Ο χρόνος ήδη μετρά αντίστροφα για τις Ευρωεκλογές Μαΐου και τα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών κορυφώνουν τις διεργασίες προκειμένου να καταφέρουν όσο το δυνατό μεγαλύτερη συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία και να αναχαιτίσουν τις προβλέψεις της μεγάλης αποχής.
Είναι οι σημαντικότερες, είναι διαφορετικές εκλογές με τις προκλήσεις να είναι ανοικτές και θα μείνουν στην ιστορία ως οι πρώτες εκλογές, χωρίς τη Βρετανία, ανέφεραν εμφαντικά οι διάφοροι θεσμοί, στην αποστολή δημοσιογράφων στις Βρυξέλλες, στην οποία παρουσιάστηκαν οι δράσεις, οι εκστρατείες ενόψει των Ευρωεκλογών Μαΐου, που στόχο έχουν να αναδείξουν μια Ευρώπη ενωμένη, ενισχυμένη και πιο ανθεκτική.
Είναι οι κρισιμότερες για το μέλλον της Ευρώπης οι προσεχείς εκλογές Μαΐου εκτιμούν ακόμη και ευρωβουλευτές, καθώς όπως εξηγούν αναμετρώνται δυνάμεις που πιστεύουν στην Ευρώπη, αλλά και δυνάμεις που έχουν ήδη παρεισφρήσει και είναι πολέμιοι της ευρωπαϊκής ιδέας και όσων έχουν επιτευχθεί. Ανησυχητική είναι δε, η άνοδος των ακροδεξιών δυνάμεων και η ενίσχυσή τους, στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κίνδυνο όπως ανέφερε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι, να ανατρέψουν όσα έχουν επιτευχθεί τα τελευταία 70 χρόνια.
Η Επιτροπή Γιούνκερ σε έναν απολογισμό της τετραετίας που πέρασε, καταγράφει γεγονότα που δεν είχαν συμβεί ποτέ στο παρελθόν. Η κρίση στην Ελλάδα, η εισροή μεταναστών σε όλες τις χώρες μέλη, η εισβολή των τζιχαντιστών στην καρδιά της Ευρώπης και το Brexit, ήταν ηχηρά παραδείγματα κραδασμών, που αντιμετωπίστηκαν σε μεγάλο βαθμό και δεν προκάλεσαν ντόμινο αποχωρήσεων από την ΕΕ.
Για πρώτη φορά αναλαμβάνονται δράσεις για την παραπληροφόρηση, με όλους τους φορείς και συνδέσμους να καλούνται να απαντούν σε παντός είδους δημοσιεύματα, αναρτήσεις ακόμη και στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα.
Για πρώτη φορά αναλαμβάνονται δράσεις για την παραπληροφόρηση, με όλους τους φορείς και συνδέσμους να καλούνται να απαντούν σε παντός είδους δημοσιεύματα, αναρτήσεις ακόμη και στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα.
Tα Fake News δεν εμφανίστηκαν τώρα, υπήρχαν εδώ και χρόνια στην καθημερινότητά μας, όμως σε πολλές περιπτώσεις βρίσκουν τους πολίτες απροετοίμαστους, σε πολλά ζητήματα που τους αφορούν, όπως για παράδειγμα τα ευρωπαϊκά δικαιώματά τους σε πολλούς τομείς. Παραδείγματα των επιπτώσεων είναι καταγεγραμμένα, αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, σχετικά με το τι γράφεται και τι ακριβώς συμβαίνει.
Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως υποδείχθηκε, είναι το Brexit, για το οποίο χιλιάδες πολίτες έχουν δυσκολία στο να έχουν τη σωστή πληροφόρηση.
Τα ακραία σενάρια του Brexit για Ευρώπη και Κύπρο
Δεδομένης της αποχώρησης της Βρετανίας, οι προσεχείς εκλογές θα εκλέξουν 705 ευρωβουλευτές από 751 και έτσι η Ευρώπη θα εισέλθει στη μετά Brexit εποχή. Πανικός, ωστόσο, επικρατεί για την πιθανότητα εξόδου χωρίς συμφωνία, την ώρα που οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώνονται αφού αυτό θα συμβεί στις 29 Μαρτίου και η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέη δεν δείχνει πρόθεση να ζητήσει παράταση, δικαίωμα το οποίο έχει, αλλά παρακάμπτει, καθώς επιθυμία της είναι η έξοδος να γίνει το συντομότερο δυνατό.
Ιδιαίτερες είναι οι ανησυχίες των θεσμών για το Brexit, ειδικά αν δεν επιτευχθεί συμφωνία για την Τελωνειακή Ένωση, κάτι που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία όλων των χωρών. Ως ακραίο σενάριο, μάς αναφέρθηκε από υψηλόβαθμη πηγή, είναι ο τερματισμός των πτήσεων από και προς τη Βρετανία, με όλα τα κράτη μέλη και κατ’ επέκταση και για την Κύπρο. Αυτό από μόνο του εμπερικλείει σοβαρές επιπτώσεις, ειδικά λόγω του αυξημένου τουριστικού ρεύματος κάθε χρόνο, λόγω των εμπορικών δεσμών με το Ηνωμένο Βασίλειο, τους Κύπριους φοιτητές, αλλά και την παροικία.
Μια συμφωνία πάντως θα μπορούσε να επιτευχθεί, λόγω των ευρωπαϊκών κανονισμών για τον ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό, που περιλαμβάνει όλα τα κράτη μέλη. Σε αυτό τον τομέα η Βρετανία δεν έχει διμερείς συμφωνίες με τους εταίρους της.
Μια συμφωνία πάντως θα μπορούσε να επιτευχθεί, λόγω των ευρωπαϊκών κανονισμών για τον ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό, που περιλαμβάνει όλα τα κράτη μέλη. Σε αυτό τον τομέα η Βρετανία δεν έχει διμερείς συμφωνίες με τους εταίρους της.
Καταβάλλονται έστω και την υστάτη προσπάθειες με ασκήσεις επί χάρτου, ώστε στο ακραίο αυτό σενάριο να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις και να μην επηρεαστούν τα κράτη μέλη.
Το κενό του Brexit
Στις Βρυξέλλες παρουσιάζεται δυστοκία στα κράτη μέλη, στο πλαίσιο του Δημοσιονομικού πλαισίου μέχρι το 2027, να καλύψουν το κενό της Βρετανίας, την ώρα που υπάρχει απαίτηση για πολιτική συνοχή. Στην Κύπρο για παράδειγμα ο αγροτικός τομέας είναι πολύ μικρός και καταβάλλεται προσπάθεια να διατηρηθούν τα κονδύλια στα ίδια επίπεδα.
Στην προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας με τη Βρετανία, υπάρχει ανοικτό το Ιρλανδικό ζήτημα και η καθυστέρηση που παρατηρείται έγκειται στο γεγονός ότι η Τερέζα Μέι δεν σχηματίζει πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο κάτι που μπορεί να ανατρέψει την κυβέρνησή της και να προκαλέσει πρόωρες εκλογές. Οι Βάσεις στην Κύπρο και άλλα τεχνικά ζητήματα Σε αναμμένα κάρβουνα βρίσκεται η κυπριακή αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες προκειμένου να ολοκληρωθεί η συμφωνία και να τροποποιηθεί το Πρωτόκολλο για το θέμα των Βρετανικών Βάσεων, κάτι που δεν επηρεάζεται από το Brexit.
Το ακραίο πάντως σενάριο να βρεθούμε χωρίς πτήσεις ανησυχεί περισσότερο, καθώς η Κύπρος επηρεάζεται και σε άλλα τεχνικά ζητήματα. Ως παράδειγμα αναφέρθηκε η διαχείριση των επικίνδυνων τοξικών αποβλήτων της Κύπρου, τα οποία εξάγονται στη Βρετανία. Θα πρέπει να βρεθούν άλλοι αποδέκτες, κάτι που κρίνεται εξαιρετικά δύσκολο.
Μεγαλύτερο αγκάθι το μεταναστευτικό
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις των κρατών μελών για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, αναγάγει το θέμα σε ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα που έχει να επιλύσει η Ε.Ε.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στη διστακτικότητα των χωρών της Βορείου Ευρώπης να μοιραστούν το βάρος κατανομής των προσφύγων. Αφενός υπάρχει διάθεση να συνεισφέρουν οικονομικά, αφετέρου δεν είναι κανείς διατεθειμένος να δεχθεί κύματα προσφύγων, την ώρα που επικρατεί η αλληλεγγύη μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
Τοξικός «ο φάκελος Τουρκία»
Σε εγρήγορση βρίσκεται την ίδια ώρα η κυπριακή αντιπροσωπεία, καθώς εντός των επόμενων ημερών θα κυκλοφορήσει το προσχέδιο της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία. Σύμφωνα με πληροφορίες η έκθεση αυτή τη φορά θα είναι σύντομη, 15-20 παραγράφους, αλλά περιεκτική. Σκοπός είναι να στέλνει ηχηρά μηνύματα στην Άγκυρα, όχι μόνο για τη στάση της στο Κυπριακό αλλά και για τη γενικότερη συμπεριφορά της. Ισχυρά πολιτικά μηνύματα για όλο το πλέγμα σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, κυρίως στο θέμα των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σχετικά με την Κύπρο η έκθεση θα περιλαμβάνει διαφοροποιήσεις λαμβανομένου υπόψη των επεισοδίων στην ΑΟΖ, ωστόσο δεν αναμένονται δραματικές αλλαγές από τις αναφορές της προηγούμενης έκθεσης σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό.
Το Προσφυγικό αποτελεί άσο στο μανίκι της Τουρκίας και αυτό μετριάζει τις αντιδράσεις των εταίρων, ώστε να δείχνουν μεγαλύτερη ανοχή στην καταπάτηση του κράτους δικαίου. Από μόνο του το μεταναστευτικό σύμφωνα με διπλωματικές πηγές βάζει φρένο στη σκληρότερη αντιμετώπιση της Τουρκίας από τις χώρες μέλη της ΕΕ.
Ο φάκελος Τουρκία, θεωρείται τοξικός από την πλειοψηφία των μελών της ΕΕ, που αποφεύγουν να συζητήσουν το θέμα ενόψει Ευρωεκλογών. Ανάλογη κατάσταση και στο Κυπριακό, παρά το γεγονός ότι το κλίμα είναι πολύ αρνητικό για την Άγκυρα και τον Ερντογάν, αφού η τελευταία ουσιαστική συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήταν κατά τα επεισόδια στο οικόπεδο 3 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.