Περικυκλωμένη από πυρηνικούς σταθμούς θα είναι στα ερχόμενα χρόνια η Κύπρος, αφού πέρα από το γειτονικό Άκκιουγιου, χτίζει ανάλογο εργοστάσιο η Αίγυπτος και προχωρά με χωροθέτηση και η Ιορδανία. Όπως σημειώθηκε, χθες, στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, η Δημοκρατία βρίσκεται στο σκοτάδι όσον αφορά τις ενέργειες και την εξέλιξη του έργου στην Τουρκία. Διεφάνη, παράλληλα, ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αποτραπεί η λειτουργία του. Θα ελλοχεύει κίνδυνος και θα υπάρξουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις, υπογραμμίστηκε. Από την πλευρά της Κύπρου, γίνονται έλεγχοι για τυχόν διαρροή και παράλληλα υπάρχει σχέδιο διαχείρισης σε περίπτωση ατυχήματος. Η χώρα μας, μάλιστα, έχει προμηθευτεί χάπια ιωδίου.
Εκ μέρους του υπουργείου Εξωτερικών, ο Σταύρος Χατζηγιάννης, ξεκαθάρισε ότι δεν είναι πολλά που μπορούν να γίνουν. Ακόμη και αν η Τουρκία εκπληρώσει όλα τα πρότυπα των διεθνών συνθηκών, είπε, εμείς θα παραμένουμε ανήσυχοι και θα εκφράζουμε φόβους για μια φυσική καταστροφή, όπως ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου. Είμαι βέβαιος ότι και η Φουκουσίμα πληρούσε όλα τα πρότυπα, τόνισε. Σημειώθηκε, επίσης, ότι η Τουρκία μας αγνοεί επιδεικτικά και δεν ενημερώνει την Κύπρο σχετικά με τις εξελίξεις του έργου.
Επικοινωνώντας με τον ΟΗΕ, ανέφερε ο κ. Χατζηγιάννης, η Κύπρος ζητά να στείλουν αποστολή που θα εξετάσει αν σημειώθηκαν καταστροφές μετά τον πρόσφατο σεισμό. Όμως, πρέπει να το δεχθεί η Τουρκία. «Εμείς συνεχίζουμε να πιέζουμε σε πολιτικό επίπεδο για να εγκαταλειφτεί το έργο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Εντός του 2023 σε λειτουργία η πρώτη μονάδα στον πυρηνικό σταθμό Άκουγιου
Από την πλευρά του υπουργείου Εργασίας, που είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο, ο Μιχάλης Τζωρτζής, ανέφερε ότι πέρα από το πυρηνικό εργοστάσιο στο Άκκιουγιου, δημιουργείται ανάλογος σταθμός και στην Αίγυπτο, για τον όποιο ήδη ανεγέρθη ο πρώτος αντιδραστήρας. Επιπλέον, η Ιορδανία είναι σε διαδικασία χωροθέτησης, ώστε να κατασκευάσει το δικό της πυρηνικό εργοστάσιο.
Παρακολουθούν από το 2005, είπε, με σταθμούς συνεχούς ροής σε εφτά διαφορετικά σημεία της Κύπρου τον αέρα. Από το 2017, με το πρώτο μπετόν στο Άκκιουγιου, κατέληξαν ότι υπάρχει ανάγκη για πιο εξειδικευμένους μηχανισμούς που θα αναγνωρίζουν συγκριμένα ισότοπα σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος. Το 2023 έλαβαν από τον προϋπολογισμό €195.000 συν €29.000, ώστε να εγκαταστήσουν δύο – τρεις σημαδούρες υψηλής ακρίβειας σε προεπιλεγμένες τοποθεσίες στρατηγικής σημασίας για το θέμα του Άκκιουγιου, «ώστε σε περίπτωση διαρροής να είμαστε σε θέση σε πραγματικό χρόνο να γνωρίζουμε τι συμβαίνει σε αέρα και θάλασσα».
Το υπουργείο Εργασίας, συντονίζει και το Ειδικό Σχέδιο Ηλέκτρα, το οποίο αποσκοπεί στην ετοιμότητα αλλά και στην αντιμετώπιση πυρηνικού ατυχήματος. Σε αυτό συμμετέχουν 25 κρατικές υπηρεσίες, ενώ εκσυγχρονίστηκε τον Απρίλιο του 2021. Μεταξύ άλλων, είπε ακόμη, ότι εγκατέστησαν δύο νέους σταθμούς μέτρησης και ότι αναβάθμισαν τον σταθμό φασματοσκοπικής επισκόπησης. Ακόμη, η Κύπρος έχει προμηθευτεί χάπια ιωδίου.
Όπως διευκρίνισε, μέχρι σήμερα, μετράμε ραδιενέργεια από το ατύχημα στο Τσερνομπιλ. Σχετικά κοντά μας, είπε, μπορούν να θεωρηθούν και οι σταθμοί Βουλγαρίας, Αρμενίας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Ο διευθυντής του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης, Χριστόδουλος Χατζηγεωργίου ανέφερε ότι ιστορικά είχαμε ισχυρούς σεισμούς στην περιοχή. «Υπάρχει ο κίνδυνος», εκτίμησε.
Από το Τμήμα Περιβάλλοντος, η Ειρήνη Κωνσταντίνου, ανέφερε ότι μεταξύ των περιβαλλοντικών ζητημάτων από την ανέγερση του Άκκιουγιου, είναι η διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων (είπαν ότι θα μεταφέρονται στη Ρωσία).
Ο διδάκτορας του ΤΕΠΑΚ Γιάννης Βυρίδης σημείωσε ότι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι μετρήσεις και παρακολούθηση. Η θερμότητα που εκπέμπεται στη θάλασσα δύναται να επηρεάσει τη βιοποικιλότητα της περιοχής. Ελλοχεύει, δε, ο κίνδυνος η Τουρκία να αξιοποιήσει τον σταθμό για κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Προβληματισμούς εξέφρασαν η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, το ίδρυμα Terra Cypria και η Κυπριακή Αντιπυρηνική Πλατφόρμα.
