Μήνυμα – σύσταση προς τις τράπεζες να αρχίσουν σιγά-σιγά να τα μαζεύουν με τις αναστολές δόσεων, καθώς δεν υπάρχει θέμα χρονικής παράτασης για το 2021 στέλνει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (European Banking Authority). Η ΕΤΑ καταργεί σταδιακά τις κατευθυντήριες γραμμές για την αναστολή δόσεων, είτε έγιναν με νομοθετική ρύθμιση (όπως στην περίπτωση της Κύπρου) είτε όχι.

Η σύσταση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής έρχεται σε μια περίοδο που έχει αρχίσει να εντείνεται στην Κύπρο η συζήτηση για παράταση της αναστολής δόσεων, ώστε να καλύψει το 2021, τουλάχιστο για επιχειρηματικούς κλάδους που έχουν πληγεί δραστικά από την πανδημία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Δύο χιλιάδες εταιρείες υπό έλεγχο

Όπως σημειώνει στην ανακοίνωσή της, «σχετικά με τη γενική αναστολή πληρωμών που έλαβε η ΕΤΑ, η συντριπτική πλειονότητα των τραπεζών της ΕΕ συμμετείχε σε τέτοια προγράμματα. Επιπλέον, ανάλογα με τη διάρκεια των επεκτάσεων πληρωμών, που στην Ευρώπη ήταν κατά μέσο όρο μεταξύ 6 και 12 μηνών, το μορατόριουμ των πληρωμών θα συνεχίσει να παράγει τα αποτελέσματά του για λίγο.

Οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΑΤ βοήθησαν τις τράπεζες να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα μεγάλα ποσά αιτημάτων από πελάτες που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε τέτοια προγράμματα. Ωστόσο, η ΕΤΑ δεν θεωρεί επαρκή σε αυτήν την κατάσταση την περαιτέρω επέκταση ενός τέτοιου εξαιρετικού μέτρου. Είναι σωστό να επιστρέψουμε στην πρακτική ότι κάθε αναδιάρθρωση δανείου θα πρέπει να ακολουθείται κατά περίπτωση προσέγγιση».

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών σημειώνει ότι παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις της πανδημίας COVID-19 και, λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής, θα καταργήσει σταδιακά τις κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με τη νομοθετική και μη νομοθετική αναστολή πληρωμών, σύμφωνα με την προθεσμία που έληξε στα τέλη Σεπτεμβρίου. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στις πρώτες φάσεις της πανδημίας COVID-19, παρείχαν την απαραίτητη ευελιξία, καθώς και τη βεβαιότητα, σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο, ενόψει του σημαντικού αριθμού ενεργειών που έλαβαν οι τράπεζες για να υποστηρίξουν τους πελάτες τους. Η συνεχιζόμενη ικανότητα των τραπεζών να παρέχουν δανεισμό είναι ζωτικής σημασίας και η ΕΤΑ θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση ανάλογα με τις ανάγκες. Οι τράπεζες, καταλήγει η ΕΤΑ, μπορούν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τους πελάτες τους με παρατεταμένη αναστολή πληρωμών και μετά τις 30 Σεπτεμβρίου 2020, τα δάνεια αυτά πρέπει να ταξινομούνται κατά περίπτωση, σύμφωνα με το συνηθισμένο πλαίσιο προληπτικής εποπτείας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Κύπρο το μορατόριουμ δόσεων ισχύει μέχρι τέλος του 2020 και θεωρήθηκε από τα πιο γενναιόδωρα σχέδια που εφαρμόσθηκαν στην Ευρώπη. 

Ήδη οι τράπεζες στην Κύπρο άρχισαν και προσαρμόζονται για την επόμενη μέρα, βλέποντας ότι το μορατόριουμ δόσεων θα τελειώσει τέλος του 2020 και αυτό θα μεταφραστεί κατά πάσα πιθανότητα σε αύξηση των ΜΕΔ. Οι πελάτες που έχουν προχωρήσει σε αναστολή δόσεων παιρνούν από το σκανάρισμα των τραπεζών. Δηλαδή, το τραπεζικό κατάστημα έρχεται σε επικοινωνία με τον πελάτη και ο τραπεζίτης ρωτά αν επηρεάστηκαν τα εισοδήματά του και κατά πόσο θα μπορεί να εξυπηρετεί τα δάνεια του το 2021. Αν τα εισοδήματα του δεν πρόκειται να επανέλθουν, τότε προτείνεται αναδιάρθρωση δανείου, ώστε το 2021 με την παύση του μορατόριουμ να μπορεί ο οφειλέτης να πληρώνει τη (νέα) δόση του. Με τις κατευθυντήριες γραμμές που έδωσε η ΕΤΑ ουσιαστικά θα πρέπει να γίνουν πριν την λήξη του παγώματος δόσεων αρκετές αναδιαρθρώσεις. Διαφορετικά, από το 2021 τα δάνεια που δεν αναδιαρθρωθούν και δεν θα πληρώνονται οι δόσεις τους θα περάσουν στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κάτι που συνεπάγεται και αυξημένες προβλέψεις.  

Οι εποπτικές Αρχές θέλουν συνεργασία για COVID

Οι τρεις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές (EBA, EIOPA και ESMA – ESA) έχουν εκδώσει την πρώτη κοινή έκθεση αξιολόγησης κινδύνων για τον χρηματοπιστωτικό τομέα από το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19. Η έκθεση υπογραμμίζει πώς η πανδημία οδήγησε σε περαιτέρω ενισχυμένες ανησυχίες κερδοφορίας σε γενικές γραμμές και αύξησε τις προκλήσεις ρευστότητας σε τμήματα του τομέα των επενδυτικών κεφαλαίων. Υπογραμμίζει ιδιαίτερα την οικονομική αβεβαιότητα και την αγορά ως βασική πρόκληση για το μέλλον. Τόνισαν την ανάγκη εφαρμογής των ακόλουθων δράσεων πολιτικής:

⦁    Παρακολούθηση των κινδύνων και εκτέλεση δοκιμών πίεσης: οι κίνδυνοι αποτίμησης, ρευστότητας, πίστωσης και φερεγγυότητας έχουν αυξηθεί σε χρηματοοικονομικούς τομείς. Η χρήση και επάρκεια εργαλείων διαχείρισης ρευστότητας στον τομέα των επενδυτικών κεφαλαίων πρέπει να παρακολουθείται συνεχώς.

⦁    Προώθηση ευελιξίας όπου και όταν χρειάζεται, περιλαμβανομένης της χρήσης κεφαλαίων και ρυθμιστικών αποθεμάτων ρευστότητας για την απορρόφηση ζημιών.

⦁    Υποστήριξη της πραγματικής οικονομίας με δανεισμό·

⦁    Καλή προετοιμασία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της ΕΕ για τυχόν διαταραχές στο τέλος της μεταβατικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την έξοδο από την ΕΕ.