Ευκαιρία αναβάθμισης του Ιππόδρομου η πανδημία

«Αιματηρές» οι περικοπές μετά το κούρεμα που έφτασαν τα €6.500.000

Συνέντευξη του Γιώργου Χατζημηνά  Γενικού Διευθυντή Λέσχης Ιπποδρομιών Λευκωσίας στο περιοδικό Insider.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ιπποδρομιακές συναντήσεις μάζευαν όλα τα στρώματα της κοινωνίας από τα πιο χαμηλά, μέχρι τα πιο υψηλά όπως οι βασιλικές οικογένειες. Από αυτό τον κανόνα δεν ξέφυγε ούτε και η Λέσχη Ιπποδρομιών Λευκωσίας. Με την βοήθεια του Γενικού Διευθυντή της Λέσχης  Γιώργου Χατζημηνά επιχειρήσαμε να την αποκωδικοποιήσουμε, να γνωρίσουμε την ιστορία της, την προσπάθεια του οργανισμού να αντεπεξέλθει από το κούρεμα και την πανδημία, αλλά και επίσης την προσπάθειά του να βρει την θέση του το άθλημα.

Σκοπός της Λέσχης Ιπποδρομιών Λευκωσίας είναι η οργάνωση και διεξαγωγή των ιπποδρομιακών συναντήσεων, η ανάπτυξη και προαγωγή του αθλήματος των ιπποδρομιών και η ενθάρρυνση της παραγωγής δρομώνων ίππων στην Κύπρο. 

Η Λέσχη είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός και εάν υπάρχουν πλεονάσματα αυτά επανεπενδύονται  στο άθλημα. Επιπλέον όταν τα οικονομικά της Βιομηχανίας το επιτρέπουν παραχωρούνται και δωρεές σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.  Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 1974 – 1975 η Λέσχη διέθεσε συνολικό ποσό 267.000 λίρες για τους πρόσφυγες, ένα σημαντικό ποσό για την εποχή εκείνη.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ 2011 ΜΕ 2013 ΚΑΙ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετώπισε η Λέσχη Ιπποδρομιών Λευκωσίας σύμφωνα με τον κ. Χατζημηνά ήταν η οικονομική κρίση που έπληξε τον τόπο και κατ΄ επέκταση το άθλημα. Ο τζίρος ανά ιπποδρομιακή συνάντηση μειώθηκε από €973.430 το 2009 σε €330.765 το 2020.  Λόγω της οικονομικής κρίσης μεγάλος αριθμός ιδιοκτητών αλόγων και ιπποπαραγωγών εγκατέλειψαν το άθλημα και ο αριθμός των αλόγων που γεννιόντουσαν ετησίως μειώθηκε από 691 το 2006 σε 300 το 2020.Η Λέσχη την περίοδο αυτή χρησιμοποίησε το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων του αποθεματικού της, όσο δηλαδή απέμεινε μετά το κούρεμα για την κάλυψη των ζημιών που πραγματοποιούνταν.  Επίσης, προέβη σε δραστικές περικοπές από όλους τους συντελεστές της Ιππικής Βιομηχανίας.  Δηλαδή, απέκοψε σημαντικά ποσά από τα χρηματικά έπαθλα και επιδόματα, μειώθηκε επίσης και η προμήθεια των Αντιπροσώπων Ιπποδρομιακών Στοιχημάτων.  Μειώθηκε το μηνιαίο, εβδομαδιαίο και προσωπικό ιπποδρομιακών συναντήσεων καθώς επίσης υπήρξε και σημαντική μείωση στις απολαβές του προσωπικού.  Περιορίστηκαν σημαντικά και τα λειτουργικά έξοδα.  Όλες οι ετήσιες εξοικονομήσεις που έγιναν ανέρχονται περίπου σε €6.500.000. «Δυστυχώς όλοι μας βιώνουμε τα αποτελέσματα των δυσκολιών και περιορισμών της Πανδημίας που είχε ως αποτέλεσμα η Λέσχη να πραγματοποιήσει το 2020 ζημιά της τάξης του €1.300.000 και αναμένεται και σημαντική ζημιά των 2021 και πάλι η Λέσχη υποχρεώθηκε να επιβάλει με την επανέναρξη των ιπποδρομιών τον Φεβρουάριο του 2021 περικοπές στα χρηματικά έπαθλα και αναστολή της καταβολής μερικών επιδομάτων», υπογράμμισε ο κ. Χατζημηνάς.

ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΤΟ 2020

Παρά τις ζημιές του 2020 η Λέσχη δεν επέβαλε οποιεσδήποτε περικοπές το 2020 όπως έχουν κάνει άλλες ευρωπαϊκές χώρες. «Ελπίζουμε ότι οι περικοπές που επιβλήθηκαν το 2021 θα είναι για σύντομο χρονικό διάστημα» συμπληρώνει ο κ. Χατζημηνάς και προσθέτει: «Η Λέσχη έχει προχωρήσει στην εισαγωγή και άλλων μέτρων για αντιμετώπιση των δυσκολιών που έφερε η οικονομική κρίση και η πανδημία αλλά ο δρόμος εξακολουθεί να είναι μακρύς και δύσκολος.  Έχουμε πολλά να κάνουμε αλλά με την σταθεροποίηση της οικονομίας μας προσφέρεται η ευκαιρία να εφαρμόσουμε προγράμματα αναβάθμισης του Ιπποδρόμου και περαιτέρω βελτίωσης της εικόνας του ούτως ώστε να επιστρέψουν οι ιδιοκτήτες και οι ιπποπαραγωγοί καθώς και να προσελκύσουμε περισσότερους φιλίππους.  Αυτός πιστεύουμε ότι είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθηθεί για την ανάπτυξη της ιππικής βιομηχανίας».

Η ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι ιπποδρομίες στην Κύπρο διεξάγονταν από αρχαιοτάτων χρόνων αλλά όμως με τον ερχομό των Βρετανών στην Κύπρο το 1878 που ήταν και το αγαπημένο τους άθλημα, οι ιπποδρομίες διαδόθηκαν ως άθλημα μεταξύ των κατοίκων στην Κύπρο θέτοντας τις βάσεις για τη διαμόρφωση του αθλήματος στη σημερινή του μορφή.

Οι πρώτες ιπποδρομίες οργανώθηκαν στη Λάρνακα το 1879 και προσέλκυσαν μεγάλο πλήθος θεατών.  Ο χώρος διεξαγωγής των ιπποδρομιών βρισκόταν στον τόπο όπου σήμερα βρίσκεται το διεθνές αεροδρόμιο Λάρνακας.  Η μετάβαση των φιλίππων στο χώρο των αγώνων γινόταν με βάρκες και με άμαξες, οι οποίες ακολουθούσαν ένα παραλιακό στενό δρομάκι.

Τον επόμενο χρόνο, το 1880, έγιναν οι πρώτες ιπποδρομίες στη Λεμεσό, οι οποίες, παρόλη την προχειρότητα στον τρόπο και τόπο διεξαγωγής, είχαν επίσης επιτυχία.  Μετά πήρε σειρά η Λευκωσία, το 1881.

Το 1880 διεξήχθησαν ιπποδρομίες και στην Πάφο στην γενέθλια ημέρα της Βασίλισσας της Αγγλίας Βικτώριας.  Επίσης ιπποδρομίες διεξήχθησαν στο Τρίκωμο και ύστερα στη Βατυλή.

Η επιτυχία των ιπποδρομιών και το ενδιαφέρον που επέδειξε το κοινό για αυτές βοήθησαν ώστε να καθιερωθεί ο θεσμός αυτός και από το 1882 αρχίσαν οι τακτικές εκδηλώσεις με κανονισμούς και βραβεία.

Τα πρώτα επίσημα γραπτά στοιχεία για τις ιπποδρομίες τα βρίσκουμε στο Ιπποδρομιακό Ημερολόγιο του 1912 με αναφορές για ιπποδρομίες στις πιο πάνω πόλεις καθώς και μεταγενέστερα στην Αμμόχωστο. 

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι διοργανωτές των ιπποδρομιών ήταν ερασιτέχνες ιδιώτες που αγαπούσαν το άθλημα των ιπποδρομιών και οι οποίοι στη συνέχεια ίδρυσαν Λέσχες Ιπποδρομιών.

Τα Μέλη των Λεσχών πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους αφιλοκερδώς και δημιούργησαν τις βάσεις για τη σημερινή Ιππική Βιομηχανία.  Μέχρι σήμερα τα Μέλη της Λέσχης Ιπποδρομιών Λευκωσίας καθώς και της Ιπποδρομιακής Αρχής Κύπρου προσφέρουν σε Διοικητικό επίπεδο τις υπηρεσίες τους αφιλοκερδώς. 

Με την παρέλευση των χρόνων και την εμφάνιση διαφόρων δυσκολιών όπως οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, οικονομικές δυσκολίες, και ο εκτοπισμός των ιπποδρομιών από το χώρο που διεξάγονταν οι ιπποδρομίες, οδήγησαν στον τερματισμό της λειτουργίας των Ιπποδρομιακών Λεσχών, εκτός της Λέσχης Ιπποδρομιών Λευκωσίας.

Το πρώτο πρακτικό που υπάρχει σε ό,τι αφορά συνεδρίες της Επιτροπείας της Λέσχης και της Γενικής Συνέλευσης των Μελών της Λέσχης Ιπποδρομιών Λευκωσίας φέρει ημερομηνία 11 Δεκεμβρίου, 1936 που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του ΕΦΚΑΦ στη Λευκωσία.  Τα γραφεία υπάρχουν και σήμερα απέναντι από το Κυπριακό Μουσείο και έχουν μάλιστα ανακαινιστεί πρόσφατα.

Από άλλα στοιχεία προκύπτει ότι στη Λευκωσία διοργανώνονταν ιπποδρομιακές συναντήσεις ανελλιπώς από το 1912 οι οποίες όμως διακόπηκαν κατά τη διάρκεια των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. 

Μέχρι το 1936 οι ιπποδρομιακές συναντήσεις διεξάγονταν σε ενοικιαζόμενο χώρο κοντά στον τότε σιδηροδρομικό σταθμό μεταξύ Νεαπόλεως και Τράχωνα αλλά λόγω της ανάπτυξης της περιοχής το ενοίκιο του χώρου αυξήθηκε με αποτέλεσμα να μην είναι συμφέρουσα η συνέχιση των ιπποδρομιών στο χώρο αυτό διότι συναντήσεις διοργανώνονταν μερικές φορές το χρόνο, την Άνοιξη και το Φθινόπωρο.  Το αποτέλεσμα ήταν να μεταφερθεί ο χώρος που διεξάγονταν οι ιπποδρομίες στη σημερινή τοποθεσία, δηλαδή στον Άγιο Δομέτιο όπου το ενοίκιο ήταν χαμηλότερο.

Ο χώρος αυτός αρχικά ενοικιάστηκε το 1936 από την Αρχιεπισκοπή Κύπρου και στη συνέχεια το 1939 αγοράστηκε με δάνειο που εξασφαλίστηκε από προσωπικές εγγυήσεις των Μελών της Επιτροπείας της Λέσχης.

Ο χώρος του σημερινού Ιπποδρόμου με έκταση 150 σκάλες περίπου είναι χωρισμένος στα δύο.  Το μεγαλύτερο μέρος στεγάζει τους στίβους, τις κερκίδες και μέρος της περιοχής των στάβλων και ένα μικρότερο κομμάτι στεγάζει τους στάβλους και την κτηνιατρική κλινική και το καφενείο.   Οι δύο αυτοί χώροι χωρίζονται από μία στενή λωρίδα γης που ενοικιάζεται από το κράτος και είναι η παλιά σιδηροδρομική γραμμή.

Στην Κύπρο διαγωνίζονταν καθαρόαιμα άλογα από την Κύπρο αλλά και εισαγόμενα, κυρίως από τη Βρετανία.

Το Κυπριακό άλογο εντοπίζεται προ 80ετίας στις δασώσεις περιοχές του Ακάμα.  Ήταν μικρόσωμο, γεροδεμένο, και ονομαζόταν ΔΙΜΙΤΟ. Πλην των οικιακών εργασιών σε μερικά χωρία της Κύπρου το άλογο εχρησιμοποιείτο και για ιπποδρομίες στα πανηγύρια.

Δεν συναντάς πολλές χώρες στον κόσμο όπου υπάρχουν ντόπια άλογα που διαγωνίζονται συστηματικά σε ιπποδρομίες και αποτελούν το 50% του πληθυσμού των αλόγων.

Από το περιοδικό Cyprus Agricultural Journal του 1924 πληροφορούμαστε ότι στον Ιππόδρομο Αθηνών προγραμματίστηκαν ιπποδρομίες ειδικά για τη συμμετοχή των Κυπριακών ίππων.  Λόγω της επιτυχίας των Κυπριακών ίππων υπήρχε ενδιαφέρον για αγορά Κυπριακών αλόγων από Ελλαδίτες που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση και της τιμής αγοράς τους σε ΛΚ100.

Το 1924 – 1925 προκύπτει επίσης ότι διεξήχθησαν στη Λευκωσία ιπποδρομιακές συναντήσεις 1,8 και 15 Νοεμβρίου, 1924 και στις 15,21, 23 και 25 Απριλίου, 1925.

Στη Λεμεσό στις 30 Νοεμβρίου και 7 Δεκεμβρίου, 1924 και στις 25 Μαρτίου και  5, 19, 20 Απριλίου, 1925.

Στη Λευκωσία μετά το πέρας της κανονικής ιπποδρομιακής συνάντησης διεξαγόταν και μία ιπποδρομία με εμπόδια η οποία είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους φιλίππους.

Οι συναντήσεις είχαν τη μορφή λαϊκού πανηγυριού και εδραίωσαν το ενδιαφέρον των Κυπρίων στις ιπποδρομίες.

Τα μεγέθη της σημερινής Ιππικής Βιομηχανίας και η εξέλιξη τους, μπορεί να διαπιστωθεί από τη σύγκριση των ετήσιων δημοσιευμένων λογαριασμών της Λέσχης Ιπποδρομιών Λευκωσίας.

Από τους λογαριασμούς του 1944 φαίνεται ότι τα κύρια έσοδα του Ιπποδρόμου προέρχονταν από το τέλος εισόδου στον Ιππόδρομο και την πώληση του Ιπποδρομιακού Λαχείου Sweepstake που ανερχόταν σε ΛΚ2.143 και ΛΚ2.575 αντίστοιχα ενώ τα έσοδα από το στοίχημα ανέρχονταν σε ΛΚ655 μόνο.

Τα συνολικά έσοδα της Λέσχης ανήλθαν το 1944 σε  5.624 λίρες.

Σήμερα όπως μας ανέφερε ο κ. Χατζημηνάς η είσοδος στον Ιππόδρομο είναι δωρεάν και το Λαχείο Sweepstake έχει καταργηθεί.  Τα έσοδα του Ιπποδρόμου είναι σχεδόν αποκλειστικά από το στοίχημα και ανήλθαν το 2019 σε €13.000.000 περίπου. 

«Τα τελευταία 70 τόσα χρόνια, χάρη σε ένα αριθμό εύστοχων πρωτοβουλιών και αξιέπαινων ενεργειών ιδιωτών κυρίως κυπρίων έχει αναπτυχθεί στον τόπο σε ικανοποιητικά επίπεδα το άθλημα των ιπποδρομιών, και έχει δημιουργηθεί μια καθόλα αξιόλογη ιππική βιομηχανία, η οποία προσφέρει σημαντικά έμμεσα και άμεσα οικονομικά οφέλη, και συμβάλλει στη διατήρηση και την πάρα πέρα ανάπτυξη ενός αθλήματος που προσφέρει ευχαρίστηση και ψυχαγωγία σε χιλιάδες φιλίππους σ’ ολόκληρο το νησί.  Η επικρατούσα άποψη των χιλιάδων αυτών φιλίππων είναι ότι όχι μόνο πρέπει να διατηρηθεί το παρόν καθεστώς, αλλά και να βοηθηθεί, στο μέτρο του εφικτού, για να αναπτυχθεί περαιτέρω για να συνεχίσει την πολύμορφη προσφορά της», κατέληξε.

Η ΙΠΠΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

Ιπποδρομιακές Συναντήσεις και Ιπποδρομιακό Στοίχημα

Διεξάγονται περίπου 102 ιπποδρομιακές συναντήσεις το χρόνο.  Ο αριθμός των ιπποδρομιών ανά συνάντηση κυμαίνεται περί τις 8-9 και σε εξαιρετικές περιπτώσεις διεξάγονται 7 ιπποδρομίες. 

Ο αριθμός των ιπποδρομιών είναι μειωμένος από τα προηγούμενα χρόνια λόγω της μείωσης του αριθμού των αλόγων. 

Ο μέσος όρος του τζίρου ανά ιπποδρομιακή συνάντηση κυμαίνεται σε €330.000 περίπου.

 Αριθμός ατόμων που απασχολούνται στην Ιππική Βιομηχανία

Στην Ιππική Βιομηχανία απασχολούνται εκατοντάδες άτομα, όπως προπονητές, αναβάτες, ιπποκόμοι, κτηνίατροι, πεταλωτές, προμηθευτές τροφών, προσωπικό της Λέσχης Ιπποδρομιών Λευκωσίας και της Ιπποδρομιακής Αρχής Κύπρου, Αντιπρόσωποι Ιπποδρομιακών Στοιχημάτων, ιπποπαραγωγοί, γεωργοί, και άλλοι που απασχολούνται σε δορυφορικές επιχειρήσεις σχετικές με την Ιππική Βιομηχανία.  Εάν υπολογισθούν τα πιο πάνω άτομα, υπερβαίνουν σημαντικά τον αριθμό των 3000 οικογενειών.

Φορολογικά έσοδα του Κράτους και του Δήμου Αγίου Δομετίου

Η Λέσχη Ιπποδρομιών Λευκωσίας αποτελεί φορολογική πηγή εσόδων για την Κυβέρνηση, που το 2019 ήταν €2.000.000 και τα οποία, αφότου ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος το 1973, ανήλθαν συνολικά σε €155.000.000. Επίσης φορολογική πηγή εσόδων για το Δήμο Αγίου Δομετίου, που το 2019 ήταν €330.000 και τα οποία, αφότου ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος το 1982 ανήλθαν σε €19.000.000. 

Αγορά ή παραγωγή ενός Ιπποδρομιακού αλόγου

H ύπαρξη όπως σε όλες τις χώρες, επιτυχημένης Ιππικής Βιομηχανίας βασίζεται κυρίως στην εγχώρια παραγωγή αλόγων. Χωρίς ντόπιους παραγωγούς αλόγων οι οποίοι προάγουν το άθλημα των ιπποδρομιών και χωρίς το ενδιαφέρον από φίλιππους για να γίνουν ιδιοκτήτες αλόγων η Ιππική Βιομηχανία μιας χώρας όπως είναι η Κύπρος δεν μπορεί να επιβιώσει. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι ένα διετές άλογο στοιχίζει περίπου €8.000-€10.000. Άλογα μεγαλύτερης ηλικίας αλλά που συμμετέχουν σε ιπποδρομίες μπορούν να αγοραστούν σε χαμηλότερες τιμές. Όμως, άλογα πωλούνται μέχρι και το ποσό των €30.000. Τελευταία, έχει πωληθεί άλογο γι’ αυτό το ποσό. Ένας ιδιοκτήτης, για να ενσταβλίζει το άλογο του στον Ιππόδρομο, χρειάζεται να πληρώνει περίπου €500 το μήνα ως έξοδα προπόνησης, ενσταβλισμού και σίτισης για το άλογο του. Τα χρηματικά έπαθλα για τους νικητές ίππους ανέρχονται περίπου κατά μέσο όρο σε €5.000 περίπου για κάθε ιπποδρομία ενώ υπάρχουν κλασσικές ιπποδρομίες που τα χρηματικά έπαθλα είναι πολύ περισσότερα όπως π.χ. το Κυπριακό Ντέρμπι που ανέρχεται σε €34.000 περίπου. Με ανάλογα χρηματικά έπαθλα αμείβονται και οι ίπποι οι οποίοι θα τερματίσουν στη 2η, 3η και 4η θέση.

Σήμερα υπάρχουν 928 άλογα υπό προπόνηση, 40 επιβήτορες, 900 φορβάδες, 1100 νεαρά άλογα μέχρι 3 ετών και 1400 άλογα 4 ετών και άνω, ενώ το 2020 γεννήθηκαν 300 άλογα περίπου.