Καμπανάκι κινδύνου για την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων των Κυπρίων πολιτών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δημοκρατία και το κράτος-δικαίου, κρούει μέσω συνέντευξής της στον «Φιλελεύθερο» η Ολλανδή ευρωβουλεύτρια και εισηγήτρια της Επιτροπής PEGA του Ευρωκοινοβουλίου, Σόφι ιντ Βελντ, η οποία διερευνά το ζήτημα των παρακολουθήσεων στην ΕΕ. 

Εκφράζει την πεποίθηση ότι «οι δημοσιογράφοι, οι πολιτικοί, οι ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών, οι δικηγόροι και άλλες προσωπικότητες της δημόσιας ζωής στην Κύπρο, όλοι διατρέχουν κίνδυνο».

Χαρακτηρίζει, μάλιστα, «απογοητευτική» την άρνηση του Γενικού Εισαγγελέα να παραδώσει στην Επιτροπή PEGA το πόρισμα για την υπόθεση του κατασκοπευτικού βαν, σημειώνοντας ότι «είναι δύσκολο να αντιληφθούμε γιατί η έκθεση δεν πρέπει να δημοσιοποιηθεί». 

Αφήνει ξεκάθαρα αιχμές για χρήση της «εθνικής ασφάλειας» ως πρόσχημα για αδιαφάνεια, ενώ τονίζει ότι «η δημοκρατία βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο, εάν αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία, δεν αισθάνονται πλέον καμία υποχρέωση λογοδοσίας έναντι των πολιτών».

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: PEGA: Τρομακτικός ιστός διασυνδέσεων που φθάνει μέχρι Αρχές

Παράλληλα αναφέρεται και στην υπόθεση παρακολουθήσεων πολιτικών προσώπων στην Ελλάδα, κάνοντας λόγο για σύνδεση με την φερόμενη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού από τις μαροκινές Αρχές και το πολύκροτο σκάνδαλο «Qatargate», στο οποίο εμπλέκεται η Ελληνίδα ευρωβουλεύτρια Εύα Καϊλή, όπως επίσης και δύο ακόμη ευρωβουλευτές, μέλη της PEGA, ο Αντρέα Κοτσολίνο και η Μαρία Αρένα.

Ζητά εις βάθος έρευνα και απόδοση πολιτικών και νομικών ευθυνών, ενώ υπογραμμίζει ότι: «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το Ευρωκοινοβούλιο είναι πλήρως διαφανές και ανθεκτικό έναντι του ακατάλληλου «λόμπινγκ» και άλλων μορφών ακατάλληλης επιρροής, την ίδια ώρα, όμως, πρέπει επίσης το ΕΚ να παραμείνει ανοιχτό και προσβάσιμο στους πολίτες».

-Κατά την επίσκεψή σας στην Κύπρο αναφέρατε ότι «οι κατασκοπευτικές εταιρείες έχουν δημιουργήσει έναν τρομακτικό ιστό συνδέσεων που μπορεί να φτάνει μέχρι τις δημόσιες Αρχές». Μπορείτε να διευκρινίσετε τι ακριβώς εννοούσατε; Αναφέρεστε σε συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα;

-Η βιομηχανική κατασκοπεία είναι ένας πολύ «σκιώδης» χώρος επιχειρηματικής δραστηριότητας, σε μεγάλο βαθμό μη ρυθμιστικά κανονισμένος ή ξεφεύγει από τις ρυθμίσεις. Όπως καταδεικνύει το προσχέδιο της έκθεσης της PEGA για τις παρακολουθήσεις, υπάρχουν πολλά στοιχεία για κατάχρηση από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ, αλλά και για την άνθηση του εμπορίου κατασκοπευτικού λογισμικού από την ΕΕ σε τρίτα κράτη, πολλά από τα οποία σε μη δημοκρατικά ή ακόμη και εγκληματικά καθεστώτα.  Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι κατασκοπευτικό λογισμικό πωλείται σε μη κρατικούς φορείς εκτός ΕΕ. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του εμπορίου παραβιάζει τους κανόνες της ΕΕ για τις εξαγωγές, όπως ορίζονται στον Κανονισμό για το καθεστώς διπλής χρήσης (Dual Use Regulation) και σίγουρα τις αξίες της ΕΕ. 

Είναι πολύ συγκλονιστικό και πικρό το γεγονός ότι η ΕΕ ισχυρίζεται ότι είναι ο φάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, αλλά δεν κάνει ακριβώς τίποτα για να σταματήσει τις εξαγωγές κατασκοπευτικού λογισμικού, αν και έχει πλήρη επίγνωση ότι χρησιμοποιείται για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.  

-Πως σχολιάζετε την άρνηση της Νομικής Υπηρεσίας στην Κύπρο να παραδώσει το πόρισμα για την υπόθεση του κατασκοπευτικού βαν στην  PEGA κι ενώ ο ανεξάρτητος ποινικός ανακριτής, Ηλίας Στεφάνου, είχε αναφέρει  ότι βρισκόταν στη διακριτική ευχέρεια του Γενικού Εισαγγελέα να το παραδώσει;

-Eίναι βαθιά απογοητευτικό. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι περισσότερη διαφάνεια, όχι περισσότερη μυστικότητα. Όσο δεν υπάρχει διαφάνεια, οι υποψίες και η δυσπιστία θα παραμένουν. Είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί η έκθεση δεν πρέπει να δημοσιοποιηθεί. Είναι ακόμη ανησυχητικό το πόσες κυβερνήσεις της ΕΕ φαίνεται να πιστεύουν ότι η διαφάνεια και η λογοδοσία είναι προαιρετικές, ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν τον ίδιο τον πυρήνα της δημοκρατίας. Η επίκληση της εθνικής ασφάλειας ως βάση για μυστικότητα έχει γίνει για τις κυβερνήσεις σαν τον μανδύα του Χάρι Πότερ, που όποιος τον φορούσε γινόταν αόρατος. Η δημοκρατία βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο, εάν αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία, δεν αισθάνονται πλέον καμία υποχρέωση λογοδοσίας έναντι των πολιτών. 

-Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για παρακολουθήσεις Ευρωπαίων πολιτών από τις κυβερνήσεις τους; Ελέγχεται η κυπριακή Κυβέρνηση για αυτό;

-Ναι, υπάρχουν πολύ σοβαρές ενδείξεις και σε ορισμένες περιπτώσεις οι κυβερνήσεις παραδέχτηκαν πράγματι τις παρακολουθήσεις, υποστηρίζοντας ότι ήταν δικαιολογημένες για λόγους εθνικής ασφάλειας. Μπορείτε να βρείτε τις λεπτομέρειες στο προσχέδιο της έκθεσης της Επιτροπής PEGA για την υπόθεση των παρακολουθήσεων.

-Θεωρείτε ότι οι Κύπριοι πολίτες και οι δημοσιογράφοι έχουν σοβαρούς λόγους να φοβούνται για παραβιάσεις των προσωπικών τους δεδομένων;

-Πιστεύω ότι οι δημοσιογράφοι, οι πολιτικοί, οι ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών, οι δικηγόροι και άλλες προσωπικότητες της δημόσιας ζωής, όλοι διατρέχουν κίνδυνο. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο παραβιάζονται τα ατομικά τους δικαιώματα, αλλά και η δημοκρατία βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο. Εάν η συμμετοχή στα κοινά δεν γίνεται πλέον ελεύθερα και με ασφάλεια, η δημοκρατία είναι «νεκρή».

– Αναφέρατε ότι υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη ενός ελληνικού σκανδάλου υποκλοπών τύπου «Watergate». Πρέπει να ανησυχεί η ελληνική κυβέρνηση;

-Από την παρουσίαση των «ευρημάτων» μας και μετά την επίσκεψή μας στην Ελλάδα, η κατάσταση εξελίχθηκε περαιτέρω και υπήρξε μια σειρά από συγκλονιστικές αποκαλύψεις.  Εν τω μεταξύ, υπάρχει επίσης σύνδεση με την φερόμενη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού από τις μαροκινές Αρχές και  το σκάνδαλο “Qatargate”,  στο οποίο εμπλέκεται η Ελληνίδα σοσιαλίστρια ευρωβουλεύτρια Εύα Καϊλή  (η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό κράτηση στο Βέλγιο) και δύο ακόμη ευρωβουλευτές, οι οποίοι είναι επίσης μέλη της PEGA. Θα πρέπει να υπάρξει εις βάθος έρευνα για την ελληνική υπόθεση, με την εμπλοκή της Europol, όπως επίσης και η απόδοση των κατάλληλων πολιτικών και νομικών ευθυνών.

Έτσι συνδέεται η PEGA με το σκάνδαλο Qatar

-Eξηγήστε μας τι εννοείτε ακριβώς όταν λέτε ότι υπάρχει σύνδεση με το σκάνδαλο “Qatargate” και πώς φέρεται να συνδέονται με αυτό μέλη της PEGA;

-Δεν γνωρίζουμε, βέβαια, επακριβώς ακόμη ποια είναι τα γεγονότα, ωστόσο τα μέσα ενημέρωσης έχουν αναφερθεί εκτενώς στις συνδέσεις πολλών υπόπτων στην υπόθεση του Qatargate και της PEGA.

Συγκεκριμένα τρία (πλήρη ή αναπληρωματικά) μέλη της PEGA αναφέρονται επίσης – αν και με διαφορετικούς τρόπους – στις έρευνες του Qatargate: H Εύα Καϊλή,  ο Αντρέα Κοτσολίνο και η Μαρία Αρένα. Μερικοί από τους βασικούς υπόπτους στο Qatargate, συμπεριλαμβανομένων των Αντόνιο Παντσέρι και Φραντσέσκο Τζιόρτζι, συνεργάζονταν στενά με πρόσωπα εντός των μαροκινών κυβερνητικών κύκλων. Φημολογείται ότι το Μαρόκο ανησυχούσε για τη φήμη του μετά τις αποκαλύψεις της έρευνας “Pegasus Project” για χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού από τις μαροκινές Aρχές εναντίον κορυφαίων πολιτικών της ΕΕ. Δεν μπορώ να κρίνω αν ισχύει η φήμη ότι το Μαρόκο θα μπορούσε να είχε προβεί σε δωροδοκίες, για να λάβει πληροφορίες από την PEGA ή για να επηρεάσει τις διαβουλεύσεις της. Πρώτον, η PEGA κάνει τη δουλειά της σε μεγάλο βαθμό δημόσια, επομένως οι δωροδοκίες θα φαίνονταν μάλλον περιττές. Δεύτερον, δεν έχω αντιληφθεί κάποια προσπάθεια επηρεασμού της PEGA, ούτε εμένα ως εισηγήτρια.

Εξάλλου, οι εργασίες για τη συγγραφή της έκθεσης επρόκειτο να ξεκινήσουν, επομένως δεν είχε ακόμη υπάρξει καμία ευκαιρία επηρεασμού του αποτελέσματος.  Φυσικά, όμως, μπορεί να έγιναν πράγματα στο παρασκήνιο, μη ορατά στους υπόλοιπους από εμάς. Απλά, δεν γνωρίζουμε σε αυτό το στάδιο. Ελπίζουμε ότι η έρευνα θα ρίξει φως σε αυτό.

«Αυστηροποίηση του πλαισίου για «λόμπινγκ»

-Πώς σχολιάζετε το σκάνδαλο Qatargate; Εκτιμάτε ότι είναι αναγκαία η θέσπιση αυστηρότερων κανόνων γύρω από το «λόμπινγκ» στην ΕΕ; 

-Όσον αφορά το Qatargate, είναι μια πολύ συγκλονιστική ιστορία και τρομερά επιζήμια για την εμπιστοσύνη στην πολιτική. Ταρακούνησε το Ευρωκοινοβούλιο πολύ βαθιά. Θα διεξαχθεί διεξοδική αξιολόγηση του τι συνέβη και οι κανόνες γύρω από το «λόμπινγκ» θα γίνουν αυστηρότεροι, εκεί όπου χρειάζεται. Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε ότι το Qatargate δεν ήταν μια υπόθεση παραβίασης των κανόνων του «λόμπινγκ», αλλά μια υπόθεση, που σχετίζεται με πολύ σοβαρές εγκληματικές ενέργειες. Ακόμη και η θέσπιση αυστηρότερων κανόνων γύρω από το «λόμπινγκ», δεν θα αποτρέψει τους εγκληματίες. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το Κοινοβούλιο είναι πλήρως διαφανές και ανθεκτικό έναντι του ακατάλληλου «λόμπινγκ» και άλλων μορφών ακατάλληλης επιρροής, την ίδια ώρα, όμως, πρέπει επίσης το Κοινοβούλιο να παραμείνει ανοιχτό και προσβάσιμο στους πολίτες.

«Όχι πολιτικά παζάρια»

– Σας έχουν επικρίνει για τον τρόπο που χειριστήκατε την υπόθεση της έκθεσης της Επιτροπής PEGA. Ποια είναι η απάντησή σας;

-Η κριτική για τη διαδικασία ήταν κυρίως από αυτούς που ενοχλούνται επί της ουσίας, αλλά γνωρίζουν ότι είναι δύσκολο να ασκήσουν κριτική στο περιεχόμενο. Έχω ακολουθήσει αυστηρά όλες τις τακτικές διαδικασίες, ακόμη περισσότερο από το συνηθισμένο. Δεδομένου ότι η Εύα Καϊλή ήταν η εκπρόσωπος της ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών στην PEGA, πιστεύω ότι όλοι πλέον καταλαβαίνουν ότι η απόφασή μου ήταν η σωστή. Η PEGA είναι σε μεγάλο βαθμό πολιτικοποιημένη, με πολλούς ευρωβουλευτές να προσπαθούν είτε να θωρακίσουν, είτε να «επιτεθούν» στις εθνικές τους κυβερνήσεις και μερικοί από αυτούς μάλιστα εμπλέκονται άμεσα, αλλά δεν έχουν παραιτηθεί. Πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να έχουμε «την αλήθεια στο τραπέζι». Δεν είναι ζήτημα για πολιτικά παζάρια.