Ο νέος τοποτηρητής της Τουρκίας στην Κύπρο, ο εκπρόσωπος του κατοχικού καθεστώτος και η τουρκική κυβέρνηση το τελευταίο χρονικό διάστημα προβάλλουν συστηματικά την απαίτηση για λύση δύο κρατών.

Αυτό δίνει την ευκαιρία σε κάποιους να προβάλλουν επιτακτικά τη λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) με πολιτική ισότητα για να αποτρέψουν δήθεν τη λύση των δύο κρατών και τη μονιμοποίηση της διχοτόμησης. Δικαιολογημένα τίθεται το ερώτημα δύο κράτη ή ΔΔΟ; 65 χρόνια μετά τη σύγχρονη γένεση του Κυπριακού προβλήματος,  θα έπρεπε να είχαμε αναγνώσει σωστά τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας και την τακτική που ακολουθεί για την υλοποίηση των στόχων της. Όμως, για να καταστεί αυτό δυνατόν θα πρέπει να γίνει αντικειμενική μελέτη του παρελθόντος, να προσδιορισθούν τα σημερινά δεδομένα για να χαραχθεί και η ανάλογη τακτική αποτροπής. 

Η επιφανειακή και συναισθηματική προσέγγιση ενός τόσο σοβαρού και σύνθετου προβλήματος όπως είναι το Κυπριακό, δημιουργεί ψευδαισθήσεις, οδηγεί σε λάθη και φέρνει την Τουρκία με δική μας υπαιτιότητα ακόμα ένα βήμα πιο κοντά στην επίτευξη των στόχων της.

Το σχέδιο που εκπόνησε η Τουρκία το 1956-57 είναι συγκεκριμένο. Στοχοθετεί την προσάρτηση ολόκληρης της Κύπρου στην τουρκική επικράτεια για να ελέγχει την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Γι’ αυτό και το ονόμασε «Σχέδιο Επανάκτησης της Κύπρου». Η επιτυχής ολοκλήρωσή του περιλαμβάνει συγκεκριμένες φάσεις υλοποίησης τις οποίες προωθεί με ιδιαίτερη συνέπεια.

Με την έναρξη υλοποίησής του το 1957, άρχισε να προβάλλει το αίτημα της διχοτόμησης για να ματαιώσει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και να αποτρέψει τον πλήρη ελληνικό θαλάσσιο αποκλεισμό, όπου σε περίπτωση υλοποίησης το σχέδιό της θα ναυαγούσε οριστικά. 

Συνεπικουρούμενη τόσο από τη Μ. Βρετανία όσο και από τις ΗΠΑ πέτυχε κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923 με τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου να επιστρέψει νόμιμα στην Κύπρο, σε εδάφη που κατείχε η Οθωμανική αυτοκρατορία και τέθηκαν εκτός των συνόρων της.

Ακολούθησε η φάση του σχεδιασμού για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε αυτό αποσκοπούσε το τουρκικό πραξικόπημα του Δεκεμβρίου του 1963. Μετά την αποτυχία του ενώ στο προσκήνιο συνέχισε να προβάλλει τη διχοτόμηση, στο παρασκήνιο προωθούσε τη λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με περιεχόμενο αυτό που διεκδικεί σήμερα και που δυστυχώς η πλειοψηφία των πολιτικών κομμάτων αποδέχεται.

Η επιβεβαίωση του παραπάνω προκύπτει από την προσεκτική ανάγνωση:

–  των προτάσεων που η Τουρκία υπόβαλε στον πρώτο μεσολαβητή του ΟΗΕ για το Κυπριακό Γκάλο Πλάζα το Δεκέμβριο του 1964. Καλό θα ήταν επιπρόσθετα να μελετηθούν και τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε ο Γκάλο Πλάζα αναφορικά τις τουρκικές προτάσεις.

– των πρακτικών της συνάντησης των ΥΠΕΞ Ελλάδας Ιωάννη Τούμπα (κυβέρνηση αποστατών) και Τουρκίας Ιχσάν Σαμπρί Τσαγκλαγιανγκίλ στις 17 Δεκεμβρίου 1967 στο Παρίσι, καθώς και

– των πρακτικών της συνάντησης του Έβρου στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου 1967 μεταξύ της χούντας των Αθηνών (Γεώργιος Παπαδόπουλος) και της Τουρκικής Κυβέρνησης (Πρωθυπουργός Ντεμιρέλ).

Η Τουρκία κατά τρόπο σαφή απέρριπτε τόσο τη διχοτόμηση όσο και τη διπλή ένωση. Διεκδικούσε Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα των δύο ζωνών σε όλα τα θέματα.

Σήμερα μετά το πολιτικό και στρατιωτικό πλεονέκτημα που απέκτησε με την προδοσία του 1974 και την κατάληψη του 37% του κυπριακού εδάφους προβάλλει τον εκβιασμό των δύο κρατών. Κύριος στόχος όμως είναι η ΔΔΟ. Με τα δύο κράτη θα ελέγχει μόνο το τμήμα που θα βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Τουρκοκυπρίων. Με τη ΔΔΟ θα ελέγχει το αντίστοιχο Τουρκοκυπριακό τμήμα και δια μέσω αυτού στη βάση της «πολιτικής ισότητας» ολόκληρη την επικράτεια. Το κέρδος για την Τουρκία θα είναι διπλό εάν όχι πολλαπλό. Τα δύο κράτη για την Τουρκία είναι το εναλλακτικό σενάριο σε περίπτωση κατά την οποία δεν κατορθώσει να επιβάλει τον κύριο της στόχο που είναι η ΔΔΟ. 

Από τη στιγμή που η Κύπρος αδυνατεί να επιβάλει λύση η οποία να είναι απόλυτα συμβατή με τη Διεθνή και Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το ευρωπαϊκό κεκτημένο με πλήρη κατοχύρωση των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των πολιτών ανεξάρτητα από εθνοτική ή θρησκευτική προέλευση, θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια να αποφύγει τη λύση που δεν θέλει. 

Μόνο όταν η Τουρκία αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει δυνατότητα υλοποίησης των στόχων της υπάρχει προοπτική να συναινέσει σε δίκαιη λύση. Σε αντίθετη περίπτωση απλά κάποιοι, όπως και στο παρελθόν απλώς θα ρίχνουν νερό στο μύλο του τουρκικού επεκτατισμού.

*Πρόεδρος του Κ.Σ. ΕΔΕΚ.