Σε μια νέα εποχή μπαίνει η χώρα μας, με την ψήφιση των περί Αποβλήτων (Διαχείριση Δημοτικών Αποβλήτων από τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης) Κανονισμών από τη Βουλή την περασμένη Πέμπτη. Η διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω του μεγάλου όγκου παραγόμενων δημοτικών αποβλήτων ανά κάτοικο ετησίως και των συγκριτικά χαμηλών ποσοστών ανακύκλωσης, λαμβάνοντας υπόψη και την ανάγκη επίτευξης των υψηλών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Με την ψήφιση των Κανονισμών, το θεσμικό πλαίσιο αναθεωρείται, ώστε οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΑΤΑ) να μπορούν να εγκαθιδρύουν συστήματα διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής των δημοτικών αποβλήτων και να εφαρμόζουν συστήματα «Πληρώνω όσο Πετώ» (ΠΟΠ), τα οποία τίθενται σε ισχύ την 30ή Ιουνίου 2024.

Οι Κανονισμοί εισάγουν τις ακόλουθες πρόνοιες για τις ΑΤΑ:

● Εκπόνηση, μέχρι το τέλος του 2023, εξαετών τοπικών σχεδίων δράσης για την πρόληψη της δημιουργίας και τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων. Τα σχέδια αυτά, θα καθορίζουν τα μέτρα που θα πρέπει να εφαρμοστούν για την αποτελεσματική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων και των υποχρεώσεων που προκύπτουν από τους Κανονισμούς. Στο πλαίσιο των σχεδίων, οι ΑΤΑ θα πρέπει να αρχίσουν να εφαρμόζουν συστήματα υποχρεωτικής διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής για τα οργανικά απόβλητα, περιλαμβανομένων οργανικών αποβλήτων κουζίνας και εστιατορίων και οργανικών αποβλήτων κήπων και πάρκων, για τα ανακυκλώσιμα ρεύματα αποβλήτων (χαρτί, γυαλί, πλαστικά, μέταλλα, ξύλινες και συνθετικές συσκευασίες), για τα προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας (ρούχα και υφάσματα), για τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό και τις μπαταρίες οικιακού τύπου και, τέλος, για τα ογκώδη απόβλητα. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

 

● Εφαρμογή συστημάτων υποχρεωτικής διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής των δημοτικών αποβλήτων. Για τα ρεύματα τα οποία υπόκεινται σε διατάξεις διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, οι Κανονισμοί περιλαμβάνουν διατάξεις που αφορούν τη συνεργασία των ΑΤΑ με τα συλλογικά συστήματα (π.χ. Green Dot – απόβλητα συσκευασιών, WEEE – απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ΑΦΗΣ -μπαταρίες, ΔΙΧΑ – χαρτί μη συσκευασίας). Όσον αφορά την ανακύκλωση, στους Κανονισμούς έχει περιληφθεί σχετική πρόνοια που λαμβάνει υπόψη τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αρκετές κοινότητες, οι οποίες δεν εξυπηρετούνται από τα συλλογικά συστήματα. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που δεν αιτιολογείται η κάλυψη μιας τοπικής αρχής από σύστημα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για τη χωριστή συλλογή συγκεκριμένων ρευμάτων αποβλήτων και για σκοπούς ισότιμης και χωρίς αποκλεισμούς πρόσβασης όλων των κατόχων δημοτικών αποβλήτων σε συστήματα χωριστής συλλογής, θα λαμβάνονται τα μέτρα που απαιτούνται για την ανάπτυξη κατάλληλων μηχανισμών ή διαδικασιών στήριξης μέσω της παροχής χρηματοδότησης και της παραχώρησης κινήτρων. 

● Εφαρμογή συστημάτων ΠΟΠ, και κατ’ επέκταση νέας τιμολογιακής πολιτικής, ώστε να παρασχεθούν οικονομικά κίνητρα στους πολίτες για τη διαλογή στην πηγή και χωριστή συλλογή των δημοτικών τους αποβλήτων. Με βάση τον σχετικό Νόμο, οι ΑΤΑ μπορούν να διορίζουν επιθεωρητές και να προβαίνουν σε ελέγχους για την εφαρμογή της χωριστής συλλογής και του συστήματος ΠΟΠ. Εάν διαπιστωθεί ότι πρόσωπο παραβιάζει τις πρόνοιες των κανονισμών, επιδίδεται γραπτή ειδοποίηση συμμόρφωσης και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, ο επιθεωρητής έχει την εξουσία να προβεί σε εξώδικη ρύθμιση ύψους μέχρι 200 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και 4000 ευρώ για νομικά πρόσωπα. Το ποσό της εξώδικης ρύθμισης καταβάλλεται στο ταμείο της οικείας ΑΤΑ.