Απάτες με ευρωπαϊκά κονδύλια, δωροδοκίες, παραβίαση προνοιών του προϋπολογισμού της ΕΕ, χειραγώγηση δημοσίων συμβάσεων, ξέπλυμα μαύρου χρήματος, κατάχρηση ευρωπαϊκών πόρων, απάτες διασυνοριακού χαρακτήρα, τις οποίες σήμερα χειρίζονται οι εθνικές δικαστικές αρχές, είναι μεταξύ των εγκλημάτων που θα απασχολούν το γραφείο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO – European Public Prosecutor’s Office), που αναμένεται να αρχίσει επίσημα τη λειτουργία του την 1η Ιουνίου 2021.

Χθες, η αντιπρόεδρος της Επιτροπής και αρμόδια για θέματα αξιών και διαφάνειας, Βιέρα Γιούροβα, δήλωσε σχετικά: «Βρισκόμαστε πλέον στην τελική ευθεία: Είμαστε έτοιμοι να εγκαινιάσουμε την πρώτη ανεξάρτητη Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η οποία θα διερευνά και θα διώκει εγκλήματα εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Από την 1η Ιουνίου, οι Ευρωπαίοι εισαγγελείς, υπό τη στιβαρή ηγεσία της Λάουρα Κέβεσι, θα καταπολεμούν το έγκλημα και θα διασφαλίζουν ότι δεν θα χάνεται ούτε ένα ευρώ λόγω διαφθοράς ή απάτης».

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αναμένεται να διερευνά περίπου 3.000 υποθέσεις ετησίως. Αν υπολογίσει κανείς και το πακέτο βοήθειας της ΕΕ για την τόνωση της ανάκαμψης στην μετά-Covid εποχή (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας), που φτάνει τα €1,8 τρισ., εύκολα γίνεται αντιληπτό πως η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλο όγκο δουλειάς.

Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρεντέρς, ανέφερε χθες ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία «θα παρακολουθεί και την εφαρμογή του προγράμματος NextGenerationEU, επαγρυπνώντας, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα κονδύλια θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για να βοηθήσουν τις οικονομίες μας να ανακάμψουν από την κρίση».

Είναι η πρώτη υπερεθνική εισαγγελία που θα εξετάζει υποθέσεις σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχουν σχέση με την απάτη όσον αφορά τις δαπάνες και τα έσοδα, απάτη όσον αφορά τον ΦΠΑ (αν αφορά δύο ή περισσότερα κράτη μέλη και ποσό τουλάχιστον 10 εκατ. ευρώ), νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες όσον αφορά περιουσιακά στοιχεία που προέρχονται από απάτη εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, ενεργητική και παθητική δωροδοκία ή υπεξαίρεση εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, αν οι δραστηριότητές της επικεντρώνονται στη διάπραξη εγκλημάτων εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Πώς θα λειτουργεί

Το νέο στοιχείο της εξέλιξης είναι ότι πλέον θα γίνεται χρήση των εθνικών δικαστικών αρχών υπό την εντολή ενός ευρωπαϊκού οργάνου. 

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα λειτουργεί ως ενιαίο γραφείο σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες της ΕΕ και θα συνδυάζει ευρωπαϊκές και εθνικές προσπάθειες επιβολής του νόμου, σε μια ενοποιημένη, απρόσκοπτη και αποτελεσματική προσέγγιση. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα οικοδομηθεί σε δύο επίπεδα: Το κεντρικό και το εθνικό επίπεδο. Το κεντρικό επίπεδο θα αποτελείται από τον Ευρωπαίο Γενικό Εισαγγελέα, τους δύο Αναπληρωτές του, 22 Ευρωπαίους Εισαγγελείς (ένας ανά συμμετέχουσα χώρα της ΕΕ), δύο εκ των οποίων ως Αναπληρωτές του Ευρωπαίου Γενικού Εισαγγελέα και του Διοικητικού Διευθυντή. Το αποκεντρωμένο επίπεδο θα αποτελείται από Ευρωπαίους Εκπροσώπους Εισαγγελείς που θα βρίσκονται στις συμμετέχουσες χώρες της ΕΕ. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Κομισιόν, μεταξύ των 22 ευρωπαίων εισαγγελέων, η Κύπρος εκπροσωπείται από την Κατερίνα Λοϊζου.

Προτεραιότητα θα δοθεί στην ταχεία εκκαθάριση των υποθέσεων αυτών, με τα νέα μέσα και τις δυνατότητες που διαθέτει ο EPPO, στην εκδίκασή τους από τα δικαστήρια των κρατών-μελών και στην ανάκτηση των χρημάτων που με εξαπάτηση υφάρπαξαν ως επιδοτήσεις ή κοινοτικές προμήθειες οι δράστες, ζημιώνοντας τον κοινοτικό προϋπολογισμό, δηλαδή τον ευρωπαίο φορολογούμενο πολίτη.

Για να αναλάβει ο EPPO μια υπόθεση πρέπει να τον ενημερώσουν οι αρμόδιες εθνικές αρχές ή η ίδια η Εισαγγελία να συλλέξει πληροφορίες προερχόμενες από άλλες πηγές για να ξεκινήσει έρευνες, για παράδειγμα από ειδησεογραφικά πρακτορεία, ιδιώτες ή άλλους καταγγέλλοντες.