Μείωση των ορόφων και του ύψους τεσσάρων προτεινόμενων ξενοδοχειακών μονάδων από 5-6 ορόφους στους 2-3 ορόφους στην ευρύτερη περιοχή Άμμος του Καμπούρη – Κέρμια, κατέδειξε έκθεση οικολογικής αξιολόγησης. Χωρίς επηρεασμό των αναπτυξιακών δικαιωμάτων των φορέων εκμετάλλευσης των προτεινόμενων έργων, οι κτηριακές εγκαταστάσεις θα πρέπει να περιοριστούν σημαντικά, ώστε να μην επιτραπεί ο υπερδιπλασιασμός των πολεοδομικών χαρακτηριστικών των τουριστικών ζωνών ειδικής πολιτικής.

Σε αντίθετη περίπτωση, ο υπερδιπλασιασμός των πολεοδομικών χαρακτηριστικών θα επιφέρει υπερδιπλασιασμό των επιπτώσεων στο είδος χαρακτηρισμού της περιοχής, το πουλί βραχοπλουμίδι (Charadrius leschenaultii), και τους στόχους διατήρησης της προστατευόμενης περιοχής Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Κάβο Γκρέκο.

Η ΖΕΠ Κάβο Γκρέκο είχε επεκταθεί το 2015, με την προσθήκη τμήματος της ακτογραμμής που βρίσκεται ανατολικά της Αγίας Νάπας, ως αντισταθμιστικό μέτρο για την απώλεια των ενδιαιτημάτων του είδους Charadrius leschenaultii στην περιοχή ΖΕΠ Περιοχή Αγίας Θέκλας – Λιοπέτρι, από την κατασκευή και λειτουργία της Μαρίνας Αγίας Νάπας.

Το 2017, τροποποιήθηκαν οι πολεοδομικές ζώνες κατά μήκος της προστατευόμενης περιοχής από το Τμήμα Πολεοδομίας. Ουσιαστικά αναβαθμιστήκαν  από το Τμήμα Πολεοδομίας χαρακτηριστικά των πολεοδομικών ζωνών της ειδικής τουριστικής ανάπτυξης της ειδικής ζώνης και άρχισαν να υποβάλλονται σειρά αιτήσεων για αναπτύξεις. Λαμβάνεται υπόψη ότι για τις τροποποιήσεις που έγιναν το 2017 δεν ακολουθήθηκαν οι ενδεικνυόμενες διαδικασίες και δεν ζητήθηκαν οι απόψεις των αρμοδίων αρχών από το Τμήμα Πολεοδομίας.

Αποτέλεσμα όλων των πιο πάνω αλλαγών και τροποποιήσεων ήταν να υποβληθούν αιτήσεις για χορήγηση πολεοδομικής άδειας συνολικά τεσσάρων ξενοδοχειακών μονάδων Cape Greko Hotel, Sensatori, Formatio Hotel, καθώς και το έργο Marystone Hotel, οι οποίες περιλαμβάνουν τουλάχιστον τέσσερις ορόφους και ακολουθούν τις πρόνοιες της Εγκριμένης Δήλωσης Πολιτικής Αγίας Νάπας (2017) με αυξημένους συντελεστές ανάπτυξης. Οι αιτήσεις αυτές βρίσκονται στο στάδιο της εξέτασης από το Τμήμα Περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, το Τμήμα Περιβάλλοντος είχε ήδη εκδώσει αιτιολογημένη διαπίστωση για προσθηκομετατροπές σε υφιστάμενα οργανωμένα διαμερίσματα (Kermia Hotels Ltd) και μετατροπή τους σε ξενοδοχείο 4* (Mare Village Hotel). Με τις προσθηκομετατροπές αυτές η ανάπτυξη θα περιλαμβάνει πέντε νέα κτήρια, εκ των οποίων δύο θα περιλαμβάνουν ισόγειο και τέσσερις ορόφους.

Τα υφιστάμενα έργα στην περιοχή που βρίσκεται μεταξύ της ΖΕΠ «Κάβο Γκρέκο» που επεκτάθηκε το 2015 και τις λεωφόρους Κρυού Νερού (δυτικά) και Κάβο Γκρέκο (ανατολικά) περιλαμβάνουν: α) οργανωμένα διαμερίσματα της εταιρείας Kermia Hotels β) 4 συγκροτήματα τουριστικών επαύλεων (από 5 μέχρι 19 επαύλεις) γ) μεμονωμένες κατοικίες δ) 2 οργανωμένες κολυμβητικές περιοχές (Άμμος του Καμπούρη, Λιμνάρα – περιοχή Κέρμια) ε) παραλιακό πεζόδρομο κατά μήκος σχεδόν ολόκληρης της ακτογραμμής στ) οδικό δίκτυο ζ) δημόσιο χώρο στάθμευσης.

Μετά την υποβολή σειράς αιτήσεων, το Τμήμα Περιβάλλοντος αντί να εξετάσει τα έργα μεμονωμένα και αποσπασματικά, αποφάσισε να παγοποιήσει τις αιτήσεις και να ζητήσει την ετοιμασία έκθεσης που να αξιολογεί τις αθροιστικές και συσσωρευτικές επιπτώσεις από υφιστάμενες, προγραμματιζόμενες και δυνητικές αναπτύξεις στη ΖΕΠ Κάβο Γκρέκο.

Πράγμα που έγινε και πλέον ετοιμάστηκε έκθεση οικολογικής αξιολόγησης των επιπτώσεων στις προστατευόμενες περιοχές μετά τις νέες προτάσεις που υποβλήθηκαν για ξενοδοχειακές μονάδες. Η έκθεση αξιολογεί τις συσσωρευτικές επιπτώσεις από υφιστάμενες, προγραμματιζόμενες και δυνητικές αναπτύξεις στη ΖΕΠ Κάβο Γκρέκο η οποία είχε επεκταθεί το 2015, με την προσθήκη τμήματος της ακτογραμμής που βρίσκεται ανατολικά της Αγίας Νάπας και πλέον περιλαμβάνει την περιοχή Άμμος του Καμπούρη – Κέρμια, ως αντισταθμιστικό μέτρο για την απώλεια των ενδιαιτημάτων του είδους βραχοπλουμίδι Charadrius leschenaultii από την κατασκευή και λειτουργία της Μαρίνας Αγίας Νάπας. Ουσιαστικά οι αναπτύξεις χωροθετούνται σε μια ζώνη κατά μήκος της προστατευόμενης περιοχής ΖΕΠ Κάβο Γκρέκο που έχει μήκος 2-2,5 km.

Μέτρα για προστασία της περιοχής

Λαμβάνοντας υπόψη τις πιέσεις και τις απειλές από τα υφιστάμενα και προγραμματιζόμενα έργα, αποφασίστηκε να εφαρμοστούν συγκεκριμένα μέτρα για τη διασφάλιση της παρουσίας του βραχοπλουμιδιού στην προστατευόμενη περιοχή. 

Για αποφυγή περαιτέρω υποβάθμισης του ενδιαιτήματος του είδους χαρακτηρισμού, καθώς και αποφυγή περαιτέρω όχλησης για το είδος χαρακτηρισμού, για όλα τα προτεινόμενα έργα στην περιοχή ανάμεσα της ΖΕΠ Κάβο Γκρέκο που επεκτάθηκε το 2015 και τις λεωφόρους Κρυού Νερού (δυτικά) και Κάβο Γκρέκο (ανατολικά), αποφασίστηκε να ισχύουν οι αντίστοιχοι συντελεστές ανάπτυξης με τη βραχώδη περιοχή κοντά στην Μακρόνησο, στα όρια του δήμου Αγίας Νάπας (πολεοδομική ζώνη Τ3δ3), η οποία εμπίπτει στη ΖΕΠ Αγία Θέκλα – Λιοπέτρι.

Οι συντελεστές αυτοί, κρίνεται ότι περιορίζουν και υπό τις περιστάσεις μετριάζουν τις επιπτώσεις στο είδος χαρακτηρισμού και περιλαμβάνουν ανώτατο συντελεστή δόμησης 0,30:1, ποσοστό κάλυψης 0,20:1, μέγιστο αριθμό ορόφων τους 3 και ύψος οικοδομών που δεν θα ξεπερνούν τα 13,10 μέτρα. Οι συντελεστές αυτοί ταυτίζονται με τους συντελεστές της Εγκριμένης Δήλωσης Πολιτικής Αγίας Νάπας (2017), χωρίς όμως τα επιπρόσθετα κίνητρα.

Μόνο στην Κύπρο το βραχοπλουμίδι στην ΕΕ

Το βραχοπλουμίδι (Charadrius leschenaultii) δεν φωλιάζει στην Κύπρο, αλλά απαντάται ως χειμερινός επισκέπτης καθώς επίσης και κατά την αποδημία την άνοιξη και ιδιαίτερα το φθινόπωρο. Αποτελεί σπάνιο είδος για την Ευρώπη και αξιολογείται ως τρωτό, ενώ στην ΕΕ αξιολογείται ως κρισίμως κινδυνεύον λόγω του μικρού μεγέθους του πληθυσμού που απαντάται στην Κύπρο κατά τον χειμώνα και την αποδημία.

Από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, ουσιαστικά το βραχοπλουμίδι απαντάται μόνο στην Κύπρο και σπάνια στην Ελλάδα. Ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού του είδους, που υπολογίζεται στα 600-1.000 ζευγάρια, διαχειμάζει ή περνά από την Κύπρο (το μεγαλύτερο ποσοστό του είδους διαχειμάζει στην Αφρική). Στην ΖΕΠ Περιοχή Αγίας Θέκλας – Λιοπέτρι έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια 25-60 άτομα το χειμώνα και το φθινόπωρο (Ιούλιος – Μάρτιος). 

Στον βιότοπο από το χώρο Κέρμια μέχρι τον Άμμο του Καμπούρη παρατηρήθηκαν 13 άτομα το 2016, και 7 άτομα το 2018 και 4 άτομα το 2021.