Προϊόντα καπνού με φίλτρο και φίλτρα που κυκλοφορούν στο εμπόριο για χρήση σε συνδυασμό με προϊόντα καπνού που απορρίπτονται σήμερα ανεξέλεγκτα από τους καπνιστές, θα συλλέγονται πλέον χωριστά. Μέσα από κανονισμούς για τη διαχείριση πλαστικών αποβλήτων μίας χρήσης, θα παρέχεται η δυνατότητα στους καπνιστές να τα απορρίπτουν σε ειδικούς κάδους ώστε να μην ρυπαίνεται το περιβάλλον. Νοουμένου ότι έχει εκπνεύσει η προθεσμία που δόθηκε από την Κομισιόν για τη συμμόρφωση με τη σχετική οδηγία, οι αρμόδιες υπηρεσίες τρέχουν τις διαδικασίες. Έχει ήδη ολοκληρωθεί ο νομοτεχνικός έλεγχος από τη Νομική Υπηρεσία και αναμένεται μέχρι το τέλος Ιανουαρίου να εγκριθούν οι σχετικοί κανονισμοί από το Υπουργικό Συμβούλιο και ακολούθως να κατατεθούν στη Βουλή για ψήφιση.

Οι σχετικοί κανονισμοί συνάδουν με την οδηγία 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον που προνοεί τη θέσπιση συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για τα προϊόντα καπνού που περιέχουν φίλτρο. Η εν λόγω οδηγία μεταφέρθηκε στην εθνική μας νομοθεσία μέσω των περί αποβλήτων νόμων του 2011 έως 2022. Για την εφαρμογή της πρόνοιας αυτής το Τμήμα Περιβάλλοντος του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, έχει ετοιμάσει προσχέδιο κανονισμών, με σκοπό την θέσπιση μέτρων για τη συλλογή των αποβλήτων προϊόντων καπνού με φίλτρο και φίλτρων που κυκλοφορούν στο εμπόριο για χρήση σε συνδυασμό με προϊόντα καπνού, μέσω της αρχής της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα φίλτρα από τα προϊόντα καπνού κατέχουν τη δεύτερη θέση μεταξύ των πλαστικών αντικειμένων μίας χρήσης που εμφανίζονται συχνότερα σε παραλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στόχος της οδηγίας, όπως και των κανονισμών που έχουν ετοιμαστεί, είναι η μείωση της άτακτης απόρριψης των αποβλήτων αυτών, τα οποία περιέχουν πλαστικό και κατ’ επέκταση των σημαντικών επιπτώσεων αυτής της απόρριψης στο περιβάλλον, ειδικά το θαλάσσιο περιβάλλον, στην βιοποικιλότητα και στην ανθρώπινη υγεία μέσω της τροφικής αλυσίδας. 

Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που θέτει η οδηγία, η μείωση των απορρίψεων θα επιτευχθεί μέσω της θέσπισης συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, τα οποία καλούνται να εφαρμόσουν μέτρα ευαισθητοποίησης του κοινού και να καλύψουν τα κόστη συλλογής των αποβλήτων καπνικών προϊόντων που απορρίπτονται στα δημόσια συστήματα συλλογής ειδικά με τη δημιουργία  κατάλληλης υποδομής καθώς και τα κόστη καθαρισμού ως αποτέλεσμα της απόρριψης τους στο περιβάλλον.

Σύμφωνα με το προσχέδιο των κανονισμών, οι παραγωγοί και εισαγωγείς των καπνικών προϊόντων, θα πρέπει να προχωρήσουν στη δημιουργία συλλογικού συστήματος το οποίο να καλύπτει το κόστος συλλογής των αποβλήτων των προϊόντων τους που είναι μίας χρήσης και περιέχουν πλαστική ύλη και τα οποία απορρίπτονται σε δημόσιους χώρους, με την τοποθέτηση ειδικής υποδομής, κατάλληλων δηλαδή δοχείων, για τη συλλογή των εν λόγω απορριμμάτων, σε δημόσιους και άλλους χώρους όπου τείνουν να συσσωρεύονται τέτοιου είδους απορρίμματα, περιλαμβανομένων, δημόσιων παραλιών, πάρκων, πλατειών, εμπορικών δρόμων κ.λπ. Ταυτόχρονα, το συλλογικό σύστημα θα πρέπει να καλύπτει μέρους  του κόστους των δραστηριοτήτων καθαρισμού των απορριμμάτων που προέρχονται από προϊόντα καπνού που αναλαμβάνουν οι τοπικές αρχές, όπως και να προβαίνουν σε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης

Αντίστοιχα μέτρα έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζονται και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, όπου οι παραγωγοί/ εισαγωγείς των καπνικών προϊόντων υποχρεούνται να εφαρμόσουν υποδομές για συλλογή των απορριμμάτων αυτών για ένα καθαρότερο περιβάλλον και την απαραίτητη ενημέρωση των καταναλωτών για τον ορθολογικότερο τρόπο και χώρο απόρριψη τους.

Σημειώνεται ότι, έχει προηγηθεί δημόσια διαβούλευση για το προσχέδιο των εν λόγω Κανονισμών, καθώς και κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους ίδιους του παραγωγούς/ εισαγωγείς και εκπροσώπους τους.