Πόσο χλευασμό και διαστρέβλωση και αυθαιρεσία του ιστορικού μας βίου θα κάνουν ακόμα για να επιδείξουν πνεύμα που δεν έχουν οι νεοκυπριακές συνειδήσεις τους; Έλεος, δηλαδή. Στην επέτειο του ενωτικού δημοψηφίσματος, χθες, ο κάθε ανιστόρητος έγραφε ιστορία. Κι ο κάθε απολίτικος χειροκροτούσε ενθουσιασμένος, που έβρισκε το παραμύθι του καθενός πιο κοντά στην πνευματική του διαύγεια από ό,τι είναι η πραγματική ιστορία. Διότι, εβδομήντα χρόνια μετά από τα γεγονότα, και ειδικά με όσα μεσολάβησαν, την απόλυτη αποτυχία μας να βρούμε τον δρόμο μας και τη θέση μας στον πλανήτη και βολοδέρνουμε ακόμα σαν ναυαγοί στη Μεσόγειο, ο καθένας μπορεί να γράφει ιστορία και να βγάζει συμπεράσματα, αναλόγως της πενιχρής του πολιτικής σκέψης. Και τι δεν έγραφαν χτες για το Ενωτικό Δημοψήφισμα του 1950. Άλλος για τους ρασοφόρους που δεν ήξεραν από διεθνή πολιτική και μας κατέστρεψαν, άλλος για τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ που έπρεπε να περιμένουν την ειρηνική αποαποικιοποίηση, άλλος για το Ενωτικό Δημοψήφισμα που δεν έλαβε υπόψη τους Τουρκοκύπριους και οδήγησε σε ενδοκοινοτικές διαμάχες.
Τι να πει κανείς! Καθένας με τον νου του. Αλλά, φτάσαμε πια σε μυστήριες καταστάσεις. Ιστορίες θρίλερ. Διότι, άλλο να έχεις άποψη για ένα ιστορικό γεγονός, την οποία βεβαίως διαμορφώνεις αφού μελετήσεις την ιστορία, κι άλλο να διαστρεβλώνεις τα πάντα για να στηρίξεις άποψη που έχεις εκ των προτέρων και η οποία όλως τυχαίως συμπίπτει με την άποψη που έχεις για τα σύγχρονα γεγονότα και ειδικά με τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Είναι ο πιο απλοϊκός συλλογισμός να κρίνεις γεγονότα που έγιναν πριν από 70 χρόνια, να κρίνεις τους τότε πρωταγωνιστές τους, χωρίς να λαμβάνεις καθόλου υπόψη τις συνθήκες εκείνης της εποχής, αλλά της δικής σου.
Το Δημοψήφισμα του 1950 δεν ήταν καμιά ουρανοκατέβατη ιδέα «ρασοφόρων», που παρέσυραν τον ανίδεο λαό. Ήταν η κορύφωση μιας πολύ μακράς ιστορικής πορείας όλων των Ελληνοκυπρίων, που δεν ξεκίνησε επειδή ξύπνησαν μια μέρα ανάποδα κι αποφάσισαν να βάλουν τους Τουρκοκύπριους στο περιθώριο και να ενωθούν με την Ελλάδα. Οι Τουρκοκύπριοι, καλώς ή κακώς, ήταν στο περιθώριο μετά από τρεις αιώνες, που ήταν τα αφεντικά μαζί με τους οθωμανούς κατακτητές. Το Ενωτικό Δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε αφού έπεσαν στο κενό όλοι οι ειρηνικοί αγώνες, ενίοτε και διπλωματικοί (χωρίς να έχουμε διπλωμάτες) και όταν μετά από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι Βρετανοί αποικιοκράτες αρνήθηκαν να τηρήσουν τις υποσχέσεις (με βάση τις οποίες στρατολόγησαν τους Κύπριους να πολεμήσουν τον Χίτλερ) να αναγνωρίσουν στον κυπριακό λαό το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Δεν ήταν η πρώτη επιλογή τους η σύγκρουση. Ούτε με τους αποικιοκράτες, ούτε με τους Τουρκοκύπριους. Ούτε, βεβαίως, και με την ελληνική κυβέρνηση η οποία διαφωνούσε με το δημοψήφισμα.
Αν σκεφτεί κανείς τις συνθήκες του 1950, ένας λαός υπόδουλος, τρομοκρατημένος, που πάλευε σε απόγνωση για ένα κομμάτι ψωμί, αλλά πέτυχε αυτή την κορυφαία στιγμή στην ιστορία του, σύσσωμος να λάβει μέρος και παλλαϊκά να εκφράσει τόσο αποφασιστικά τη βούληση του για Αυτοδιάθεση – Ένωση, μόνο απόλυτο σεβασμό οφείλουμε να εκφράζουμε σήμερα. Εμείς, οι απόγονοί τους, που δεν έχουμε τη θέληση να θυσιάσουμε το παραμικρό, ούτε τον καναπέ μας, ούτε τα Netflix μας, για να διεκδικήσουμε την αυτοδιάθεσή μας, τουλάχιστον ας μάθουμε να σεβόμαστε τους παππούδες μας. Αν νομίζουν πως θα αποδομήσουν τις κορυφαίες ιστορικές πράξεις τους οι θλιβεροί ανιστόρητοι των ημερών μας, βρίσκονται σε μεγάλη πλάνη. Διότι, ευτυχώς, υπάρχουν ακόμα πάρα πολλοί που σέβονται την ιστορία. Εκτός από τους αποδομητές, που βρήκαν ευκαιρία να λένε πάλι τα δικά τους παραμύθια, είδα χτες και αμέτρητα σχόλια να τιμούν το Ενωτικό Δημοψήφισμα κι ας πέρασαν εφτά δεκαετίες, κι ας μεσολάβησε η εξευτελιστική επιχείρηση πλύσης εγκεφάλου, κι ας διαστρεβλώθηκε κάθε κορυφαία στιγμή της ιστορίας μας.
Υ.Γ.: Μεταφέρω από τον Πέτρο Παπαπολυβίου: «Το δημοψήφισμα, όπως τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Β΄ (21 Δεκεμβρίου 1949), έγινε για να “εκφράση την αβίαστον και γνησίαν θέλησιν του κυπριακού λαού, ήτις επιβάλλεται να γίνη σεβαστή συμφώνως προς τας αρχάς περί αυτοκαθορισμού των λαών”».
Η αβίαστος και γνησία θέληση του λαού εκφράστηκε και ήταν σαρωτική. Κι άλλη θα ήταν η πορεία της Κύπρου αν οι αρχές του αυτοκαθορισμού των λαών γίνονταν σεβαστές.

[email protected]