Ένα χρήσιμο εργαλείο, το οποίο συμβάλλει σημαντικά στην προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και τη σεξουαλική εκμετάλλευση, έχουν στα χέρια τους οι εκπαιδευτικοί Προδημοτικής Εκπαίδευσης και Α’ τάξης Δημοτικού. Πρόκειται για τον Οδηγό «Λέμε ΟΧΙ», ο οποίος έχει ως επίκεντρο τη διδασκαλία του «Κανόνα των Εσωρούχων» και σκοπό έχει την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών στην εφαρμογή υλικού για την ενδυνάμωση των παιδιών να λένε ΟΧΙ σε ό,τι απειλεί την υγεία και την ασφάλειά τους.
Η διδασκαλία του «Κανόνα των Εσωρούχων» γίνεται με συγκεκριμένες διδακτικές δράσεις που περιλαμβάνονται στον Οδηγό. Η όλη προσπάθεια πραγματοποιείται μέσα από ένα πολύ προσφιλές μέσο εκπαίδευσης των παιδιών και ένα πολύ γνωστό εργαλείο αγωγής για τους εκπαιδευτικούς της προσχολικής ηλικίας και της Α΄ τάξης του δημοτικού σχολείου, το παραμύθι.
Ο Κανόνας των Εσωρούχων ορίζει ότι κανείς δεν μπορεί να αγγίξει ή να χαϊδέψει το παιδί σε εκείνα τα σημεία του σώματός του, τα οποία κατά κανόνα καλύπτονται από τα εσώρουχά του. Και αντίστοιχα, ούτε τα παιδιά επιτρέπεται να αγγίζουν το σώμα άλλων σε αυτά τα σημεία.
Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αξιοποιήσουν τουλάχιστον τις δύο από τις διδακτικές προτάσεις που περιλαμβάνονται στον Οδηγό, επιπρόσθετα με τη διδασκαλία του παραμυθιού «Κίκο και το Χέρι». Σημειώνεται ότι ο Οδηγός μπορεί να αξιοποιηθεί και από εκπαιδευτικούς άλλων τάξεων, στο πλαίσιο της διδασκαλίας του «Κανόνα των Εσωρούχων».
Μέσα από τη βασική αρχή ότι το σώμα σου σού ανήκει τα παιδιά πρέπει:
• Να κατανοούν ότι το σώμα τους τούς ανήκει και ότι κανείς δεν μπορεί να τα αγγίζει χωρίς την άδειά τους.
• Να λένε «Όχι» με άμεσο και αποφασιστικό τρόπο σε περίπτωση ανάρμοστης σωματικής επαφής.
• Να ενημερώνουν άμεσα κάποιο ενήλικο άτομο που εμπιστεύονται και να επιμείνουν έως ότου κάποιο άτομο πάρει το θέμα στα σοβαρά.
• Να διακρίνουν ότι έχουν στο σώμα τους μέρη, τα οποία είναι ιδιωτικά και να αναγνωρίζουν ποια είναι αυτά.
Σε σχέση με το καλό άγγιγμα – κακό άγγιγμα τα παιδιά πρέπει:
• Να αντιλαμβάνονται τη διαφορά ανάμεσα στο καλό και το κακό άγγιγμα.
• Να γνωρίζουν τον «Κανόνα των Εσωρούχων» και να κατανοούν ότι το όριο είναι το εσώρουχο.
• Να κατανοούν ότι δεν είναι αποδεχτό κανένα άτομο να τους ζητήσει να δει ή να αγγίξει τα
σημεία στο σώμα τους, τα οποία καλύπτονται με εσώρουχο ή αντίστοιχα να δουν ή να αγγίξουν τα ιδιωτικά μέρη στο σώμα κάποιου άλλου ατόμου.
• Να μάθουν να ζητούν βοήθεια από κάποιο ενήλικο άτομο που εμπιστεύονται, σε περίπτωση που δεν είναι σίγουρα αν η συμπεριφορά κάποιου άλλου ενήλικου ατόμου είναι αποδεκτή ή όχι.
Όσον αφορά στα καλά μυστικά – κακά μυστικά τα παιδιά πρέπει:
• Να κατανοούν τη διαφορά καλών και κακών μυστικών.
• Να μάθουν ότι πρέπει να αποκαλύπτουν μυστικά, τα οποία τους κάνουν να νιώθουν άγχος, αμηχανία φόβο, στεναχώρια, σε άτομα που εμπιστεύονται και τους κάνουν να νιώθουν ασφάλεια.
Επιπρόσθετα τα παιδιά θα πρέπει:
• Να αντιληφθούν ότι πρέπει να μιλούν για αυτά τα θέματα με τους γονείς τους.
• Να γνωρίζουν σε ποιο άτομο να απευθυνθούν για να μιλήσουν σε περίπτωση που ανησυχούν, στενοχωριούνται ή θλίβονται.
Τέλος τα παιδιά θα πρέπει να είναι σε θέση:
• Να αναφέρουν το δίκτυο ασφάλειάς τους με άτομα, στα οποία μπορούν να αποταθούν για βοήθεια σε περίπτωση που κάποιο γνωστό ή άγνωστο άτομο τούς προσφέρει δώρα, τους ζητάει να κρατάνε κάποιο μυστικό ή/και τους ζητάει να μείνουν μόνοι μαζί του.
• Να κατανοούν ότι κάποιος/α που ήδη γνωρίζουν και εμπιστεύονται μπορεί να βλάψει (γνωστός/ή δράστης) είτε τα ίδια είτε κάποιο άλλο παιδί.
• Να γνωρίζουν κανόνες προστασίας από άγνωστα άτομα.
• Να γνωρίζουν ότι υπάρχουν ειδικοί, οι οποίοι μπορούν να τα βοηθήσουν, αλλά και τηλεφωνικές γραμμές για βοήθεια και συμβουλές.
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να έχουν πρόσβαση στον Οδηγό «Λέμε ΟΧΙ!» μέσω του ιστότοπου της Αγωγής Υγείας της Δημοτικής Εκπαίδευσης και μέσω του ιστότοπου για το εκπαιδευτικό υλικό της Προδημοτικής Εκπαίδευσης.
