Συνολικά €211,8 εκατ. εξασφάλισε μέχρι σήμερα η Κύπρος μέσω του προγράμματος «Συνδέοντας την Ευρώπη» για έργα συνολικού προϋπολογισμού €468.4 εκατ., όπως ανέφερε η ανώτερη εκτελεστικός μηχανικός στο Τμήμα Δημοσίων Έργων και εθνική συντονίστρια του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών και της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» Ελπίδα Επαμεινώνδα. Το ποσό αυτό αφορά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο (2014–2020).
Όπως ανέφερε η κ. Επαμεινώνδα, τα €468,4 εκατ. αντιστοιχούν σε 15 έργα στον τομέα των μεταφορών, σε δέκα έργα στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και σε πέντε έργα στον τομέα της ενέργειας. Παράλληλα ανέφερε ότι η εξασφάλιση συγχρηματοδότησης είναι σε ανταγωνιστική βάση μεταξύ των προτάσεων που υποβάλλονται στις προσκλήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από φορείς όλων των κρατών-μελών. Για να είναι επιλέξιμη μια πρόταση θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις και προτεραιότητες που καθορίζονται από τον κανονισμό του προγράμματος «Συνδέοντας την Ευρώπη», καθώς και από τους αντίστοιχους κανονισμούς των Διευρωπαϊκών Δικτύων.
Σύμφωνα πάντα με την κ. Επαμεινώνδα, από τα υπό αναφορά έργα ξεχωρίζουν:
· Η κατασκευή της Φάσης Α’ του Περιμετρικού Λευκωσίας με συγχρηματοδότηση ύψους €43,8 εκατ. και με προϋπολογισμό έργου €51,6 εκατ. (ποσοστό χρηματοδότησης 85%).
· Το έργο CyprusGas2EU το οποίο στοχεύει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, με την εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο μέσω πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου και κατασκευής των απαραίτητων λιμενικών υποδομών με συγχρηματοδότηση ύψους €101 εκατ. και με προϋπολογισμό έργου €253 εκατ. (ποσοστό χρηματοδότησης 40%).
Όπως εξηγεί η κ. Επαμεινώνδα, ο κανονισμός που θεσπίζει τη Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» καθορίζει τους όρους, τις μεθόδους και τις διαδικασίες παροχής δημοσιονομικής ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα τα οποία δεν λαμβάνουν επαρκή χρηματοδότηση από την αγορά. Με τον μηχανισμό αυτό υποστηρίζονται έργα με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και σημαντικά κοινωνικά οφέλη που στοχεύουν στην ανάπτυξη και κατασκευή νέων ή στην αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών και υπηρεσιών κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας, καθώς και να αξιοποιούνται οι δυνητικές συνέργειες μεταξύ αυτών των τομέων. Καθορίζει επίσης την κατανομή των πόρων που διατίθενται στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014–2020.
Υπουργοί χάραξαν γραμμή
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τη μετεξέλιξη του Κανονισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility – CEF) για την προγραμματική περίοδο 2021–2027, γνωστό ως CEF2, συζητήθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών Μεταφορών και Τηλεπικοινωνιών το οποίο πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 3 και 4 Δεκεμβρίου 2018, όπου συμμετείχε και η υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Βασιλική Αναστασιάδου. Όπως δήλωσε η κ. Αναστασιάδου, η πρόταση αυτή έχει ήδη εξεταστεί από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου έτυχε αναθεώρησης στη βάση των παρατηρήσεων των κρατών-μελών και έχει διασφαλιστεί μερική γενική προσέγγιση.
Η πρόταση CEF2 περιλαμβάνει συνολικό προϋπολογισμό πέραν των €42,2 δισ. (συγκεκριμένα €42.265.493.000), που κατανέμονται ως ακολούθως:
Μεταφορές: €30.615.493.000 (Γενικός φάκελος: €12.830.000.000. Συνεισφορά από το Ταμείο Συνοχής: €11.285.493.000. Στήριξη της στρατιωτικής κινητικότητας: €6.500.000.000).
Ενέργεια: €8.650.000.000.
Ψηφιακές τεχνολογίες: €3.000.000.000.
ΡΕΥΣΤΟ ΜΕΣΩ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΩΝ
Όπως υποδεικνύει η υπουργός Μεταφορών, το υπουργείο της, μετά από επίμονες διαβουλεύσεις σε όλα τα επίπεδα, αλλά και μέσα από την ανάπτυξη συνεργασιών με άλλα κράτη-μέλη, έχει πετύχει τη συμπερίληψη στον υπό διαμόρφωση κανονισμό CEF2 αριθμού τροπολογιών και προσθηκών, ώστε να διασφαλίζονται επαρκώς οι ευκαιρίες της Κύπρου για συγχρηματοδότηση έργων υποδομών. Συγκεκριμένα, έχουν ληφθεί υπόψη στα κριτήρια επιλεξιμότητας πρόνοιες για κράτη-μέλη που δεν έχουν φυσικά σύνορα με άλλα κράτη-μέλη, καθώς και η δυνατότητα ανάπτυξης του Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου, αντί σιδηροδρόμων, αλλά και του Εκτεταμένου Δικτύου (αντί μόνο των διασυνοριακών συνδέσεων, όπως ισχύει για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη). Επίσης, στον κανονισμό συμπεριλήφθηκε η δυνατότητα υλοποίησης ελλειπόντων συνδέσεων και η ανάπτυξη λιμενικών υποδομών.
Σε ό,τι αφορά το Εκτεταμένο Δίκτυο, δήλωσε η κ. Αναστασιάδου, μπορούν να συγχρηματοδοτηθούν δράσεις σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της Κύπρου συμπεριλαμβανομένων και των έργων για υλοποίηση των αυτοκινητοδρόμων Πάφου – Πόλις, Λεμεσού – Σαϊττά, και Δένειας – Αστρομερίτη – Ευρύχου.
Τι περιλαμβάνεται στον τομέα των μεταφορών
Σε ό,τι αφορά στον τομέα των μεταφορών, το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών, η κ. Επαμεινώνδα εξήγησε ότι αποτελείται από προκαθορισμένα τμήματα των δικτύων μεταφορών (υφιστάμενων και προγραμματιζόμενων) των κρατών μελών που κρίνονται να έχουν ευρωπαϊκή πρόσθετη αξία και διαχωρίζεται στο Εκτεταμένο Δίκτυο (Comprehensive Network) και στο Κεντρικό Δίκτυο (Core Network).
Το Εκτεταμένο Δίκτυο, αποτελεί ένα ευρωπαϊκής κλίμακας δίκτυο μεταφορών που θα εξασφαλίζει την προσβασιμότητα και συνδεσιμότητα όλων των περιοχών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων και των νησιωτικών περιοχών, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2050. Το Κεντρικό Δίκτυο αποτελεί το τμήμα του Εκτεταμένου Δικτύου με την υψηλότερη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί έως το 2030, υλοποιώντας ένα πλήρως λειτουργικό και πολυτροπικό δίκτυο, που θα καλύπτει ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισμού.
Ο κανονισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF2), ανέφερε επίσης η κ. Επαμεινώνδα, επικεντρώνεται στην ανάπτυξη διασυνοριακών υποδομών με έμφαση στις σιδηροδρομικές συνδέσεις σε έργα κοινού ενδιαφέροντος. Προβλέπει, επίσης, στήριξη της στρατιωτικής κινητικότητας με στόχο τη διασφάλιση της δυαδικής (civilian & military) χρήσης έργων υποδομών που θα προταθούν προς συγχρηματοδότηση.
Όπως ανέφερε η κ. Επαμεινώνδα, τα €468,4 εκατ. αντιστοιχούν σε 15 έργα στον τομέα των μεταφορών, σε δέκα έργα στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και σε πέντε έργα στον τομέα της ενέργειας. Παράλληλα ανέφερε ότι η εξασφάλιση συγχρηματοδότησης είναι σε ανταγωνιστική βάση μεταξύ των προτάσεων που υποβάλλονται στις προσκλήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από φορείς όλων των κρατών-μελών. Για να είναι επιλέξιμη μια πρόταση θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις και προτεραιότητες που καθορίζονται από τον κανονισμό του προγράμματος «Συνδέοντας την Ευρώπη», καθώς και από τους αντίστοιχους κανονισμούς των Διευρωπαϊκών Δικτύων.
Σύμφωνα πάντα με την κ. Επαμεινώνδα, από τα υπό αναφορά έργα ξεχωρίζουν:
· Η κατασκευή της Φάσης Α’ του Περιμετρικού Λευκωσίας με συγχρηματοδότηση ύψους €43,8 εκατ. και με προϋπολογισμό έργου €51,6 εκατ. (ποσοστό χρηματοδότησης 85%).
· Το έργο CyprusGas2EU το οποίο στοχεύει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, με την εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο μέσω πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου και κατασκευής των απαραίτητων λιμενικών υποδομών με συγχρηματοδότηση ύψους €101 εκατ. και με προϋπολογισμό έργου €253 εκατ. (ποσοστό χρηματοδότησης 40%).
Όπως εξηγεί η κ. Επαμεινώνδα, ο κανονισμός που θεσπίζει τη Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» καθορίζει τους όρους, τις μεθόδους και τις διαδικασίες παροχής δημοσιονομικής ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα τα οποία δεν λαμβάνουν επαρκή χρηματοδότηση από την αγορά. Με τον μηχανισμό αυτό υποστηρίζονται έργα με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και σημαντικά κοινωνικά οφέλη που στοχεύουν στην ανάπτυξη και κατασκευή νέων ή στην αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών και υπηρεσιών κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας, καθώς και να αξιοποιούνται οι δυνητικές συνέργειες μεταξύ αυτών των τομέων. Καθορίζει επίσης την κατανομή των πόρων που διατίθενται στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014–2020.
Υπουργοί χάραξαν γραμμή
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τη μετεξέλιξη του Κανονισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility – CEF) για την προγραμματική περίοδο 2021–2027, γνωστό ως CEF2, συζητήθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών Μεταφορών και Τηλεπικοινωνιών το οποίο πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 3 και 4 Δεκεμβρίου 2018, όπου συμμετείχε και η υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Βασιλική Αναστασιάδου. Όπως δήλωσε η κ. Αναστασιάδου, η πρόταση αυτή έχει ήδη εξεταστεί από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου έτυχε αναθεώρησης στη βάση των παρατηρήσεων των κρατών-μελών και έχει διασφαλιστεί μερική γενική προσέγγιση.
Η πρόταση CEF2 περιλαμβάνει συνολικό προϋπολογισμό πέραν των €42,2 δισ. (συγκεκριμένα €42.265.493.000), που κατανέμονται ως ακολούθως:
Μεταφορές: €30.615.493.000 (Γενικός φάκελος: €12.830.000.000. Συνεισφορά από το Ταμείο Συνοχής: €11.285.493.000. Στήριξη της στρατιωτικής κινητικότητας: €6.500.000.000).
Ενέργεια: €8.650.000.000.
Ψηφιακές τεχνολογίες: €3.000.000.000.
ΡΕΥΣΤΟ ΜΕΣΩ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΩΝ
Όπως υποδεικνύει η υπουργός Μεταφορών, το υπουργείο της, μετά από επίμονες διαβουλεύσεις σε όλα τα επίπεδα, αλλά και μέσα από την ανάπτυξη συνεργασιών με άλλα κράτη-μέλη, έχει πετύχει τη συμπερίληψη στον υπό διαμόρφωση κανονισμό CEF2 αριθμού τροπολογιών και προσθηκών, ώστε να διασφαλίζονται επαρκώς οι ευκαιρίες της Κύπρου για συγχρηματοδότηση έργων υποδομών. Συγκεκριμένα, έχουν ληφθεί υπόψη στα κριτήρια επιλεξιμότητας πρόνοιες για κράτη-μέλη που δεν έχουν φυσικά σύνορα με άλλα κράτη-μέλη, καθώς και η δυνατότητα ανάπτυξης του Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου, αντί σιδηροδρόμων, αλλά και του Εκτεταμένου Δικτύου (αντί μόνο των διασυνοριακών συνδέσεων, όπως ισχύει για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη). Επίσης, στον κανονισμό συμπεριλήφθηκε η δυνατότητα υλοποίησης ελλειπόντων συνδέσεων και η ανάπτυξη λιμενικών υποδομών.
Σε ό,τι αφορά το Εκτεταμένο Δίκτυο, δήλωσε η κ. Αναστασιάδου, μπορούν να συγχρηματοδοτηθούν δράσεις σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της Κύπρου συμπεριλαμβανομένων και των έργων για υλοποίηση των αυτοκινητοδρόμων Πάφου – Πόλις, Λεμεσού – Σαϊττά, και Δένειας – Αστρομερίτη – Ευρύχου.
Τι περιλαμβάνεται στον τομέα των μεταφορών
Σε ό,τι αφορά στον τομέα των μεταφορών, το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών, η κ. Επαμεινώνδα εξήγησε ότι αποτελείται από προκαθορισμένα τμήματα των δικτύων μεταφορών (υφιστάμενων και προγραμματιζόμενων) των κρατών μελών που κρίνονται να έχουν ευρωπαϊκή πρόσθετη αξία και διαχωρίζεται στο Εκτεταμένο Δίκτυο (Comprehensive Network) και στο Κεντρικό Δίκτυο (Core Network).
Το Εκτεταμένο Δίκτυο, αποτελεί ένα ευρωπαϊκής κλίμακας δίκτυο μεταφορών που θα εξασφαλίζει την προσβασιμότητα και συνδεσιμότητα όλων των περιοχών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων και των νησιωτικών περιοχών, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2050. Το Κεντρικό Δίκτυο αποτελεί το τμήμα του Εκτεταμένου Δικτύου με την υψηλότερη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί έως το 2030, υλοποιώντας ένα πλήρως λειτουργικό και πολυτροπικό δίκτυο, που θα καλύπτει ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισμού.
Ο κανονισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF2), ανέφερε επίσης η κ. Επαμεινώνδα, επικεντρώνεται στην ανάπτυξη διασυνοριακών υποδομών με έμφαση στις σιδηροδρομικές συνδέσεις σε έργα κοινού ενδιαφέροντος. Προβλέπει, επίσης, στήριξη της στρατιωτικής κινητικότητας με στόχο τη διασφάλιση της δυαδικής (civilian & military) χρήσης έργων υποδομών που θα προταθούν προς συγχρηματοδότηση.
