Οι τουρκικοί σχεδιασμοί είναι συνήθως μακροχρόνιοι. Και ακολουθούνται στοχοπροσηλωμένα. Κατά τη δική μας άποψη, σε σχέση με τα ενεργειακά και τους υδρογονάνθρακες, η Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο έχει δύο κύριους στόχους: Να αποκτήσει ρόλο στον έλεγχο των υδρογονανθράκων και να εξασφαλίσει πηγές φυσικού αερίου για τις δικές της ανάγκες.
Να ξεκινήσουμε από το δεύτερο, γιατί είναι και αυτό που υποτιμάται στις αναλύσεις. Η Τουρκία (μαζί με την Αίγυπτο) είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη –και ραγδαία– αύξηση ιδίων αναγκών σε φυσικό αέριο. Έχει μεγάλο πρόβλημα.
Αφενός είναι εξαρτημένη από τη Ρωσία κι αφετέρου, τόσο οι ποσότητες όσο και τα δίκτυα αγωγών, δεν της αρκούν για να καλύψει τις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες στις νότιες ακτές της τα καλοκαίρια (γι’ αυτό και ο πυρηνικός σταθμός στο Άκκιουγιου), γι’ αυτό και τους χειμώνες φέρνουν ολοένα και περισσότερες πλωτές μονάδες αποθήκευσης και αποϋγροποίησης φυσικού αερίου σε λιμάνια των νοτιοανατολικών της ακτών.
Για να αποκτήσει έλεγχο στις στρόφιγγες των αγωγών μεταφοράς του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, η Τουρκία πρέπει να καταφέρει να περνούν μέσω της χώρας αγωγοί. Έτσι αποκτά και αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο στην περιοχή, αυξημένο ρόλο σε σχέση με την Ευρώπη, αλλά και εξασφαλίζει ότι η έστω και μικρή μείωση του ρόλου των αγωγών που περνούν από το βόρειο της τμήμα, ανακτάται μέσω των μεσογειακών αγωγών προς την Ευρώπη. Μια κύρια πτυχή αυτής της επιδίωξης, είναι το να καταφέρει να εμπλακεί –μέσω των κατεχομένων– σε «επιτροπές»» και διαπραγματεύσεις ώστε να αποκτήσει ρόλο και σταδιακά έμμεσο αλλά αποτελεσματικό έλεγχο στις αποφάσεις.
Οι σχεδιασμοί της Τουρκίας είναι μακροχρόνιοι, χωρίς να σημαίνει ότι της βγαίνουν πάντα, ιδιαίτερα μέσα στην χρονική περίοδο που υπολογίζει ότι τη βολεύει.
Σε σχέση με την Κύπρο τι έκανε; Εξασφάλισε το πρώτο σύγχρονο σεισμογραφικό, αργότερα και δεύτερο. Εξασφάλισε το πρώτο γεωτρύπανο μετά και δεύτερο. Αγόρασε –εκτός προγράμματος– και τέσσερα ειδικά σκάφη υποστήριξης.
Η αγορά και η μέχρι τώρα δραστηριότητα του «Μπαρμπαρός», του Fatih (Πορθητή) και του Yavuz όπως και των υποστηρικτικών τους πλοίων, έχουν κοστίσει στην Τουρκία, μέχρι τώρα, περίπου €2,5 δισ. Ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο που δείχνει όμως την αποφασιστικότητά της. Και ταυτόχρονα τον εγκλωβισμό της.
Η παρουσία του «Μπαρμπαρός» τα τελευταία επτά χρόνια στην Κυπριακή ΑΟΖ –πλην δύο «διαλειμμάτων»– ήταν αδιάκοπη. Σίγουρα έχει περισσότερα σεισμογραφικά, απ’ ό,τι η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία για την δική της ΑΟΖ που γίνονται κατά αραιά διαστήματα εκεί και όπου χρειάζεται από το 2006 μέχρι τώρα.
Ατού της Τουρκίας, είναι η στρατιωτική δύναμη με την οποία επιβάλλει τις παραβιάσεις της.
Η αδύνατη –στρατιωτικά– Κύπρος τι κάνει;
Περίπου αντάρτικο πόλεμο. Δεν θα σταματήσει εύκολα την Τουρκία, αλλά τουλάχιστον, θα επιφέρει το μέγιστο δυνατό κόστος και κυρίως θα καθυστερήσει τους σχεδιασμούς της.
Τι ενοχλεί περισσότερο απ’ όλα την Τουρκία; Η απάντηση είναι μονοδιάστατη. Το μέχρι τώρα αλλά και ακόμα περισσότερο το επόμενο κύμα γεωτρήσεων και ανακαλύψεων στην Κυπριακή ΑΟΖ, όπως και η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που ανακαλύπτονται, από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Αυτό, το δεύτερο, μέχρι τώρα γίνεται. Εδώ και δέκα χρόνια προχωρά το ερευνητικό πρόγραμμα, έχουμε οκτώ γεωτρήσεις και τέσσερα κοιτάσματα, από τα οποία τα τρία εμπορεύσιμα – Αφροδίτη, Γλαύκος και Καλυψώ. Έχουμε ακόμα τουλάχιστον οκτώ γεωτρήσεις με ψηλές προσδοκίες στους επόμενους 18 μήνες. Οι τρεις από αυτές επιβεβαιωτικές –δηλαδή θα οδηγήσουν και πιο κοντά στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αυτών. Τα ονόματα των εταίρων σε αυτή τη δραστηριότητα, είναι η επιπλέον θωράκιση. Αυτό είναι το ένα από τα δυνατά μας όπλα, που δεν πρέπει με τίποτα να παροπλιστεί.
Το δεύτερο, είναι τα νομικά μέτρα και οι κυρώσεις. Αν και τα υποτιμούμε, έχουν δώσει ήδη αποτέλεσμα. Τα Fatih και Yavuz, θα χρειαστούν χρόνια να κάνουν μια γεώτρηση με τις σύγχρονες πρακτικές και χρόνους, χωρίς την υποστήριξη των 4-5 εξειδικευμένων μεγάλων διεθνών εταιρειών. Κι αυτές αποχώρησαν. Η Τουρκία, παρά την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική της ισχύ, δεν κατάφερε να βρει ούτε μία από τις δεκάδες ανά τον κόσμο εταιρείες πλοίων υποστήριξης υπεράκτιων δραστηριοτήτων για να συνεργαστεί σε παράνομη δραστηριότητα των γεωτρύπανων –δηλαδή εντός Κυπριακής ΑΟΖ. Γι’ αυτό και εσπευσμένα τον Μάιο αγόρασε τα πλοία που θα υποστήριζαν το Fatih, τώρα αγόρασε ακόμα ένα από αυτά που θα υποστήριζαν το Yavuz, αλλά ξέμεινε. Χρειάζεται έξη, βρήκε μόνο τέσσερα από τις πολλές εκατοντάδες τέτοια πλοία ανά τον κόσμο. Εξού και βγήκαν εκτός προγραμματισμού οι δύο γεωτρήσεις.
Η Κύπρος λοιπόν έχει όπλα για να αποτρέψει τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Μπορεί να χάσει μάχες, αλλά μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο των υδρογονανθράκων.
Να ξεκινήσουμε από το δεύτερο, γιατί είναι και αυτό που υποτιμάται στις αναλύσεις. Η Τουρκία (μαζί με την Αίγυπτο) είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη –και ραγδαία– αύξηση ιδίων αναγκών σε φυσικό αέριο. Έχει μεγάλο πρόβλημα.
Αφενός είναι εξαρτημένη από τη Ρωσία κι αφετέρου, τόσο οι ποσότητες όσο και τα δίκτυα αγωγών, δεν της αρκούν για να καλύψει τις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες στις νότιες ακτές της τα καλοκαίρια (γι’ αυτό και ο πυρηνικός σταθμός στο Άκκιουγιου), γι’ αυτό και τους χειμώνες φέρνουν ολοένα και περισσότερες πλωτές μονάδες αποθήκευσης και αποϋγροποίησης φυσικού αερίου σε λιμάνια των νοτιοανατολικών της ακτών.
Για να αποκτήσει έλεγχο στις στρόφιγγες των αγωγών μεταφοράς του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, η Τουρκία πρέπει να καταφέρει να περνούν μέσω της χώρας αγωγοί. Έτσι αποκτά και αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο στην περιοχή, αυξημένο ρόλο σε σχέση με την Ευρώπη, αλλά και εξασφαλίζει ότι η έστω και μικρή μείωση του ρόλου των αγωγών που περνούν από το βόρειο της τμήμα, ανακτάται μέσω των μεσογειακών αγωγών προς την Ευρώπη. Μια κύρια πτυχή αυτής της επιδίωξης, είναι το να καταφέρει να εμπλακεί –μέσω των κατεχομένων– σε «επιτροπές»» και διαπραγματεύσεις ώστε να αποκτήσει ρόλο και σταδιακά έμμεσο αλλά αποτελεσματικό έλεγχο στις αποφάσεις.
Οι σχεδιασμοί της Τουρκίας είναι μακροχρόνιοι, χωρίς να σημαίνει ότι της βγαίνουν πάντα, ιδιαίτερα μέσα στην χρονική περίοδο που υπολογίζει ότι τη βολεύει.
Σε σχέση με την Κύπρο τι έκανε; Εξασφάλισε το πρώτο σύγχρονο σεισμογραφικό, αργότερα και δεύτερο. Εξασφάλισε το πρώτο γεωτρύπανο μετά και δεύτερο. Αγόρασε –εκτός προγράμματος– και τέσσερα ειδικά σκάφη υποστήριξης.
Η αγορά και η μέχρι τώρα δραστηριότητα του «Μπαρμπαρός», του Fatih (Πορθητή) και του Yavuz όπως και των υποστηρικτικών τους πλοίων, έχουν κοστίσει στην Τουρκία, μέχρι τώρα, περίπου €2,5 δισ. Ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο που δείχνει όμως την αποφασιστικότητά της. Και ταυτόχρονα τον εγκλωβισμό της.
Η παρουσία του «Μπαρμπαρός» τα τελευταία επτά χρόνια στην Κυπριακή ΑΟΖ –πλην δύο «διαλειμμάτων»– ήταν αδιάκοπη. Σίγουρα έχει περισσότερα σεισμογραφικά, απ’ ό,τι η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία για την δική της ΑΟΖ που γίνονται κατά αραιά διαστήματα εκεί και όπου χρειάζεται από το 2006 μέχρι τώρα.
Ατού της Τουρκίας, είναι η στρατιωτική δύναμη με την οποία επιβάλλει τις παραβιάσεις της.
Η αδύνατη –στρατιωτικά– Κύπρος τι κάνει;
Περίπου αντάρτικο πόλεμο. Δεν θα σταματήσει εύκολα την Τουρκία, αλλά τουλάχιστον, θα επιφέρει το μέγιστο δυνατό κόστος και κυρίως θα καθυστερήσει τους σχεδιασμούς της.
Τι ενοχλεί περισσότερο απ’ όλα την Τουρκία; Η απάντηση είναι μονοδιάστατη. Το μέχρι τώρα αλλά και ακόμα περισσότερο το επόμενο κύμα γεωτρήσεων και ανακαλύψεων στην Κυπριακή ΑΟΖ, όπως και η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που ανακαλύπτονται, από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Αυτό, το δεύτερο, μέχρι τώρα γίνεται. Εδώ και δέκα χρόνια προχωρά το ερευνητικό πρόγραμμα, έχουμε οκτώ γεωτρήσεις και τέσσερα κοιτάσματα, από τα οποία τα τρία εμπορεύσιμα – Αφροδίτη, Γλαύκος και Καλυψώ. Έχουμε ακόμα τουλάχιστον οκτώ γεωτρήσεις με ψηλές προσδοκίες στους επόμενους 18 μήνες. Οι τρεις από αυτές επιβεβαιωτικές –δηλαδή θα οδηγήσουν και πιο κοντά στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αυτών. Τα ονόματα των εταίρων σε αυτή τη δραστηριότητα, είναι η επιπλέον θωράκιση. Αυτό είναι το ένα από τα δυνατά μας όπλα, που δεν πρέπει με τίποτα να παροπλιστεί.
Το δεύτερο, είναι τα νομικά μέτρα και οι κυρώσεις. Αν και τα υποτιμούμε, έχουν δώσει ήδη αποτέλεσμα. Τα Fatih και Yavuz, θα χρειαστούν χρόνια να κάνουν μια γεώτρηση με τις σύγχρονες πρακτικές και χρόνους, χωρίς την υποστήριξη των 4-5 εξειδικευμένων μεγάλων διεθνών εταιρειών. Κι αυτές αποχώρησαν. Η Τουρκία, παρά την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική της ισχύ, δεν κατάφερε να βρει ούτε μία από τις δεκάδες ανά τον κόσμο εταιρείες πλοίων υποστήριξης υπεράκτιων δραστηριοτήτων για να συνεργαστεί σε παράνομη δραστηριότητα των γεωτρύπανων –δηλαδή εντός Κυπριακής ΑΟΖ. Γι’ αυτό και εσπευσμένα τον Μάιο αγόρασε τα πλοία που θα υποστήριζαν το Fatih, τώρα αγόρασε ακόμα ένα από αυτά που θα υποστήριζαν το Yavuz, αλλά ξέμεινε. Χρειάζεται έξη, βρήκε μόνο τέσσερα από τις πολλές εκατοντάδες τέτοια πλοία ανά τον κόσμο. Εξού και βγήκαν εκτός προγραμματισμού οι δύο γεωτρήσεις.
Η Κύπρος λοιπόν έχει όπλα για να αποτρέψει τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Μπορεί να χάσει μάχες, αλλά μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο των υδρογονανθράκων.
