Όταν ήμασταν μικροί, ακούσαμε πως στην Κίνα διδάσκονταν το μάθημα της σιωπής και γελούσαμε. Το μάθημα της σιωπής, όπως μας είπε τότε ένας καθηγητής μας, συνίστατο στο να μπεις στην τάξη και να μη μιλήσεις για τη συγκεκριμένη διδακτική περίοδο που ήταν 45 λεπτά. Μας το είπε διότι αν μας άφηνε με το…χάλι μας θα ρίχναμε την τάξη κάτω. Δεν μπορούσαμε να διανοηθούμε, πώς μπορεί ένας άνθρωπος να μη μιλήσει για 45 συνεχόμενα λεπτά και να μην εκστομίσει τις εξυπνάδες (για να μην πω βλακείες) που λέγαμε εμείς. Η αυτοκυριαρχία ήταν για μας άγνωστη, όπως άγνωστη είναι και σήμερα. Βεβαίως, άλλο η πειθαρχία που υπάρχει ή επιβάλλεται στην Κίνα και άλλο το τι ισχύει στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στην Ιταλία και σε πολλές άλλες χώρες. Και προσωπικά δεν ανταλλάζω με τίποτε τον αυτοπεριορισμό με την κρατική επιβολή, αλλά όταν τελειώσουν όλα αυτά, θα πρέπει να εξεταστεί το πώς μαθαίνουμε (από παιδικής ηλικίας) πρώτα τα δικαιώματα του συνόλου, της κοινωνίας και μετά τα ατομικά τα οποία θεοποιήσαμε. Διότι ο σεβασμός του συνόλου εξυπακούει και σεβασμό των δικαιωμάτων του ατόμου.
ΒΑΣ ΒΑΣ
