Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με τις πολύπλευρες συνέπειές της, έχει επιφέρει ανατροπή σε πολλούς σχεδιασμούς για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ ο πλανήτης καίγεται. Στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελεί πλέον καθημερινή είδηση η ανησυχητική αύξηση της έντασης και της συχνότητας των ακραίων καιρικών φαινομένων. Η πρωτοφανής ξηρασία, οι θερμοκρασίες ρεκόρ και οι τεράστιες εκτάσεις στάχτης που αφήνουν πίσω τους οι φωτιές στις νοτιοδυτικές πολιτείες, οι καταστροφικοί ανεμοστρόβιλοι κυρίως στις νοτιοκεντρικές πολιτείες και οι πλημμύρες στις ανατολικές, συνθέτουν σκηνικό έκτακτης ανάγκης.
Την ίδια στιγμή, η Βρετανία κατέρριψε το ρεκόρ της υψηλότερης θερμοκρασίας που καταγράφηκε ποτέ στα ιστορικά της, ξεπερνώντας τους 40 βαθμούς Κελσίου. Πρόκειται για μια χώρα, όπως αρκετές άλλες, που δεν είναι καλά προετοιμασμένη και δεν έχει τις υποδομές για να αντιμετωπίσει τέτοιους καύσωνες. Μόνο το 1% των οικιών και των επιχειρήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι εξοπλισμένο με κλιματιστικά, όπως αναφέρθηκε σε σχετική ανταπόκριση στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο ABC. Για τους Βρετανούς θεωρείτο «πολυτέλεια» η εγκατάσταση air condition επειδή δεν είχαν ποτέ ζήσει υπό τέτοιες συνθήκες. Πριν δυο χρόνια, οι επιστήμονες της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου είχαν υποστηρίξει ότι η χώρα τους θα φλέγεται και θα φτάσει σε ακραίες θερμοκρασίες το 2050 και τώρα είναι 2022. Δηλαδή, 28 χρόνια νωρίτερα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, το φετινό καλοκαίρι θα αφήσει πίσω του χιλιάδες νεκρούς στην Ευρώπη εξαιτίας καυσώνων, πυρκαγιών και πλημμυρών.
Πέρασαν οκτώ μήνες από τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, που είχε γίνει στη Γλασκόβη. Από τότε, η παγκόσμια ενεργειακή εικόνα έχει αλλάξει δραματικά λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των γεωπολιτικών εξελίξεων, με άμεση συνέπεια να ακυρώνονται εθνικές και διεθνείς πολιτικές για την ενεργειακή μετάβαση και με χειρότερη εξέλιξη την επιστροφή των ορυκτών καυσίμων. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησε ότι είναι πολύ πιθανόν να υπάρξει μια από τις πιο σοβαρές κρίσεις τροφίμων και ενέργειας στην ιστορία της ανθρωπότητας, απειλώντας πρώτα τις πιο ευάλωτες και φτωχές χώρες. Εκτιμάται όμως ότι αν αυτή η κατάσταση διαρκέσει για πολύ ακόμα καιρό, θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και με απρόβλεπτες συνέπειες την Ευρώπη, την Αμερική και τη Ρωσία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Τον περασμένο Μάρτιο, στoν Νότιο και Βόρειο Πόλο καταγράφηκαν ασυνήθιστες θερμοκρασίες. Οι δύο πόλοι της Γης κανονικά δεν «λιώνουν» ταυτόχρονα και είχαν θερμοκρασίες 30 με 40 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα κανονικά επίπεδα. Μέσα στους τελευταίους μήνες, καύσωνες έχουν πλήξει αρκετές περιοχές του πλανήτη, όπως την Ινδία, το Πακιστάν, τις ΗΠΑ και τώρα την Ευρώπη.
Καταρρέει η πολιτική Μπάιντεν για την κλιματική αλλαγή
Σε ανάλυση στην εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ» αναφέρθηκε ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες εξαιτίας των οποίων καθυστερεί η δράση των ΗΠΑ για το κλίμα λόγω των όσων έχουν προκύψει μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο πόλεμος και οι κυρώσεις συνέβαλαν στην περαιτέρω αύξηση του πληθωρισμού, ο οποίος οδηγεί στην αναστολή έναρξης σημαντικών έργων για την πράσινη ενέργεια, καθώς και υποδομών για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής σε αρκετές περιοχές της χώρας. Οι υψηλότερες τιμές της βενζίνης ανάγκασαν την κυβέρνηση Μπάιντεν να ενθαρρύνει τις αμερικανικές εταιρείες ορυκτών καυσίμων να παράγουν περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Όπως σημειώθηκε ενδεικτικά, τα μεγάλα χρηματικά ποσά που δίνονται στην Ουκρανία δεν αφαιρούνται άμεσα από τις πρωτοβουλίες για το κλίμα, αλλά το επικεντρωμένο ενδιαφέρον στον πόλεμο και στις ευρύτερες επιπτώσεις, αποσπά την προσοχή των υπευθύνων χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ από το επείγον έργο της μείωσης των εκπομπών και από την προσαρμογή της Αμερικής και του υπόλοιπου κόσμου στα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής.
Ο ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, Μαρκ Κάρνεϊ, προειδοποίησε ότι αν ο πόλεμος στην Ουκρανία καθυστερήσει τη δράση για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης, τότε δεν θα υπάρχουν χρονικά περιθώρια για τη σωτηρία του πλανήτη. «Οι αναπτυσσόμενες χώρες αισθάνονται έντονα τις επιπτώσεις των χρημάτων που λείπουν, επειδή η κλιματική αλλαγή προκαλεί συνεχώς πλημμύρες, κυκλώνες, ξηρασίες, πυρκαγιές και κύματα καύσωνα σε όλο τον κόσμο» τόνισε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι «οι πρόσφατες καταστροφές έχουν υπογραμμίσει το ανθρώπινο κόστος».
Τον περασμένο Απρίλιο, εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τα κύματα καύσωνα στην Ινδία και το Πακιστάν και από τις πλημμύρες στη Νότια Αφρική. Η ζέστη και η ξηρασία στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Αφρική προκάλεσαν λιμό και ανεπανόρθωτες ζημιές στις καλλιέργειες. Οι χώρες σε όλη τη Λατινική Αμερική προετοιμάζονται για άλλη μια καταστροφική περίοδο τυφώνων χωρίς την κατάλληλη υποδομή για την προστασία των ανθρώπων στις παράκτιες περιοχές. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, μέχρι το 2030, η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να ωθήσει σχεδόν 5,8 εκατομμύρια ανθρώπους σε ακραία φτώχεια στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Η πρόγνωση είναι ακόμη πιο δυσάρεστη για τα νησιωτικά έθνη που βρίσκονται στον δρόμο για να μετατραπούν σε «υποβρύχια» μέχρι τα μέσα του αιώνα, και για πόλεις στη νοτιοανατολική Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, όπου η ζέστη και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα αναγκάσουν εκατομμύρια ανθρώπους να μεταναστεύσουν.
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα και πρώην υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, υποστήριξε ότι η παγκόσμια ενεργειακή κρίση, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί από κράτη και εταιρείες ως δικαιολογία για να μεγαλώσει την εξάρτηση του κόσμου από τα ορυκτά καύσιμα που προκαλούν τις κλιματικές αλλαγές, «Η γρήγορη επένδυση σε τεχνολογία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι η μόνη λύση για να διατηρηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας κάτω του 1,5 βαθμού Κελσίου» επεσήμανε, λέγοντας επίσης ότι «δεν μπορούμε να παρασυρθούμε και να πιστέψουμε ότι αυτό είναι ξαφνικά μια ανοιχτή πόρτα για να γυρίσουμε πίσω και να κάνουμε αυτό που κάναμε, το οποίο δημιούργησε την κρίση εξαρχής».
Εν τω μεταξύ, σε άρθρο της «Νιου Γιορκ Τάιμς» καταγράφηκε το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες οφείλουν δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση για το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες και ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία καθυστερεί τις πληρωμές και επιβραδύνει την πρόοδο των ΗΠΑ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε υποσχεθεί μέσα στην περασμένη χρονιά να προχωρήσουν έργα και να ληφθούν επιπλέον αποφάσεις ώστε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων τη δεκαετία, καθώς και για να προσφερθεί οικονομική στήριξη σε αναπτυσσόμενες χώρες με βασικό σκοπό να μεταβούν σε καθαρότερη ενέργεια και να προστατεύσουν τους κατοίκους τους από επικίνδυνες κλιματικές επιπτώσεις.
Σε μια άλλη εξέλιξη, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ με «παρέμβασή» του ακύρωσε μέρος των σχεδίων του Προέδρου Μπάιντεν για την κλιματική αλλαγή αφού αποφάσισε ότι η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος δεν έχει ευρεία εξουσία για τον περιορισμό της ρύπανσης από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Επίσης, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής της Δυτικής Βιρτζίνια, Τζο Μάντσιν, ανακοίνωσε ότι αποφάσισε τελικά να μην ψηφίσει το οικονομικό πακέτο του Προέδρου Μπάιντεν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την αύξηση της φορολογίας στους πλουσιότερους Αμερικανούς, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από τα περισσότερα μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος, σε Γερουσία και Βουλή.
Μεγαλύτερο θύμα του πολέμου στην Ουκρανία είναι το κλίμα
Με βάση τις πιο πρόσφατες αναφορές αξιωματούχων του ΟΗΕ, των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και εκθέσεις επιστημονικών οργανισμών, διαπιστώνεται ότι άλλαξε άρδην ο χάρτης των εθνικών και διεθνών πολιτικών για την δραστική αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Όπως εκτιμάται, το μεγαλύτερο θύμα της παράνομης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και των πολλαπλών επιπτώσεών της, κυρίως στον ενεργειακό τομέα, θα είναι τελικά ο πλανήτης με ό,τι αυτό θα συνεπάγεται σε ανθρώπινες ζωές και σε θέματα ασφάλειας.
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και αρκετά άλλα κράτη, οκτώ μήνες μετά τη διεθνή διάσκεψη για το κλίμα στη Γλασκόβη, δεν έχουν εγκρίνει καμία σημαντική νομοθεσία για αυτό το ζήτημα. Αντιθέτως, λόγω της νέας πραγματικότητας, η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει καταργήσει τα όρια στις εγχώριες γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου ώστε να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες τιμές στον ενεργειακό τομέα. Και όπως τονίσθηκε χαρακτηριστικά, το Κογκρέσο διέθεσε λιγότερο από το ένα τρίτο της διεθνούς χρηματοδότησης για το κλίμα που υποσχέθηκε, παρόλο που ενέκρινε δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία.
