Το θέμα των πολιτογραφήσεων σε συνδυασμό με την παραχώρηση τους σε διεθνείς απατεώνες και στελέχη αυταρχικών καθεστώτων, όξυναν το πολιτικό κλίμα και δικαίως προκάλεσαν και προκαλούν την αγανάκτηση και την οργή του λαού.
Ο φαύλος κύκλος της απόρριψης της παραδοσιακής πολιτικής επιτείνεται από την αίσθηση των πολιτών ότι φαινόμενα συμπεριφοράς, που κατά καιρούς αποκαλύπτονται ή καταγγέλλονται, δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας και ότι ούτε οι πύρινοι ρητορισμοί, ούτε το συνολικό υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο μπορούν να αποκαθάρουν τον «στάβλο του Αυγεία».
Η βαθμιαία φθορά της πολιτικής μοιάζει να είναι φυσιολογική συνέπεια της αδυναμίας της να αντισταθεί στον πειρασμό μιας λογικής, όπου τις ιδέες και τα οράματα αντικαθιστούν οι διαπλεκόμενες σχέσεις πολιτικής και χρήματος. Η δυσχέρεια όχι μόνο των συγκεκριμένων πολιτικών φορέων, αλλά και των ιδίων των δημοκρατικών θεσμών, να καθορίσουν κανόνες στο πολιτικό σύστημα, αποτελεί σήμερα ένα κεφαλαιώδες ζήτημα για τη δημοκρατία. Σε αυτή τη φθοροποιό διαδικασία, όπου αρχές και αξίες γκρεμίζονται, η πολιτεία και οι θεσμοί δεν μπορούν να παρουσιάζονται ανήμποροι να αντιδράσουν.
Τελικά, καθώς ο κίνδυνος της καλπάζουσας φθοράς και του τέλματος μοιάζει άμεσος και υπαρκτός, το καθήκον που προβάλλει για τους πολίτες είναι η ρήξη, η αμφισβήτηση και η σύγκρουση με τα συμφέροντα, τις πρακτικές και τις νοοτροπίες που οδηγούν σε αυτό το θανατηφόρο εθισμό.
Απαξίωση προς αυτά τα φαινόμενα που οδηγούν στην αποσταθεροποίηση και την κατάρρευση το πολιτικό σύστημα και αποσυνθέτουν βαθμιαία τον κοινωνικό ιστό. Δεν είναι νοητή η ανοχή και ούτε επιτρεπτή η συμφιλίωση με αυτού του είδους τα φαινόμενα.
Η διαπίστωση της κρίσης και η συνεχής επανάληψη αυτής της διαπίστωσης δεν θα φέρουν την κάθαρση και την αποκατάσταση της πολιτικής ηθικής. Αυτό θα γίνει μέσα από μια ολομέτωπη ρήξη με τα φαινόμενα της παρακμής, αλλά και την παράλληλη διατύπωση προτάσεων για θεσμικές μεταρρυθμίσεις, που θα εγκαθιδρύουν μια κοινωνία των πολιτών με αρχές και αξίες.
Χωρίς την παραμικρή πρόθεση περιαυτολογίας ή πατερναλιστικών υποδείξεων, θα ήθελα να υπενθυμίσω ενδεικτικά νομοθετικές πρωτοβουλίες για θεσμικές μεταρρυθμίσεις που είχα αναλάβει στη Βουλή, προς αυτή την κατεύθυνση και αποτελούν σήμερα Νόμους του Κράτους.
1. Απαγόρευση για Υπουργούς, Γενικούς Διευθυντές Υπουργείων, Προέδρους και Γενικούς Διευθυντές Ημικρατικών Οργανισμών να εργοδοτούνται, για περίοδο δύο χρόνων μετά την αφυπηρέτηση ή την αποχώρηση τους από την προηγούμενη θέση τους, σε ομοειδούς κύκλου εργασιών, ιδιωτικές επιχειρήσεις.
2. Απαγόρευση είσπραξης προμηθειών από δημόσιους λειτουργούς για αγορές στρατιωτικού υλικού από την Κυπριακή Δημοκρατία με ποινή φυλάκισης. Υποχρέωση αντιπροσώπων εταιρειών που πωλούν στρατιωτικό υλικό στην Κυπριακή Δημοκρατία, να δηλώνουν την είσπραξη προμήθειας στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Άμυνας.
Το καθήκον της Πολιτείας – Κυβέρνησης και Βουλής- είναι να συνεχίσουν την θεσμοθέτηση Νόμων που να υλοποιούν τις πρόνοιες του Νόμου 23 (ΙΙΙ) του 2000 που κυρώνει τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ποινικοποίηση της διαφθοράς.
Οφείλουμε ακόμα, μακριά από απλουστευτικές προσεγγίσεις και επιφανειακές ηθικολογίες, να εμβαθύνουμε στην ανάλυση αιτίων και αιτιατών. Να συνδέσουμε τα φθοροποιά φαινόμενα της δημόσιας ζωής με σχέση αιτιώδους συνάφειας ως προς τα αίτια που τα προκαλούν.
Για να βρει η πολιτική τη χαμένη της αυτοπεποίθηση, αξιοπιστία, αυτονομία και προπάντων τη χαμένη της ηθική, θα πρέπει χωρίς μεμψιμοιρίες και κρισιολογίες, να αγωνιστούμε για μεταρρυθμίσεις που θα θωρακίζουν τους θεσμούς, και να επαναφέρουμε τα οράματα, τις αξίες και τις αρχές ως μέτρα και στόχους μιας άλλης πολιτικής, αρνούμενοι τη λογική της υποταγής στη διαχείριση και νομή της εξουσίας και των επιμέρους τιμαρίων της.
Με πιο αυστηρούς ελεγκτικούς μηχανισμούς για την πρόληψη και ποινικό κολασμό φαινομένων διαπλοκής και διαφθοράς στο δημόσιο βίο.
Η πρόκληση είναι για όλους μέγιστη.
*Τέως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων.
