Τη δημιουργία μίας πραγματικής ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συμφώνησαν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό να επωφεληθούν οι καταναλωτές, αλλά και να ενσωματωθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ανεπίσημα, συμφωνήθηκε όπως αναθεωρηθούν οι κανόνες της ΕΕ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο να αντιμετωπιστούν τα φράγματα στον διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και το 70% του συνόλου της ενέργειας, να διασχίζει τα σύνορα της Ένωσης ελεύθερα.
Κάτι τέτοιο, όπως αναφέρει ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου, θα διευκολύνει την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο και θα υποστηρίξει τις προσπάθειες επίτευξης του δεσμευτικού στόχου της ΕΕ για χρήση του 32% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030.
Ποια τα οφέλη των καταναλωτών
Οι καταναλωτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να επωφεληθούν ουσιαστικά από τους νέους κανόνες. Πιο συγκεκριμένα:
- Αλλαγή προμηθευτή: οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να προσφέρουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να αλλάξουν προμηθευτή (χωρίς τέλη) εντός της μέγιστης προθεσμίας των τριών εβδομάδων (και 24 ωρών έως το 2026).
- Έξυπνοι μετρητές: οι καταναλωτές θα έχουν το δικαίωμα να αποκτούν έξυπνους μετρητές για να ελέγχουν την κατανάλωσή τους, εκτός αν η ανάλυση σε ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος δείχνει ότι το κόστος υπερβαίνει τα οφέλη.
- Σύγκριση τιμών: οι καταναλωτές θα έχουν δωρεάν πρόσβαση σε ένα ηλεκτρονικό εργαλείο σύγκρισης τιμών.
- Δυναμικό συμβόλαιο τιμής: οι καταναλωτές θα μπορούν επίσης να επιλέξουν ένα δυναμικό συμβόλαιο τιμής ηλεκτρικής ενέργειας από εταιρείες ενέργειας με περισσότερους από 200.000 πελάτες.
Τέλος κρατικών επιδοτήσεων στις ρυπογόνες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα
Επί του παρόντος, οι κανόνες της ΕΕ επιτρέπουν στις εθνικές αρχές να πληρώνουν συμβατικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για να βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής για περιορισμένο χρονικό διάστημα, σε περίπτωση αυξημένης ζήτησης ή προσωρινής έλλειψης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. αιολική και ηλιακή ενέργεια), γνωστοί ως μηχανισμοί χωρητικότητας.
Όμως, με αίτημα του ευρωκοινοβουλίου, στο κείμενο που συμφωνήθηκε, προβλέπονται πρόσθετες αξιολογήσεις από την ΕΕ, σχετικά με τους κινδύνους μιας ενδεχόμενης έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας στα κράτη μέλη, προκειμένου να αποφευχθεί η άσκοπη χρήση αυτών των εξαιρέσεων.
Επιπρόσθετα, μπαίνουν αυστηρότερα όρια για τα κράτη μέλη, τα οποία επιθυμούν να επιδοτήσουν τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής ως μηχανισμούς χωρητικότητας, και έτσι θα εμποδίσουν τους πλέον ρυπογόνους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα στην Ευρώπη να λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις.
Οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που εκπέμπουν περισσότερα από 550 gr CO2 / κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας δεν θα λαμβάνουν επιδοτήσεις από το κράτος για να παραμείνουν σε κατάσταση αναμονής σε περίπτωση αιχμής της ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα μέτρα θα εφαρμοστούν σε όλους τους νέους μηχανισμούς χωρητικότητας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού και στους υφιστάμενους μηχανισμούς από το 2025.
Προσωρινή ρύθμιση των τιμών
Την ίδια ώρα, τα κράτη μέλη συμφώνησαν όπως οι διαπραγματευτές είναι σε θέση να ρυθμίζουν προσωρινά τις τιμές, ούτως ώστε να βοηθήσουν και να προστατεύσουν τα ενεργειακά φτωχά ή ευάλωτα νοικοκυριά.
Προτεραιότητα θα δοθεί όμως, στην αντιμετώπιση της ενεργειακής πενίας μέσω των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης.
Τέλος, όπως καταλήγει η ανακοίνωση της ευρωβουλής, τα κράτη μέλη που εξακολουθούν να ρυθμίζουν τις τιμές των νοικοκυριών μπορούν να συνεχίσουν να το κάνουν, αλλά θα υποβάλουν εκθέσεις για την αξιολόγηση της προόδου προς την κατεύθυνση της κατάργησης της ρύθμισης των τιμών.
Μέχρι το 2025, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τη συνολική πρόοδο της ΕΕ, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πρόταση για τον τερματισμό των ρυθμιζόμενων τιμών.
Η συμφωνία θα τεθεί στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου για έγκριση καθώς και στο Συμβούλιο. Ο κανονισμός και η οδηγία θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευση τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν την οδηγία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.
Της Ζήνας Χριστοφή
Επιμέλεια: Γιώργος Αγκαστινιώτης
