Μέσα από τις παροιμίες και τα διάφορα γνωμικά αποκαλύπτεται η συγκεντρωμένη, συμπυκνωμένη λαϊκή σοφία πολλών χρόνων που καταγράφεται συνήθως σε σύντομες φράσεις.
Σχετικά με τη συκοφαντία ο Διογένης από τη Σινώπη αναφέρει ότι: «Από τα άγρια θηρία το χειρότερο δάγκωμα το κάνει ο συκοφάντης, από τα ήμερα ο κόλακας».
Ο Αθηναίος Σωκράτης εξηγεί: «Ο κακόλογος σκοτώνει την τιμή ενός ανθρώπου, ενώ ο φονιάς τη ζωή, αλλά επειδή η τιμή είναι ανώτερη από τη ζωή, η κακολογία είναι σοβαρότερη από τον φόνο, γιατί ο φονιάς σκοτώνει με μεγάλο κίνδυνο της ζωής του μόνο τους ζωντανούς, ενώ ο κακόλογος με μια κουβέντα του και με μεγάλη ασφάλεια σκοτώνει και ζωντανούς και πεθαμένους».
Ο Αριστοφάνης στους Αχαρνείς αναφέρει ότι «οι συκοφάντες είναι ανθρωπάρια ελεεινά, διεστραμμένα, άτιμα και κίβδηλα».
Οι δε παροιμίες του απλού λαού αναφέρουν: Τα καρποφόρα δέντρα πετροβολούνται, δηλαδή συκοφαντείται και πετροβολείται αυτός που αξίζει.
Τελευταία κυκλοφορεί στο διαδίκτυο βίντεο πολιτικών που υπόσχονται πάταξη της διαφθοράς κατά τη διάρκεια του προεκλογικού.
Θυμούμαι μια παροιμία που μου έλεγε η αγαπημένη μου γιαγιά όταν μικρή απορούσα πώς ένας κλέφτης κατηγορούσε τους άλλους ότι ήταν κλέφτες, ένας ψεύτης κατηγορούσε τους άλλους ότι ήταν ψεύτες, και ένας ανήθικος κατηγορούσε τους άλλους ότι ήταν ανήθικοι. «Ο πραματευτής ότι έχει διαλαλεί…». π.χ. μια γειτόνισσα κατηγορεί τη διπλανή της για ανηθικότητα διότι ακριβώς είναι η ίδια ανήθικη.
Αλλά τί είναι ανήθικο;
Ανήθικο είναι:
· Να ξεγελάς το σύστημα μια ζωή.
· Να προβάλλεις αρχές και αξίες όταν το μόνο που σε ενδιαφέρει είναι το βόλεμα και το μικροσυμφέρον.
· Όταν εκβιαστικά επιδιώκεις να βολεύεσαι ο ίδιος και συγγενικά σου πρόσωπα και όταν αποκαλυφθείς να το «παίζεις» προσβεβλημένος.
· Όταν επιτίθεσαι με κάθε μέσο και εκ των υστέρων το παίζεις θιγμένος.
· Όταν δε σέβεσαι το φορολογούμενο πολίτη και θέλεις να κάθεσαι και να πληρώνεσαι.
· Όταν υποτιμάς, ξεγελάς και παγιδεύεις τους συναδέλφους σου.
· Όταν προσκολλάσαι σε ένα χώρο για να παίρνεις και ποτέ να δίνεις.
Η κυπριακή κοινωνία έχει κάποιες ιδιομορφίες, όμως για να «προκόψει» κάποιος πρέπει να αποφύγει τα πιο κάτω:
1) Να μην ανήκει πουθενά.
Σε μια σωστή ελεύθερη κοινωνία η ερώτηση πρέπει να είναι: “Πόσο καλός είναι” αντί για “πού ανήκει κάποιος”. Αν σε κάθε άλλη θέση η αξιοκρατία είναι επιταγή, στις υψηλές θέσεις είναι προσταγή.
2) Να μη συμβιβάζεται κάποιος.
Τότε θα δέχεται επιθέσεις, οι περισσότερες των οποίων αφορούν πράγματα που δεν έχει πει ποτέ ούτε έχει κάμει ποτέ. Θα του αποδίδονται σκέψεις, απόψεις, θεωρίες που ουδέποτε πίστεψε και ενέργειες που ουδέποτε υιοθέτησε.
3) Να έχει δική του άποψη και να μη δέχεται εντολές ή υποδείξεις συμβούλων και παραγόντων.
Η κατηγορία «δε μας ακούει» είναι πολύ σοβαρή.
4) Να μην ελπίζει, να μην αναμένει και να μη ζητά τίποτε… (κατά τον Καζαντζάκη), να ΜΗΝ έχει κάτι εναντίον του και να ΜΗΝ έχει δώσει δικαίωμα ποτέ ούτε για μια πειθαρχική έρευνα.
5) Να μην είναι γραφειοκράτης.
Η γραφειοκρατία είναι από τη φύση της ανελεύθερη και αντιδημιουργική. Οπότε ανάθεσε κι εσύ σε μια επιτροπή για διερεύνηση.
6) Να μην ανήκει κάποιος στο είδος των ανθρώπων που η αυτονομία του ενοχλεί, που μπόρεσε να κόψει κάθε είδος εσωτερικής και εξωτερικής εξάρτησης.
Διαχρονικά, όποια κυβέρνηση είναι στην εξουσία, ισχύει το ίδιο κοινωνικό φαινόμενο, ότι η θέση και η αξία του καθενός εξαρτώνται από την κομματική του ταυτότητα, την τάξη στην οποία ανήκει, ποιοί είναι οι κουμπάροι του, το επάγγελμά του, η γνώμη του, η στάση του και η συμπεριφορά του προς τους ανωτέρους του, ποιού χωριανός είναι, η μόρφωσή του, η γωνία κλίσης της πλάτης του όταν βλέπει ανωτέρους κ.α.
