Ακριβά κοστίζει στο κράτος η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση, καθώς €25,9 εκατ. χρειάστηκε να πληρώσει το υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2022 για τις ανάγκες αιτητών ασύλου. Το ποσό αφορά πληρωμές για προσωπικά έξοδα, ενοίκιο, κουπόνια και ξενοδοχείο σε 71.665 περιπτώσεις τους πρώτους δέκα μήνες του έτους. Πρόκειται για τα αποτελέσματα έρευνας του Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου. Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου, Ανδρέας Μορφίτης, υπογράμμισε την ανάγκη να ληφθούν μέτρα καθώς και την απουσία συνεργασίας των εμπλεκόμενων φορέων.
Ειδικότερα, στα στοιχεία του υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας αναφέρεται ότι έως τον Οκτώβριο του 2022 δαπανήθηκαν €25,9 εκατ. για τις βασικές ανάγκες αιτητών ασύλου. Κονδύλι, το οποίο μηνιαίως ανέρχεται κατά μέσο όρο στα €2,5 εκατ. και περίπου στα €362 ανά περίπτωση. Ανάλογες ήταν και οι δαπάνες στη διάρκεια του 2021, καθώς ανήλθαν στα €34,9 εκατ. για 95.565 περιπτώσεις.
Όπως υπογραμμίζεται, το συνολικό ποσοστό αιτούντων άσυλο αποτελεί το 6% του πληθυσμού της χώρας. Επιπλέον γίνεται λόγος για ρεκόρ μεταναστευτικών ροών καθώς ξεπέρασαν τις 20.000. Ένα χρόνο νωρίτερα οι αφίξεις προσφύγων και μεταναστών ήταν 13.235. Αντιστοίχως, το 2020 ήταν 7.094, το 2019 ήταν 13.548, το 2018 ήταν 7.761, το 2017 ήταν 4.582, το 2016 ήταν 2.936 και το 2015 ήταν 2.253.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σολτς: Παραλαβή 500 αιτούντων ασύλου από την Κύπρο
Πρώτη χώρα προέλευσης των προσφύγων και μεταναστών είναι η Συρία με 3.836 αιτητές (19%). Ακολουθούν η Νιγηρία με 2.913 αιτητές (15%), το Κονγκό με 2.881 (14%), το Πακιστάν με 1.586 (9%), το Αφγανιστάν με 1.551 (8%), το Μπανγκλαντές με 1.324 (7%), το Καμερούν 989 (5%), η Σομαλία 933 (5%), η Ινδία 635 (3%), το Νεπάλ 427 (2%) και άλλες χώρες 2.913 (14%).
Από τους 20.258 νέους αιτητές ασύλου, υπογραμμίζεται ότι μόλις το 6% εισήλθε νόμιμα στην Κυπριακή Δημοκρατία. Το υπόλοιπο 94% εισήλθε από τα κατεχόμενα εδάφη μέσω της Πράσινης Γραμμής. Επιπλέον υπογραμμίστηκαν ότι τριπλασιαστήκαν οι αναγκαστικές εθελούσιες επιστροφές μεταναστών σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Ειδικότερα, έως το Νοέμβριο του 2022 επαναπατρίστηκαν 7.100, το 2021 επαναπατρίστηκαν 2.320 μετανάστες και το 2020 επαναπατρίστηκαν 1.272 μετανάστες.
Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου, σημείωσε ότι η έρευνα διήρκησε πέντε μήνες και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2022. Όπως είπε, «η Κυπριακή Δημοκρατία δεν κατόρθωσε να επιτύχει τον συντονισμό πολιτικών, μέτρων και δραστηριοτήτων για σφαιρική αντιμετώπιση του μεταναστευτικού και δημογραφικού προβλήματος».
Διαπιστώθηκε, παράλληλα, η απουσία συντονισμού των αρμόδιων φορέων του κράτους και η «ελλιπής συνεργασία, συναντίληψη και συστράτευση συναρμοδίων Υπουργείων και υπηρεσιών. Η απουσία αλληλεγγύης από την ΕΕ. Η υποτίμηση του δημογραφικού προβλήματος από την Κυπριακή Δημοκρατία».
Ανάμεσα στις εισηγήσεις, ο κ. Μορφίτης ανέφερε ότι χρειάζεται να σχεδιαστεί και υλοποιηθεί μια ολοκληρωμένη και περιεκτική μεταναστευτική και δημογραφική πολιτική, με στοχευμένα μέτρα, για την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, την αντιμετώπιση της δημογραφικής γήρανσης και τη διαφύλαξη και διατήρηση της πληθυσμιακής ισορροπίας στην Κύπρο.
Χρειάζεται, είπε, σύσταση Κεντρικού Φορέα/ Υπηρεσίας/ υφυπουργείου για την αδιάλειπτη και συστηματική παρακολούθηση και μελέτη του θέματος. Επιπλέον να απορρίπτονται με συνοπτικές διαδικασίες αιτήσεις παράτυπων μεταναστών που προέρχονται από ασφαλείς χώρες. Να δημιουργηθεί ειδικά εκπαιδευμένο σώμα (1.000 τουλάχιστον ατόμων) με αποκλειστικό καθήκον τον έλεγχο της Πράσινης Γραμμής και των παράκτιων περιοχών. Να εκδικάζονται το συντομότερο υποθέσεις και εφέσεις μεταναστών. Εισηγήθηκε, παράλληλα, την εφαρμογή κοινωνικών και οικονομικών μέτρων και κινήτρων, που να ενθαρρύνουν την αύξηση των γεννήσεων και τη δημιουργία πολυμελών οικογενειών από νεαρά ζευγάρια Κυπρίων υπηκόων.
