Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο είναι μία πολύπλοκη διαδικασία, καθώς είναι μία περίοδος σημαντικών και ραγδαίων αλλαγών τόσο στο ακαδημαϊκό πλαίσιο, όσο και στο κοινωνικο-συναισθηματικό και βιολογικό κομμάτι. Επειδή η μετάβαση στο Γυμνάσιο συμβαίνει παράλληλα με τη μετάβαση των μαθητών από την παιδική στην εφηβική ηλικία, οι προκλήσεις που βιώνουν οι μαθητές, διπλασιάζονται. Ένας από τους ρόλους των εκπαιδευτικών ψυχολόγων αυτή την περίοδο είναι να ενημερώσουν τους μαθητές για τις επικείμενες αλλαγές στο σχολικό περιβάλλον, ως αποτέλεσμα της μετάβασης των πρώτων στο Γυμνάσιο. 

Μέσα από βιωματικά εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν σε δύο Στ’ τάξεις ενός Δημοτικού σχολείου της Λευκωσίας, αναδύθηκαν οι κύριες ανησυχίες των παιδιών αναφορικά με τη μετάβαση. 

Το 44,8% των παιδιών εξέφρασε ανησυχία για τον όγκο των εργασιών / δυσκολία των μαθημάτων που αναμένουν στο Γυμνάσιο. Από τη μια, το 58,6% των μαθητών είναι περίεργοι να γνωρίσουν τους καινούργιους καθηγητές, αλλά ταυτόχρονα ανησυχούν για τις απαιτήσεις τους στο κάθε μάθημα, αφού όπως αρκετά παιδιά είπαν «οι καθηγητές καθοδηγούν σε κάθε μάθημα ξεχωριστά ενώ οι δάσκαλοι στο δημοτικό διδάσκουν τα πάντα». 

Ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών χαίρονται που θα γνωρίσουν καινούργια άτομα / μεγαλύτερα παιδιά στο γυμνάσιο (79,3%) και είναι περίεργα για το πώς νιώθουν και συμπεριφέρονται οι μαθητές του γυμνασίου αλλά ανησυχούν για τη δική τους συμπεριφορά (38%) και πόσο αυτή θα επηρεάζει τους βαθμούς και τη διαγωγή τους. Ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών ανησυχεί για το ότι δεν θα είναι μαζί με τα παιδιά που γνωρίζουν και συναναστρέφονται τόσα χρόνια στο δημοτικό (76%) αφού κάποια παιδιά θα φοιτήσουν σε ιδιωτικά γυμνάσια, ενώ και τα παιδιά που θα φοιτήσουν σε δημόσια σχολεία δεν θα είναι στο ίδιο γυμνάσιο.

Οι ανησυχίες των μαθητών είναι εύλογες. Μέσα από τη διαδικασία της παρουσίασης και των εργαστηρίων, έγινε μία προσπάθεια για κανονικοποίηση των συναισθημάτων τους και δόθηκε κυρίως έμφαση στη σημαντικότητα της επικοινωνίας μεταξύ τους.

Οι μαθητές είπαν ότι θα είναι βοηθητικό να:

  • Καθιερώσουν από νωρίς ένα πρόγραμμα μελέτης, το οποίο θα ακολουθούν καθημερινά. Το Γυμνάσιο απαιτεί περισσότερο διάβασμα και πολλή προσπάθεια.
  • Ζητούν βοήθεια από τους γονείς τους, αν δυσκολεύονται στα μαθήματα. Ωστόσο, είναι δική τους ευθύνη να ολοκληρώνουν τις εργασίες και να αποτείνονται στους καθηγητές τους για απορίες και ερωτήματα.
  • Συζητούν τις ανησυχίες τους (αναφορικά με το σχολείο αλλά και για πιο προσωπικά θέματα) με τους καθηγητές, τους γονείς ή/και τους φίλους τους.
  • Ίσως στην αρχή να τους τρομάξουν οι αλλαγές. Είναι ευκαιρίες να μάθουν καινούργια πράγματα. Θα χρειαστούν λίγο χρόνο μέχρι να προσαρμοστούν αλλά δεν θα απογοητευτούν!
  • Να βρίσκουν χρόνο για ξεκούραση και χαλάρωση. 

Ο ρόλος των γονιών στη μετάβαση είναι εξαιρετικής σημασίας. Αν η μετάβαση δεν γίνει ομαλά, μπορεί να αποκαρδιώσει, να μειώσει τα κίνητρα για μάθηση και να απομακρύνει από το σχολικό σύστημα το παιδί. Ας μην ξεχνάμε πως οι έφηβοι δεν είναι προβληματικά άτομα, αλλά άτομα βαθιά προβληματισμένα. Ας δείξουμε υπομονή, κατανόηση και αποδοχή των δικών τους εγνοιών και ανησυχιών.