Αυτό που πολλοί πλέον πολίτες της χώρας αντιλαμβάνονται και κάποιοι μάλιστα το έχουν βιώσει, καταγράφηκε περίτεχνα σε μια από τις πρώτες ομιλίες του νέου υπουργού Εργασίας. Ο Γιάννης Παναγιώτου μίλησε για τις αλλαγές στην αγορά εργασίας και για το πόσο συχνό φαινόμενο είναι πλέον η αλλαγή επαγγέλματος ή εργασιακής καριέρας. Μιλούσε στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, όπου παρουσιάστηκε η μελέτη που εκπόνησε η Αρχή για τις προβλέψεις ζήτησης και προσφοράς εργατικού δυναμικού την επόμενη δεκαετία.
Μελέτη που καλώς η ΑνΑΔ άρχισε να προβάλλει και ψηφιακά, καλώντας τους ενδιαφερόμενους να μάθουν σε ποια επαγγέλματα θα υπάρξουν ανάγκες. Στην ομιλία του, επικαλούμενος και μελέτες, ο κ. Παναγιώτου χτύπησε καμπανάκι, απαριθμώντας σκληρές αλήθειες, για όσους τουλάχιστον βιοπορίζονται στον ιδιωτικό τομέα.
Πρόσφατες μελέτες, σημείωσε, εκτιμούν ότι ένας στους δύο εργαζομένους θα χρειαστεί να αναβαθμίσει τις δεξιότητές του μέχρι το 2025, εξαιτίας των τεχνολογικών εξελίξεων στο χώρο εργασίας. Είπε ακόμα ο υπουργός πως οι γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τα άτομα από το εκπαιδευτικό σύστημα δεν αρκούν για ολόκληρο τον εργασιακό τους βίο και η αλλαγή των επαγγελμάτων είναι πλέον συχνό φαινόμενο. Συνέχισε αναφέροντας πως «τα ακαδημαϊκά προσόντα και η εξειδίκευση αποτελούν αναμφίβολα σημαντικά εφόδια για ένταξη στην αγορά εργασίας, αλλά η επαγγελματική ανέλιξή τους βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη δυνατότητά τους να αποκτούν σε μια συνεχή βάση τις γνώσεις και δεξιότητες που απαιτεί η οικονομία».
Μίλησε ακόμα και για συνέχιση της πόλωσης στη ζήτηση δεξιοτήτων με αυξήσεις σε επαγγέλματα ανώτερου και κατώτερου επιπέδου, τη στιγμή που υπάρχει μειωμένη ανάγκη για εργασίες ρουτίνας, που αντικαθιστούν πλέον οι τεχνολογίες, ακόμη και για επαγγέλματα πτυχιούχων που παλαιότερα θεωρούσαμε ότι δεν θα επηρεαστούν.
Εξήγησε δε, πως η προσαρμογή θα γίνεται στην αγορά εργασίας και πρέπει να παρέχονται ευκαιρίες για τη διά βίου μάθηση για να συμπληρώνει, όμως, πως αυτό προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας, αφού η Κύπρος έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής σε δραστηριότητες διά βίου μάθησης στην ΕΕ. Μερίδιο ευθύνης για αυτό μοίρασε και στους ίδιους τους πολίτες, καλώντας τους να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για διά βίου μάθηση ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικά στην αγορά εργασίας και κατά συνέπεια να συνεχίσουν να απασχολούνται. Αναγνώρισε ασφαλώς πως το δικό τους μερίδιο έχουν και οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί της Κύπρου οι οποίοι οφείλουν να επενδύσουν στη συνεχή αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού τους, αξιοποιώντας και τις δραστηριότητες της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου.
Με τις διαπιστώσεις αυτές, ο νέος υπουργός δεσμεύτηκε ακόμα πως η μελέτη της ΑνΑΔ θα αξιοποιηθεί, με σκοπό να προωθηθούν πολιτικές και δράσεις για να βοηθήσουν το ανθρώπινο δυναμικό της Κύπρου να προσαρμοστεί στα μελλοντικά δεδομένα και απαιτήσεις. Δεσμεύτηκε πως στο πλαίσιο αυτό θα εμπλακούν όλοι οι αρμόδιοι φορείς, όπως το υπουργείο του, το Υπουργείο Παιδείας, άλλοι κρατικοί φορείς και φυσικά οι κοινωνικοί εταίροι. Αναγνωρίζοντας, έτσι, πως για την ανάγκη αλλαγή νοοτροπίας την οποία εντόπισε χρειάζεται συλλογική δράση και συνέργειες.
Συνοπτικά, συνεννόηση. Χρειάζονται όμως και άλλα πολλά, όπως κίνητρα και επιδόματα κατάρτισης που σήμερα δεν φτάνουν καν τον εθνικό κατώτατο μισθό. Επίσης, έγκαιρη διάγνωση των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό και επαγγελματική κατεύθυνση από τα σχολεία. Περαιτέρω διασύνδεση των διαφόρων επιδομάτων με την αγορά εργασίας και προγράμματα που να απευθύνονται στις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και όχι στα μέτρα μόνο κάποιων επαγγελματικών κλάδων και άλλων φορέων. Είναι αυτονόητο, αλλά πρέπει να καταγραφεί πως απαιτούνται και αξιοπρεπείς μισθοί και κίνητρα για προσέλκυση εργαζομένων σε τομείς όπου παρουσιάζονται ελλείψεις σήμερα. Τέλος, απαιτείται και εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων, ώστε επιτέλους να υπάρξει ένα αξιόπιστο αρχείο ανέργων. Το νομοθέτημα που ετοιμάστηκε από την πρώην υπουργό Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου για τον εκσυγχρονισμό της ΔΥΑ και που φαίνεται να χάθηκε στην πορεία, θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση προς αυτήν την κατεύθυνση. Διαφορετικά, για μια ακόμα φορά θα μείνουμε στις διαπιστώσεις μιας ωραίας ομιλίας.
