Ο Τύπος ονομάζεται και «4η Εξουσία», εκ του ότι ο ρόλος του είναι να ελέγχει τις υπόλοιπες. Με τη σειρά του, πρέπει και αυτός να ελέγχεται (1) από τον εαυτό του, με κανόνες και δεοντολογία, (2) από τους πολίτες και (3) από τους νόμους του κράτους. Όταν ο Τύπος φτάσει στο σημείο να συναλλάσσεται με εκείνους που πρέπει να ελέγχει, (και αυτό, τον έλεγχο δηλαδή, το πετυχαίνεις μόνο όταν, όπως και στη πανδημία τώρα, τηρείς τις αποστάσεις), τότε εμφανίζονται τα λεγόμενα «φαινόμενα διαπλοκής» και το πράγμα αρχίζει να χαλάει. 

Παλιότερα, οι καταγγελίες και αποκαλύψεις των ΜΜΕ οδηγούσαν σε κάποιο αποτέλεσμα, προς όφελος της κοινωνίας. Το χαλασμένο αφαιρείτο και γινόταν προσπάθεια να μην επανέλθει. Αξίζει να θυμηθούμε ότι σε εποχές που η τεχνολογία, με τα σημερινά δεδομένα, ήταν σχεδόν πρωτόγονη, δύο δημοσιογράφοι, ο Καρλ Μπέρνσταϊν, και ο Μπομπ Γούνγουορντ, κατάφεραν μιλώντας με πηγές, που τις διασταύρωναν εξονυχιστικά, με σημειώσεις που κρατούσαν στο μπλοκάκι τους, που τότε αναγνωρίζονταν από τον νόμο ως αποδεικτικό υλικό διότι το επάγγελμα είχε κύρος και αξιοπιστία, να αποκαλύψουν το Σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ και να ρίξουν έναν ολόκληρο Πρόεδρο της Αμερικής, τον Ρίτσαρντ Νίξον. 

Σήμερα, που είναι πιο εύκολο να πιάσεις τον άλλον στα πράσα, ή να έχεις πρόσβαση σε πολύ περισσότερες πηγές μέσω μιας τεράστιας τράπεζας πληροφοριών που είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο, πρέπει να είναι κάτι πολύ καραμπινάτο για να υπάρξουν συνέπειες. Χαρακτηριστική περίπτωση, η επιτυχία των δημοσιογράφων του Al Jazeera να μας αποκαλύψουν το αληθινό πρόσωπο, όχι της Κύπρου βεβαίως, αλλά εκείνων που την ντροπιάζουν με την υπόθεση των χρυσοφόρων διαβατηρίων. Και πάλι όμως, έχω την αίσθηση ότι και αυτή η ιστορία θα «σβήσει» χωρίς σοβαρές επιπτώσεις για όσους εμπλέκονται. Θα ξεχαστεί με τον χρόνο…

Ακόμα όμως και σε πιο ασήμαντα πράγματα, είναι πολλές οι φορές πια που η επισήμανση από τα ΜΜΕ μιας παρασπονδίας (ας το πω έτσι κομψά), δύσκολα προκαλεί σοβαρή αντίδραση, τέτοια που να διορθωθεί το λάθος. Δεν λέω ότι πρέπει όλοι να πάνε φυλακή, όχι αλίμονο. Μιλώ όμως για μία φυσιολογική αντίδραση, όπως π.χ. να σε πάρει τηλέφωνο κάποιος αρμόδιος για μια ατασθαλία, ας πούμε, που έχεις επισημάνει και, εάν έχεις δίκιο, να σε διαβεβαιώσει ότι θα κάνει ότι μπορεί για να μην επαναληφθεί. 

Αυτό, γινόταν παλιότερα. Τώρα, όλο και πιο λίγο. Και μία από τις εξηγήσεις που δίνω, είναι ότι σήμερα οι κατέχοντες θέσεις ευθύνης, έχουν Γραφεία Τύπου που περισσότερο φροντίζουν για την επικοινωνιακή τους εικόνα, γράφοντας ατέλειωτα mails, tweets και αναρτήσεις στο Facebook για όσα καλά έκανε σήμερα ο κύριος υπουργός, που πήγε, ποιους είδε, τι υποσχέθηκε, κ.τ.λ. Λίγοι, ελάχιστοι είναι εκείνοι που αφιερώνουν χρόνο και προσπάθεια στην επίλυση απλών προβλημάτων που χρονίζουν. Όλοι, ή σχεδόν όλοι, εργάζονται (;) για τα μεγαλεπίβολα!

Τα social media, για μένα, είναι μία πραγματική επανάσταση στον χώρο της επικοινωνίας. Έχουν ανοίξει ορίζοντες που ακόμα δεν έχουμε αρχίσει καν να καταλαβαίνουμε και να αξιοποιούμε. Επί του παρόντος, διανύουμε τη φάση του ατέλειωτου ναρκισσισμού. Μια φίλη ψυχαναλύτρια στην Αθήνα, μου έλεγε χθες ότι ανάμεσα στους πολλούς ανθρώπους που βλέπει, υπάρχουν ένας-δύο επιχειρηματίες που έχουν δουλειές «από εδώ μέχρι την Αμερική» και κάθονται και συζητάνε πόσα likes είχε μια ανάρτησή τους στο Facebook ή στο Instagram!

Όλο αυτό το πράγμα λοιπόν, για να επανέλθω εκεί απ’ όπου ξεκίνησα, έχει αποδυναμώσει τον ρόλο των ΜΜΕ ως προς το να συνεχίσουν να ελέγχουν την κάθε εξουσία, αλλά και ο έλεγχός τους να έχει και κάποιο αποτέλεσμα. Η λήθη, είναι μέσα στο γονίδιό μας. «Ας ’το, και θα ξεχαστεί», είναι η δοκιμασμένη συνταγή, που δυστυχώς ακόμα δουλεύει.

ΥΓ.: Εάν σας πω τώρα ότι αφορμή για να αρχίσω να γράφω αυτό το σημείωμα, είναι ετούτη η ανάρτηση που βρήκα στο Twitter, θα με πιστέψετε; Πέρα από το καλαμπούρι της, έχει και μια διάσταση σχετική με όσα λέω: Πόσες φορές πρέπει να πεις σε κάποιον (με χίλιους-δυο τρόπους, με το καλό και με το κακό, με τα λόγια ειδικών και οικείων, κλπ), ότι αυτό που κάνεις είναι κακό, ότι παραβιάζεις τους κανονισμούς και τίποτα δεν γίνεται; Γιατί; Διότι πολλοί δεν πιστεύουν ότι η παρεκτροπή έχει συνέπειες. Το χειρότερο δε, είναι ότι με αυτό είναι ΟΚ και οι έχοντες τη θεσμική ευθύνη να μην συμβαίνει αυτό! Θυμηθείτε ότι το θέμα των πολιτικογραφήσεων δεν το πήρε πρέφα ούτε καν η θεσμική Αρχή μας!

Μετάφραση εικονογράφησης: Προς όσους ακόμα φοράνε τη μάσκα κάτω από τη μύτη, πάει σχεδόν ένας χρόνος πλέον. Πιο γρήγορα μαθαίνει ένα νήπιο να χρησιμοποιεί καθίκι!