Η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πλέον γεγονός. Μετά από 47 χρόνια ιδιότητας πλήρους κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε την 31η Ιανουαρίου 2020, υλοποιώντας το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του Ιουνίου του 2016 και την επίκληση του Άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας που επιτρέπει, για πρώτη φορά στην ιστορία της Ένωσης, την έξοδο κράτους-μέλους. Πλέον, η επόμενη μέρα σηματοδοτεί την απαρχή μιας διαδικασίας διαπραγματεύσεων για τη συνομολόγηση της νέας σχέσης που θα έχει το Ηνωμένο Βασίλειο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τους Βρετανούς εκπροσώπους στα θεσμικά όργανα να έχουν ήδη αποχωρήσει. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε την πρώτη εργάσιμη μέρα μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου συστάσεις προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη νέα εταιρική σχέση μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στηρίζονται στις υφιστάμενες κατευθυντήριες οδηγίες και συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ως επίσης και στην Πολιτική Δήλωση που συμφωνήθηκε μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου τον Οκτώβριο του 2019. Υπενθυμίζεται επίσης ότι στη βάση των κατευθυντήριων οδηγιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης Μαρτίου 2019, το όραμα της Ένωσης είναι η όσο πιο στενή σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο και η συνομολόγηση συμφωνίας που να καλύπτει το εμπόριο και την οικονομική συνεργασία, αλλά και άλλους τομείς όπως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας κ.ο.κ. Οι συστάσεις της Επιτροπής περιλαμβάνουν μια ολοκληρωμένη και αναλυτική πρόταση που οριοθετεί τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για τη νέα σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πρόταση αυτή αναφέρεται στον σκοπό και στους όρους της μελλοντικής σχέσης μεταξύ των δύο και καλύπτουν όλους τους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων των τομέων του εμπορίου και της οικονομικής συνεργασίας, την εφαρμογή των νόμων και τη δικαστική συνεργασία σε ποινικά θέματα, την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα, τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου σε ευρωπαϊκά προγράμματα και άλλες θεματικές ενότητες συνεργασίας. Το χρονοδιάγραμμα που περιλαμβάνεται στη Συμφωνία Αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου αναφέρεται σε διάστημα 11 μηνών (μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020), με δυνατότητα παράτασης κατόπιν κοινής συμφωνίας από ένα χρόνο μέχρι δυο χρόνια, παρόλο που ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου έχει δηλώσει ότι δεν χρειάζεται (και δεν θα αιτηθεί σε καμία περίπτωση) οποιαδήποτε παράταση, αν και από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει τονιστεί επανειλημμένως ότι το χρονικό διάστημα της μεταβατικής περιόδου είναι στενό και ενδεχομένως να απαιτείται παράτασή της. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση διαβεβαιώνει παράλληλα ότι θα διαπραγματευτεί στη βάση των αρχών της καλής πίστης, με πλήρη διαφάνεια και πάντοτε με γνώμονα την προάσπιση των συμφερόντων της Ένωσης και των πολιτών της. 
 
*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.BLaw (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.