Σε πρόσφατη ανακοίνωση του Δ.Σ. του ΟΠΕΚ (Όμιλος Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας), για τα δελτία ειδήσεων του ΡΙΚ, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι: «Ο τρόπος που προσεγγίζει τα Δελτία Ειδήσεων το ΡΙΚ δεν είναι ένα “ιδιωτικό” ζήτημα. Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση στηρίζεται από τα δημόσια οικονομικά, συνεπώς έχει αυξημένη ευθύνη να ανταποκρίνεται σε κριτήρια ευρείας αποδοχής».
Για το Δ.Σ. του ΟΠΕΚ «τα Δελτία Ειδήσεων του ΡΙΚ εμφανίζουν αδυναμίες και κενά, τα οποία σχετίζονται κυρίως με την αξιολόγηση και την ιεράρχηση των ειδήσεων. Πέραν από αυτό, το ΡΙΚ μέσα από τη δημοσιογραφική του δράση έχει ευθύνη να παράγει δικές του ειδήσεις, χρήσιμες και αναγκαίες στον Κύπριο πολίτη. Δελτίο Ειδήσεων, όπως αυτό του ΡΙΚ, γεμάτο με ανακοινώσεις κομμάτων δεν είναι Δελτίο Ειδήσεων, αλλά δελτίο αναμετάδοσης κομματικών θέσεων».
Τα πολύ σοβαρά ζητήματα της ανεξαρτησίας και της ποιότητας των ΜΜΕ απασχολούν συνέχεια χώρες με υψηλά επίπεδα δημοκρατικού δημόσιου βίου, αφού πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει ραδιοτηλεοπτική αθωότητα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την εμπλοκή της στα πολιτικά δρώμενα μιας χώρας.
Δικαιολογημένα, οι συζητήσεις για τον ρόλο του ΡΙΚ είναι ανεξάντλητες, αφού τα προβλήματα της δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης είναι ατελεύτητα, παρά τον σημαντικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει στην έγκυρη ενημέρωση, στην επιμόρφωση και στην ψυχαγωγία του κυπριακού λαού.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Πρωτόκολλο της Συνθήκης του Άμστερνταμ καθιστά σαφές ότι το σύστημα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στα κράτη μέλη είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις δημοκρατικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες της κοινωνίας και όχι του κράτους (εξουσίας) και των παρατρεχάμενών της.
Υπάρχουν εξάλλου, σωρεία μελετών, εκθέσεων, αλλά και ψηφισμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΟΗΕ, της ΟΥΝΕΣΚΟ και άλλων διεθνών οργανισμών για τη λειτουργία και τον ρόλο των ΜΜΕ σε μια ευνομούμενη δημοκρατία, πέραν των προσωπικών απόψεων του Δ.Σ. του ΟΠΕΚ… Το ισχύον σήμερα νομοθετικό πλαίσιο –αναλλοίωτο και σχεδόν αυτούσιο από την εποχή της Αποικιοκρατίας– για τη λειτουργία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης είναι ήδη ξεπερασμένο. Η Κύπρος είναι ίσως η μοναδική χώρα στην ΕΕ που θεσμοθέτησε από το 1985 τι είναι είδηση! Για δεκαετίες τώρα εκκρεμεί το αίτημα της ρύθμισης, η οποία δεν υπήρξε από τη γέννηση της ιδιωτικής τηλεόρασης το 1993. Και μετά συζητάμε για αντικειμενική ενημέρωση…
Απέχοντας μακράν ακόμη από μια πολιτεία που εξυπηρετεί πρωτίστως τον πολίτη και δευτερευόντως τα ειδικά συμφέροντα και σκοπιμότητες, το πού οδηγείται κάθε τόσο το ΡΙΚ εξαρτάται βασικά από αυτούς που ορίζουν τους κανόνες του παιγνιδιού… και όχι τους πολίτες που είναι ο μέγας χορηγός, όπως πολύ σωστά χαρακτηρίζονται.
Είναι παράδοξο όμως, να γράφεται ότι η δημόσια ραδιοτηλεόραση έχει ευθύνη να είναι αντικειμενική, αμερόληπτη και επιπέδου, αλλά, ταυτόχρονα, να μην απαιτείται το ίδιο και από τα ιδιωτικά ΜΜΕ. Να μην επιδιώκεται δηλαδή, η καθολική, ποιοτική αναβάθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου.
Ποιος άραγε επιχορηγεί τα ιδιωτικά κανάλια; Δεν είναι πάλι ο καταναλωτής μέσω των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, συνδρομών και των διαφημίσεων που επιβαρύνει το κόστος των διαφόρων προϊόντων αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζουν οι καταναλωτές;
Οι ζηλωτές για την ποιότητα των δελτίων ειδήσεων του ΡΙΚ, αν ενδιαφέρονται πραγματικά για μια ανεξάρτητη, ακομμάτιστη δημόσια ραδιοτηλεόραση, τότε, θα πρέπει να απαιτούν τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που αφορά τη λειτουργία της. Σωστή πληροφόρηση, βασισμένη στα εθνικά συμφέροντα σημαίνει πολύ περισσότερα από ό,τι παρουσιάζονται σήμερα και όχι φυσικά αυτά που έχει υπόψη του το Δ.Σ. του ΟΠΕΚ.
Φαίνεται ότι υπάρχει ακόμη μεγάλη δυσκολία στο να εγκύψουμε με εκσυγχρονιστική διάθεση και ουσιαστική προσέγγιση στα προβλήματα που ταλανίζουν τον τόπο και όχι αποσπασματικά με ιδιοτέλεια.
Άλλο να ζητάς ουσιαστικό εκσυγχρονισμό για το γενικότερο όφελος του τόπου κι άλλο να ζητάς μεμονωμένα αλλαγές στα δελτία ειδήσεων, χωρίς τις απαραίτητες προεκτάσεις, που έκδηλα παραπέμπουν στην αναχρονιστική νοοτροπία, της σκοπιμότητας… Γιατί, τελικά, το κίνητρο είναι αυτό που δίνει χαρακτήρα στις πράξεις και στα λόγια μας. Οτιδήποτε άλλο είναι διάτρητο.
Για το Δ.Σ. του ΟΠΕΚ «τα Δελτία Ειδήσεων του ΡΙΚ εμφανίζουν αδυναμίες και κενά, τα οποία σχετίζονται κυρίως με την αξιολόγηση και την ιεράρχηση των ειδήσεων. Πέραν από αυτό, το ΡΙΚ μέσα από τη δημοσιογραφική του δράση έχει ευθύνη να παράγει δικές του ειδήσεις, χρήσιμες και αναγκαίες στον Κύπριο πολίτη. Δελτίο Ειδήσεων, όπως αυτό του ΡΙΚ, γεμάτο με ανακοινώσεις κομμάτων δεν είναι Δελτίο Ειδήσεων, αλλά δελτίο αναμετάδοσης κομματικών θέσεων».
Τα πολύ σοβαρά ζητήματα της ανεξαρτησίας και της ποιότητας των ΜΜΕ απασχολούν συνέχεια χώρες με υψηλά επίπεδα δημοκρατικού δημόσιου βίου, αφού πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει ραδιοτηλεοπτική αθωότητα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την εμπλοκή της στα πολιτικά δρώμενα μιας χώρας.
Δικαιολογημένα, οι συζητήσεις για τον ρόλο του ΡΙΚ είναι ανεξάντλητες, αφού τα προβλήματα της δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης είναι ατελεύτητα, παρά τον σημαντικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει στην έγκυρη ενημέρωση, στην επιμόρφωση και στην ψυχαγωγία του κυπριακού λαού.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Πρωτόκολλο της Συνθήκης του Άμστερνταμ καθιστά σαφές ότι το σύστημα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στα κράτη μέλη είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις δημοκρατικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες της κοινωνίας και όχι του κράτους (εξουσίας) και των παρατρεχάμενών της.
Υπάρχουν εξάλλου, σωρεία μελετών, εκθέσεων, αλλά και ψηφισμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΟΗΕ, της ΟΥΝΕΣΚΟ και άλλων διεθνών οργανισμών για τη λειτουργία και τον ρόλο των ΜΜΕ σε μια ευνομούμενη δημοκρατία, πέραν των προσωπικών απόψεων του Δ.Σ. του ΟΠΕΚ… Το ισχύον σήμερα νομοθετικό πλαίσιο –αναλλοίωτο και σχεδόν αυτούσιο από την εποχή της Αποικιοκρατίας– για τη λειτουργία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης είναι ήδη ξεπερασμένο. Η Κύπρος είναι ίσως η μοναδική χώρα στην ΕΕ που θεσμοθέτησε από το 1985 τι είναι είδηση! Για δεκαετίες τώρα εκκρεμεί το αίτημα της ρύθμισης, η οποία δεν υπήρξε από τη γέννηση της ιδιωτικής τηλεόρασης το 1993. Και μετά συζητάμε για αντικειμενική ενημέρωση…
Απέχοντας μακράν ακόμη από μια πολιτεία που εξυπηρετεί πρωτίστως τον πολίτη και δευτερευόντως τα ειδικά συμφέροντα και σκοπιμότητες, το πού οδηγείται κάθε τόσο το ΡΙΚ εξαρτάται βασικά από αυτούς που ορίζουν τους κανόνες του παιγνιδιού… και όχι τους πολίτες που είναι ο μέγας χορηγός, όπως πολύ σωστά χαρακτηρίζονται.
Είναι παράδοξο όμως, να γράφεται ότι η δημόσια ραδιοτηλεόραση έχει ευθύνη να είναι αντικειμενική, αμερόληπτη και επιπέδου, αλλά, ταυτόχρονα, να μην απαιτείται το ίδιο και από τα ιδιωτικά ΜΜΕ. Να μην επιδιώκεται δηλαδή, η καθολική, ποιοτική αναβάθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου.
Ποιος άραγε επιχορηγεί τα ιδιωτικά κανάλια; Δεν είναι πάλι ο καταναλωτής μέσω των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, συνδρομών και των διαφημίσεων που επιβαρύνει το κόστος των διαφόρων προϊόντων αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζουν οι καταναλωτές;
Οι ζηλωτές για την ποιότητα των δελτίων ειδήσεων του ΡΙΚ, αν ενδιαφέρονται πραγματικά για μια ανεξάρτητη, ακομμάτιστη δημόσια ραδιοτηλεόραση, τότε, θα πρέπει να απαιτούν τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που αφορά τη λειτουργία της. Σωστή πληροφόρηση, βασισμένη στα εθνικά συμφέροντα σημαίνει πολύ περισσότερα από ό,τι παρουσιάζονται σήμερα και όχι φυσικά αυτά που έχει υπόψη του το Δ.Σ. του ΟΠΕΚ.
Φαίνεται ότι υπάρχει ακόμη μεγάλη δυσκολία στο να εγκύψουμε με εκσυγχρονιστική διάθεση και ουσιαστική προσέγγιση στα προβλήματα που ταλανίζουν τον τόπο και όχι αποσπασματικά με ιδιοτέλεια.
Άλλο να ζητάς ουσιαστικό εκσυγχρονισμό για το γενικότερο όφελος του τόπου κι άλλο να ζητάς μεμονωμένα αλλαγές στα δελτία ειδήσεων, χωρίς τις απαραίτητες προεκτάσεις, που έκδηλα παραπέμπουν στην αναχρονιστική νοοτροπία, της σκοπιμότητας… Γιατί, τελικά, το κίνητρο είναι αυτό που δίνει χαρακτήρα στις πράξεις και στα λόγια μας. Οτιδήποτε άλλο είναι διάτρητο.
*Πρώην μέλος Δ.Σ. ΡΙΚ.
