 αυτοεργοδοτούμενοι 12 δημόσιοι και ημικρατικοί υπάλληλοι, 1 καλλιτέχνης, 1 συνταξιούχος και 18 ιδιωτικοί υπάλληλοι.
Σε ό,τι αφορά τη μόρφωση των στελεχών της Κεντρικής Επιτροπής η συντριπτική πλειοψηφία είναι πτυχιούχοι: Ανώτατη 89, Ανώτερη – 8, Μέση – 8. Ηλικιακά κάτω των 30 χρονών είναι ένα στέλεχος, 28 είναι μεταξύ 31-40 χρονών, 33 μεταξύ 41-50 χρονών, 32 μεταξύ 51-60 χρονών και 11 μεταξύ 61-70 χρονών.
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΑΠΟΣΥΡΘΗΚΑΝ
Μια σειρά από στελέχη που υπηρετούσαν για χρόνια στην ηγετική ομάδα του ΑΚΕΛ αποσύρθηκαν μετά το συνέδριο από τα συλλογικά όργανα. Μαζί με τον Άντρο Κυπριανού αποσύρθηκαν ο γενικός γραμματέας της ΠΕΟ Πάμπης Κυρίτσης που θεωρείτο εξ απορρήτων του τέως γγ, η Μέλια Αβραάμ που είχε την ευθύνη του οργανωτικού και ο Χρίστος Αλέκου. Εκτός Κεντρικής Επιτροπής επέλεξε να μείνει και ο Γιαννάκης Κολοκασίδης, που για χρόνια στήριζε την ηγεσία του κόμματος της Αριστεράς. Όλοι παραμένουν στο ΑΚΕΛ ως απλοί στρατιώτες.
