Μάνφρεντ Βέμπερ: Επανένωση Κύπρου, χωρίς στρατό και εγγυήσεις

 

Σε συνέντευξή του στον «Φ», τονίζει την ανάγκη να αναβαθμιστεί το πολιτικό πρόβλημα σε ευρωπαϊκό ζήτημα και να ενταχθεί στις συνομιλίες που έχει η ΕΕ με την Τουρκία.

 

Ο Μάνφρεντ Βέμπερ στέκεται αρωγός της Δημοκρατίας έναντι των τουρκικών απειλών σε σχέση με την εξερεύνηση και εκμετάλλευση των όποιων ενεργειακών αποθεμάτων διαθέτει η κυπριακή ΑΟΖ.

 

Επισημαίνει ότι σημερινή Τουρκία δεν έχει θέση ως πλήρες μέλος, αλλά μπορεί να αναπτύξει μια εταιρική σχέση με την ΕΕ.

 

Αναδεικνύει ως κορυφαίες προτεραιότητες της ΕΕ  τη σταθερότητα της οικονομίας, την ασφάλεια και τη διαδικασία πολιτικής ενοποίησης της Κοινότητας.

 

Ανησυχεί από ένα άτακτο Brexit, αλλά τονίζει ότι οι Βρετανοί πολίτες άκουσαν ακραίους, λαϊκιστές πολιτικούς και τώρα θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες.

 

Η αντιμετώπιση του καρκίνου είναι ένα θέμα που τον αγγίζει πραγματικά και πιστεύει ότι με τους ανάλογους πόρους και την πολιτική βούληση μπορεί να εκπονηθεί στρατηγικό πλάνο που θα οδηγήσει στη θεραπεία της νόσου.

 

Αρχίζετε την εκστρατεία σας για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την Κύπρο. Υπάρχει κάποιος ειδικός λόγος γι’ αυτό;
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι. Κατ’ αρχήν, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στην Κύπρο και ο πρόεδρός του Αβέρωφ Νεοφύτου με στήριξαν από την πρώτη στιγμή, όταν ανακοίνωσα την υποψηφιότητά μου. Επίσης έχω εδώ πραγματικούς φίλους και θέλω να στείλω το μήνυμα ότι η Κύπρος και ο Δημοκρατικός Συναγερμός μπορούν να υπολογίζουν σε μένα, ως υποψήφιο.

 

Υπάρχουν και πολιτικά ζητήματα. Η Κύπρος είναι από τις μικρότερες χώρες μέλη. Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι δεν έχει σημασία αν μια χώρα είναι μικρή ή μεγάλη, αν βρίσκεται στην Ανατολή, τη Δύση, το Βορρά ή το Νότο. Σημασία έχει ότι είμαστε όλοι Ευρωπαίοι, είμαστε ισότιμοι και απολαμβάνουμε την ίδια αντιμετώπιση.

Τέλος, η Κύπρος κυβερνάται από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο οποίος προέρχεται από κόμμα μέλος του ΕΛΚ. Δείξαμε εδώ ότι, μετά από ορισμένα δύσκολα χρόνια και δύσκολες αποφάσεις, η οικονομία αναπτύσσεται, δημιουργούνται προοπτικές για το μέλλον, θέσεις εργασίας, δείξαμε ότι είναι εφικτό να υπάρξει πλεονασματικός προϋπολογισμός. Πρόκειται για σημαντικά μηνύματα.

 

Η Κύπρος είναι πλήρες μέλος της ΕΕ από το 2004. Παρ’ όλα αυτά το πολιτικό πρόβλημα παραμένει άλυτο. Πώς βλέπετε αυτή τη θλιβερή κατάσταση; Ποιος νομίζετε ότι ευθύνεται περισσότερο γι’ αυτό το διαρκές αδιέξοδο που ταλανίζει τον τόπο;
Το άλυτο Κυπριακό είναι μία από τις ανοικτές πληγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο άμεσο μέλλον, η ΕΕ πρέπει να αναβαθμίσει το ζήτημα, να καταστήσει σαφές ότι το Κυπριακό δεν είναι μόνο ένα εθνικό πρόβλημα. Είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Επιτρέψτε μου να το διατυπώσω ως εξής. Είμαστε όλοι Κύπριοι. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να νιώσουν ως Κύπριοι, να δείξουμε ότι είμαστε ενωμένοι στη στήριξη των Κυπρίων φίλων μας.

 

Ο στόχος είναι ξεκάθαρος. Επανένωση, χωρίς εγγυήσεις οποιουδήποτε είδους, χωρίς ξένα στρατεύματα σε κυπριακό έδαφος. Το πιο σημαντικό ζήτημα που αφορά το Κυπριακό δεν είναι εδώ, είναι στην Άγκυρα. Για μένα το κλειδί είναι να αναβαθμίσουμε το Κυπριακό, ως κορυφαίο ευρωπαϊκό ζήτημα, στις συνομιλίες που έχουμε με την Τουρκία.

 

Είναι πραγματικά θλιβερό μια χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχει εγγυητές άλλες χώρες. Το θίξατε κι εσείς προηγουμένως…
Δεν υπάρχει πλέον ανάγκη να εγγυηθεί κανείς το οτιδήποτε στην ΕΕ. Σε μια χώρα μέλος της ΕΕ η ελευθερία είναι αυτομάτως εγγυημένη, όπως και τα δικαιώματα των πολιτών ή οι θρησκευτικές ελευθερίες. Αυτή είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.

 

Τι θα μπορούσε να κάνει περισσότερο η ΕΕ για να βοηθήσει την Κύπρο;
Για μένα κυρίαρχο είναι να γίνει (σ.σ. το πρόβλημα) αντιληπτό ως ευρωπαϊκό ζήτημα. Και στη συνέχεια το θέμα είναι οι συνομιλίες με τους Τούρκους φίλους. Θεωρώ ότι στα επόμενα πέντε χρόνια πρέπει να διασαφηνίσουμε τη θεμελιώδη σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Δεν είναι μόνο το Κυπριακό, αλλά και η θεμελιώδης απόφαση για το ποια θα είναι η σχέση μας.

 

Πιστεύω ότι η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ δεν θα λειτουργήσει ποτέ. Δεν μπορεί να λειτουργήσει. Το έδειξαν οι εξελίξεις των τελευταίων τριών χρόνων, όταν η Τουρκία πήρε, προφανώς, λάθος δρόμο, με την υποβάθμιση του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας, της ελευθερίας του Τύπου. Είχαμε πολλές αρνητικές εξελίξεις. Ήταν απόδειξη ότι η διαδικασία διεύρυνσης δεν θα έχει μεγάλη επίδραση στη θεμελιώδη ανάπτυξη της Τουρκίας.

 

Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον, είμαστε γείτονες (σ.σ. με την Τουρκία). Μπορούμε να μιλήσουμε για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, για την κρίση στη Συρία, για το μέλλον της οικονομίας, για θέματα ενέργειας… Πρέπει να συνομιλήσουμε, να βρούμε κοινές λύσεις. Αυτή είναι η προσέγγισή μου. Εταιρική σχέση, εταιρική προσέγγιση. Μπορούμε να συνάπτουμε συμφωνίες για ξεχωριστά ζητήματα.

 

Για παράδειγμα, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό λειτουργεί. Δημιουργεί και στις δύο πλευρές την αίσθηση ότι μπορεί να υπάρξει συνεννόηση, εμπιστοσύνη. Η ΕΕ μπορεί να συνάψει ισχυρότερες οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία. Να αναβαθμίσει την τελωνειακή ένωση. Ας καθίσουμε στο τραπέζι να βρούμε λύσεις. Και η ΕΕ, ως ο ισχυρός εταίρος, μπορεί να πάει με αυτοπεποίθηση στο τραπέζι. 

 

Έχετε στηρίξει την προοπτική να συμβάλουν οι πηγές υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Κύπρου, στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ. Παρ’ όλα αυτά βλέπουμε την Τουρκία να απειλεί. Πώς κρίνετε αυτή την προσέγγιση της Άγκυρας;
Eίναι απολύτως απαράδεκτη. Η Ευρώπη μπορεί να είναι ικανοποιημένη για τις πηγές που διαθέτει τώρα η Κύπρος και οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στον ενεργειακό ανεφοδιασμό μας και στο να καταστεί (σ.σ. η ΕΕ) πιο ανεξάρτητη στο μέλλον. Χωρίς αμφιβολία, οφείλουμε να στηρίξουμε τις δραστηριότητες της Κύπρου στην αποκλειστική οικονομική της ζώνη.

 

Βλέπετε να διαδραματίζει η Τουρκία κάποιο ρόλο στο ζήτημα των υδρογοναθράκων της Ανατολικής Μεσογείου;
Έχουμε σχέσεις με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής. Βρισκόμαστε όλοι σε αυτό το χώρο και προσπαθούμε να εξεύρουμε συμβιβαστικές λύσεις. Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσε και η Τουρκία να διαδραματίσει κάποιο ρόλο. Πάντοτε, όμως, υπό την προϋπόθεση ότι στην περιοχή έχουμε κυρίαρχα κράτη και ότι η Κύπρος αποφασίζει η ίδια και κανένας άλλος για τα όσα λαμβάνουν χώρα στην επικράτειά της. Είναι προϋπόθεση.

 

Αφήνοντας κατά μέρος το Κυπριακό, ποια είναι τα πιο πιεστικά ζητήματα αυτή την περίοδο στην ΕΕ που χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση και λύσεις;
Αφήνοντας για λίγο κατά μέρος το Κυπριακό, ο σκοπός των πρώτων εβδομάδων της εκστρατείας μου (σ.σ. για την προεδρία της Κομισιόν) είναι να ακούσω. Όταν θα στέκομαι ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον ερχόμενο Ιούλιο και θα ζητώ τη στήριξή τους για να αναλάβω την προεδρία της Κομισιόν, θέλω να μπορώ να διαβεβαιώσω ότι αντιλαμβάνομαι τα πραγματικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Έχω την εντύπωση ότι τα βασικά ζητήματα που προβληματίζουν και ανησυχούν τους Ευρωπαίους δεν διαφέρουν πολύ μεταξύ τους.

 

Σε ό,τι αφορά στην οικονομία, διανύουμε μια θετική περίοδο στην Ευρώπη, αλλά και στην Κύπρο, μετά από ορισμένα δύσκολα χρόνια. Υπάρχει όμως και προβληματισμός για το μέλλον. Είναι αναγκαίο, επομένως, να διατηρήσουμε ισχυρή την ευρωπαϊκή οικονομία.

Χρειάζεται να γίνουν τρία πράγματα. Πρέπει να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο την ενιαία ανοιχτή αγορά. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αγκαλιάσουμε την καινοτομία, διότι μόνο καινοτόμα προγράμματα μπορούν να δώσουν υψηλότερο εισόδημα.

 

Το τρίτο στοιχείο είναι ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι για εμπορικές συμφωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Όταν ο (σ.σ. Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ) Τραμπ θέλει να κτίσει τείχος για τα εμπορικά ζητήματα, οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι έτοιμοι να κτίσουν γέφυρες. Ένα δεύτερο θεμελιώδες ζήτημα που απασχολεί την ΕΕ είναι οι προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, το οργανωμένο έγκλημα και η τρομοκρατική απειλή.

 

Γνωρίζουμε όλοι ότι η τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα διαθέτουν διεθνείς διασυνδέσεις και άρτιο εξοπλισμό. Αντίθετα, οι δυνάμεις μας, οι υπηρεσίες μας, η Αστυνομία μας δεν έχουν ακόμα συνδεθεί πλήρως σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρέπει να οργανωθούμε, να ενισχύσουμε τη Europol και ειδικά τη διαδικασία ανταλλαγής δεδομένων. Οι κυπριακές Αρχές, για παράδειγμα, πρέπει να γνωρίζουν ποια πρόσωπα έχουν αναγνωριστεί ως τζιχαντιστές στη Γερμανία ή στην Ισπανία.

 

Το τρίτο βασικό ζήτημα που θα ήθελα να επισημάνω είναι το πώς θα καταστήσουμε την ΕΕ μια πραγματική πολιτική ένωση. Σήμερα, είμαστε ένας οικονομικός γίγαντας, αλλά δεν διαθέτουμε ισχυρή πολιτική επιρροή. Για παράδειγμα, δεν διαδραματίζουμε ρόλο στη Συρία. Γι’ αυτό και θα πρέπει να αλλάξουμε τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τις εξωτερικές υποθέσεις. Αντί να λαμβάνονται ομόφωνα, οι αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται κατά πλειοψηφία. Οι ενέργειές μας έτσι θα είναι ταχύτερες και θα μπορούμε να έχουμε πιο αποτελεσματική παρέμβαση στις διεθνείς εξελίξεις.

 

Το μεταναστευτικό είναι επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα για την ΕΕ και χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, τελευταία και η Κύπρος δέχονται κύματα μεταναστών και προσφύγων. Πώς μπορεί η ΕΕ να συμβάλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του ζητήματος;
Υπάρχουν τρία ζητήματα που πρέπει να γίνουν στον τομέα της μετανάστευσης. Πρώτα, πρέπει να προστατεύσουμε τα σύνορά μας. Είναι πιο εύκολο να επιτευχθεί στα χερσαία παρά στα θαλάσσια σύνορα. Πρέπει να συνεργαστούμε με τους γείτονές μας, όπως πράττουμε με την Τουρκία, ώστε να κατευθύνουμε τους παράνομους μετανάστες στις χώρες από τις οποίες ήρθαν. Πρέπει να σταματήσουμε τους διακινητές. Και γι’ αυτό χρειάζεται πολιτική βούληση. 

 

Θέλετε, δηλαδή, να δημιουργήσετε μια Ευρώπη φρούριο; Να μην επιτρέπεται σε ανθρώπους από τρίτες χώρες να εγκαθίστανται στην Ένωση;
Το ένα στοιχείο είναι η προστασία των συνόρων. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι βέβαιοι ότι μπορούμε να ελέγξουμε τα σύνορά μας. Να γνωρίζουμε ποιοι βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Το δεύτερο στοιχείο είναι η προετοιμασία ενός προγράμματος επανεγκατάστασης. Σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, να πάμε στα στρατόπεδα στη Συρία, στο Λίβανο, την Ιορδανία και την Τουρκία και να επιλέξουμε, με ανθρωπιστικά κριτήρια, τους ανθρώπους που θα έρθουν στην Ευρώπη. Εμείς, τα κράτη-μέλη, πρέπει να καθορίζουμε ποιοι έρχονται στην ΕΕ κι όχι οι διακινητές. Και το τρίτο στοιχείο είναι ένα στρατηγικό πλάνο για την Αφρική. Μέχρι το 2050 ο πληθυσμός της Αφρικής θα διπλασιαστεί. Η Ευρώπη δεν μπορεί να έχει ευοίωνο μέλλον, όταν η Αφρική παραμένει σε αυτή την κατάσταση.

 

Λαμβάνοντας υπόψη τις διαδηλώσεις και τα βίαια επεισόδια στη Γαλλία, πόσο μεγάλο θεωρείτε ότι είναι το χάσμα ανάμεσα στους πολιτικούς και τους πολίτες της ΕΕ;
Γι’ αυτόν τον λόγο πραγματοποιώ τώρα περιοδεία, για να ακούσω και να πληροφορηθώ. Οι πολιτικοί πρέπει να ακούν πριν αποφασίσουν. Πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ανησυχίες των πολιτών. Η αίσθηση ότι δεν εισακούγονται, ότι δεν έχουν σχέση με τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων, εξοργίζει τους πολίτες. Βλέπουμε αυτά τα χαρακτηριστικά στο κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων» (σ.σ. στη Γαλλία).

 

Η πρόκληση επομένως είναι να επιστρέψουμε την Ευρώπη στους πολίτες. Οι πολίτες σήμερα δεν αισθάνονται ότι έχουν εμποκή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το διαπιστώνουμε από τη χαμηλή συμμετοχή στις Ευρωεκλογές. Είναι αναγκαίο να αλλάξουμε, να εισαγάγουμε περισσότερη δημοκρατία στο ευρωπαϊκό επίπεδο, στους θεσμούς. Είναι βασικό ζήτημα για τη μελλοντική προοπτική της ΕΕ.

 

Ποιο είναι το ζήτημα που σας αγγίζει περισσότερο, το θέμα με το οποίο θα ασχοληθείτε αμέσως αν αναλάβετε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
Η αντιμετώπιση του καρκίνου είναι ένα ζήτημα που με αγγίζει πραγματικά. Το ένα τρίτο των Ευρωπαίων θα έλθουν σε επαφή με τον καρκίνο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Όποιος είχε αυτή την εμπειρία στην οικογένειά του γνωρίζει τι σημαίνει. Είναι μια τραγωδία.

 

Οι ειδικοί με πληροφορούν πως αν συνδυάσουμε χρήματα, γνώση και τις βάσεις δεδομένων σε όλη την ΕΕ, μπορούμε να θεραπεύσουμε τον καρκίνο. Είναι ζήτημα πόρων και πολιτικής βούλησης. Υπόσχομαι στους Ευρωπαίους τι αν ψηφίσουν τον Δημοκρατικό Συναγερμό, αν ψηφίσουμε το ΕΛΚ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, θα εκπονήσουμε ένα στρατηγικό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου και θα θεραπεύσουμε τον καρκίνο. Θα κάνουμε τον κόσμο μας καλύτερο.

 

Η διαδικασία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ έχει προκαλέσει χάος στη Βρετανία και ανησυχία σε όλη την ΕΕ. Πώς βλέπετε εσείς την προοπτική ενός άτακτου Brexit; Είναι πλέον ορατό ενδεχόμενο.
Κάθε μέρα που περνά, ένα άτακτο Brexit γίνεται όλο και πιο ορατό. Το Λονδίνο δείχνει ανέτοιμο να το αποφύγει. Η Ευρώπη είναι έτοιμη. Οι 27 χώρες-μέλη είναι έτοιμες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να υπερψηφίσει τη συμφωνία. Το Λονδίνο βρίσκεται σε μια χαώδη κατάσταση.

 

Προσωπικά θεωρώ ότι το βασικό μήνυμα είναι να καλέσουμε όλους τους ακραίους λαϊκιστές πολιτικούς της Ευρώπης, όπως η Λεπέν (σ.σ. στη Γαλλία), ο Σαλβίνι (σ.σ. στην Ιταλία), ο Καζίνσκι (σ.σ. στην Πολωνία), αυτούς που επιχειρηματολογούν κατά της Ευρώπης, να τους καλέσουμε να κοιτάξουν προς το Λονδίνο. Αν θέλουν αβεβαιότητα αυτού του είδους, ας φύγουν από την ΕΕ, αν όμως θέλουν σταθερότητα, τότε ας μείνουν στην Ένωση.

 

Είναι πολύ καλύτερο να μεταρρυθμίσει κανείς την ΕΕ, παρά να την εγκαταλείψει, να την καταστρέψει. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Με ανησυχεί το ενδεχόμενο ενός άτακτου Brexit. Δεν μπορώ, όμως, να επιλύσω προβλήματα που δημιούργησαν ακραίοι και λαϊκιστές πολιτικοί. Δεν θέλω να το πράξω. Οι πολίτες στη Βρετανία πίστεψαν τους λαϊκιστές, ακολούθησαν τις ψεύτικες υποσχέσεις τους και πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες. Όταν κάποιος αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χάνει και τα πλεονεκτήματα που η Ένωση προσφέρει. Τελεία και παύλα.