Γ. Λιλλήκας: Ντέρμπι για την 6η έδρα στην Ευρωβουλή

 

Υποδεικνύει τους κινδύνους που ενέχει για τη Δημοκρατία η ενίσχυση κομμάτων που εύκολα μπορούν να καταφύγουν στη φυσική βία. Επισημαίνει ότι το ΕΛΑΜ είναι ένα κόμμα που συνδέεται με ναζιστικά κινήματα και υπενθυμίζει ότι και ο Χίτλερ ανήλθε στην εξουσία ξεγελώντας του Γερμανούς και αποσπώντας την ψήφο τους.

 

 

Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι πολίτες δεν πρέπει να παρασύρονται από τον λαϊκισμό του ΕΛΑΜ εξαιτίας των προβλημάτων της κοινωνίας, υπογραμμίζοντας ότι το ΕΛΑΜ αποτελεί την καρδιά αυτού του συστήματος που όλοι κατηγορούν.

 

Ως απόδειξη αυτού, επισημαίνει ότι σε όλες τις κρίσιμες ψηφοφορίες στη Βουλή, ταυτίστηκε με τη θέση της Κυβέρνησης.

– Λιγότερο από δύο μήνες πριν από τις ευρωεκλογές. Ποιο το στοίχημά σας;

– Το μεγάλο στοίχημα είναι να πείσουμε τους Κύπριους πολίτες ότι αξίζει η εκπροσώπηση της Κύπρου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να γίνει από δημοκρατικά κόμματα και να εμπιστευτούν τη συνεργασία της Συμμαχίας Πολιτών με το Κίνημα Οικολόγων. Είναι μία συνεργασία η οποία δεν είναι ευκαιριακή και στα πλείστα των θεμάτων στη Βουλή εδώ και χρόνια ψηφίζουμε σχεδόν ταυτόσημα. Ο λαός μπορεί να μας εμπιστευθεί για να εκλέξουμε την έκτη έδρα στο Ευρωκοινοβούλιο.

– Ποια θεωρείτε ότι είναι τα χαρακτηριστικά του κοινού ψηφοδελτίου σας με τους Οικολόγους και γιατί οι πολίτες να επιλέξουν αυτό τον συνδυασμό; 

– Εάν κάποιος ανατρέξει στη Βουλή, διότι σε προεκλογικές περιόδους είναι σύνηθες να ακούουν οι πολίτες εύηχα συνθήματα ή υποσχέσεις και δεσμεύσεις, αλλά προτρέπουμε τους πολίτες να ανατρέξουν να δουν τις πράξεις και να διαπιστώσουν μέσα από το έργο μας στη Βουλή, ότι τα δύο κινήματα έχουμε καταθέσει πάμπολλες προτάσεις νόμου ή τροπολογίες που αποσκοπούν πρώτον στην προστασία του Κύπριου Πολίτη, δεύτερον στην επίλυση προβλημάτων της καθημερινότητάς του, ή στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Καταθέσαμε προτάσεις που αφορούν στην καθιέρωση του κατώτατου μισθού, την ανάληψη προσωπικής ευθύνης για αντιμετώπιση των σκανδάλων και της διαπλοκής που βλέπουμε σήμερα. Παλέψαμε για το ΓεΣΥ όσο κανένα άλλο κόμμα. Έχουμε αποδείξει έμπρακτα ως κόμμα ότι έχουμε ως πρώτη προτεραιότητα τους πολίτες και όχι την εξυπηρέτηση κομματικών ή οικονομικών συμφερόντων. Αυτή η φωνή των πολιτών είναι που θέλουμε να ακούγεται και στο Ευρωκοινοβούλιο. Τους καλώ λοιπόν να δουν διαχρονικά τις θέσεις που καταθέσαμε, που υπερασπιστήκαμε στη Βουλή και να αναζητήσουν να δουν εάν έχουμε οποιεσδήποτε ευθύνες είτε η Συμμαχία Πολιτών, είτε οι Οικολόγοι για το σκάνδαλο του Συνεργατισμού, ή τα διάφορα άλλα που αφορούν στη διαπλοκή των  κομμάτων με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Να δουν αν φέρουμε ευθύνη για αυτά που κατηγορούνται ανώνυμα και ισοπεδωτικά όλοι, ότι βουλευτές είχαν μη φορολογικούς φακέλους ή είχαν προσωπικά ή επαγγελματικά συμφέροντα όταν ψήφιζαν νομοθεσίες για μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Ας το ψάξουν για να διαπιστώσουν από μόνοι τους, πως ούτε εμείς ούτε το Κίνημα Οικολόγων φέρουμε οποιαδήποτε ευθύνη και ούτε μπορούμε να κατηγορηθούμε για οτιδήποτε σε σχέση με όλα αυτά. Έχουμε καθαρή τη συνείδησή μας και μπορούμε να βλέπουμε τους πολίτες στα μάτια και με την ψήφο τους, θα μας ενισχύσουν για να μπορούμε να υπερασπιζόμαστε ακόμα πιο δυναμικά τα συμφέροντά τους.

– Είπατε ότι δεν είναι ευκαιριακή η συνεργασία με τους Οικολόγους. Αυτό σημαίνει συνέχιση της συνεργασίας και σε άλλες εκλογικές αναμετρήσεις;

– Δεν έχουμε μια τέτοια συζήτηση, αλλά όπως ξεκινήσαμε αυτή τη συνεργασία στη Βουλή, θα συνεχιστεί. Ως Συμμαχία Πολιτών δεν αποκλείουμε, αλλά αντίθετα θα θέλαμε μία προέκταση αυτής της συνεργασίας σε εκλογές που θα ακολουθήσουν και σε άλλες κοινές δραστηριότητες, δεδομένου ότι όντως διαχρονικά συγκλίνουν οι θέσεις μας σε πάρα πολλά ζητήματα. Όμως αυτή τη συζήτηση δεν την έχουμε κάνει ακόμα. Νομίζω ότι μετά τις ευρωεκλογές είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να συζητήσουμε στα σώματα των δύο κινημάτων.

– Ακόμα και το ενδεχόμενο συγχώνευσης;

– Νομίζω θα είναι δύσκολο να μιλήσουμε για συγχώνευση, αλλά και στο παρελθόν ως Συμμαχία Πολιτών είχαμε πάρει μία απόφαση που είναι ακόμα σε ισχύ και η οποία μιλούσε για τη δημιουργία προϋποθέσεων για ευρύτερη συνεργασία με δυνάμεις που έχουμε συγκλίνουσες θέσεις σε πολλά ζητήματα, για τη δημιουργία ενός συνασπισμού. Εάν τα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου θέλουν να πάψουν να έχουν δευτερεύοντα ρόλο και να πρωταγωνιστήσουν, πιστεύουμε ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη δημιουργία ενός συνασπισμού πολιτικών δυνάμεων, στον οποίο θα διατηρήσουν την αυτοτέλειά τους, αλλά θα συντονίσουν μέσω ενός κοινού οργάνου τη δράση τους, έτσι ώστε να αποτελέσουν τον τρίτο πόλο. Και για να διευκολύνουμε τη συνεργασία είπαμε ότι αυτού του συνασπιμού δεν θα ηγείται ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών. Θεωρώ ότι αυτή η προσέγγιση είναι πολύ πιο ρεαλιστική από τη συγχώνευση.

– Το κάλεσμα δηλαδή είναι σε ισχύ και αφορά και ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ και Αλληλεγγύη;

Αυτό αφορούσε τότε η προσέγγισή μας. Έκτοτε έχουν προκύψει σημαντικές διαφορές σε σημαντικά ζητήματα. Για παράδειγμα, το ΓεΣΥ που για εμάς αποτελεί εθνικό στοίχημα. Διαπιστώνω ότι έχουμε σοβαρές αποκλίσεις με κάποιες δυνάμεις του ενδιάμεσου χώρου.

– Εννοείτε την ΕΔΕΚ…

Εννοώ την ηγεσία της ΕΔΕΚ διότι επί προεδρίας Βάσου Λυσσαρίδη και Γιαννάκη Ομήρου, η ΕΔΕΚ ήταν «φανατικά υποστηρικτής» του ΓεΣΥ. Αποκλίσεις όμως διαπιστώνουμε και με το ΔΗΚΟ σε ό,τι αφορά την οικονομική πολιτική και συγκεκριμένα στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων, όπως ήταν το λιμάνι, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, όπως ήταν ο Συνεργατισμός και το ξεπούλημά του στην Ελληνική Τράπεζα. Συνεπώς, έχουν αλλάξει κάποια δεδομένα από τότε που είχαμε λάβει την απόφαση για ευρύτερη συνεργασία, αλλά αυτά  είναι ζητήματα που θα μπορούσαν να αποτελούν αντικείμενα ενός διαλόγου.

– Προς το παρόν, ενόψει ευρωεκλογών, η ΕΔΕΚ, όπως και το ΕΛΑΜ, θα είναι τα κόμματα που θα παλέψετε για την έδρα του Ευρωκοινοβουλίου…

– Εκ πρώτης όψεως αυτό φαίνεται. Εμείς θεωρούμε ότι το πιθανότερο είναι η έδρα να παιχτεί μεταξύ του συνδυασμού Συμμαχίας-Οικολόγων και ΕΛΑΜ και ευελπιστώ ότι οι Κύπριοι πολίτες δεν θα στείλουν στο Ευρωκοινοβούλιο έναν εκπρόσωπο της ακροδεξιάς. Ενός κόμματος που συνδέεται με ναζιστικά κινήματα, γιατί ακριβώς δεν έχει την αξιοπιστία να υπερασπιστεί την Κύπρο. Αντίθετα, θα προκαλέσει ζημιά και στην εθνική μας υπόθεση.

– Με τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις φαίνεται ότι το ΕΛΑΜ συγκεντρώνει μεγάλο μέρος της ψήφου διαμαρτυρίας των πολιτών. Πώς το σχολιάζετε;

– Δυστυχώς πολλοί παρασύρονται από τον λαϊκισμό και τη δημαγωγία του ΕΛΑΜ και δεν συνειδητοποιούν τον κίνδυνο που διατρέχει η Δημοκρατία από τέτοιου είδους εθνικιστικά κινήματα. Κάτι που ξεχνούν οι πολίτες είναι ότι και ο Χίτλερ εξελέγη με την ψήφο των πολιτών στην Καγκελαρία της Γερμανίας, αλλά όταν οι Γερμανοί διαπίστωσαν την πραγματική φιλοσοφία και πού οδηγούσε ο ναζισμός, ήταν ήδη πολύ αργά.

Τους καλώ λοιπόν να αναλογιστούν τους κινδύνους από ένα κόμμα που δεν σέβεται τους κανόνες της Δημοκρατίας και μπορεί να προσφύγει στη φυσική βία για να επιβάλει τις απόψεις του. Το παίζει αντισυστημικό το ΕΛΑΜ, αλλά στην ουσία είναι η καρδιά του συστήματος. Ενσαρκώνει όλες εκείνες τις παθογένειες του συστήματος και αυτό φαίνεται μέσα από τη στάση τους στη Βουλή. Στα κρίσιμα νομοσχέδια συνταυτίστηκε με την Κυβέρνηση. Ακόμα και στην περίπτωση του Συνεργατισμού. Ποιο είναι το κοινοβουλευτικό έργο που έχει να επιδείξει το ΕΛΑΜ στη Βουλή;

Κανένα. Αυτά θα πρέπει να τα αναλογιστούν οι πολίτες και να μην παρασύρονται από τον λαϊκισμό και την ξενοφοβία που εκπέμπει το ΕΛΑΜ λόγω των οικονομικών προβλημάτων. Εδώ βέβαια έχει μεγάλες ευθύνες και η Κυβέρνηση, η οποία αντί να επουλώσει τις κοινωνικές πληγές και να ενισχύσει τους κοινωνικούς μηχανισμούς για να σμικρύνει τις κοινωνικές ανισότητες και να αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής των πολιτών, αφαιρώντας το χαλί κάτω από τα πόδια του ΕΛΑΜ, με τις ελλειμματικές πολιτικές της διαιωνίζονται τα ανθρωπιστικά προβλήματα και η ανεργία και έρχεται με τον λαϊκισμό του το ΕΛΑΜ να εκμεταλλευτεί αυτό το κενό.

Το ΕΛΑΜ ευνοήθηκε ακόμα και από τη μυωπική προσέγγιση ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, όταν ψήφισαν την κατάργηση της απλής αναλογικής. Προειδοποιούσα τότε ότι αυτό θα «θυματοποιήσει» το ΕΛΑΜ στα μάτια μιας μερίδας της κοινωνίας και θα του επιτρέψει να μπει πιο ισχυρό στη Βουλή. Δυστυχώς επιβεβαιώθηκα. Το ΕΛΑΜ και τα ναζιστικά κινήματα δεν περιορίζονται με ακρωτηριασμό της Δημοκρατίας, αλλά με διεύρυνσή της.

Η ηγεσία της ΠΑΣΥΔΥ να δείξει κοινωνική ευαισθησία

 

– Ανησυχία πρέπει να υπάρξει, διότι εάν είναι να αποζημιωθούν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι αναδρομικά για τις αποκοπές τους, ασφαλώς αυτό θα δημιουργήσει ένα μεγάλο δημοσιονομικό κόστος το οποίο θα έχει και επιπτώσεις πάνω στο δημοσιονομικό χρέος. Εμείς καλέσαμε την Κυβέρνηση να βρει τρόπους ώστε η οποιαδήποτε εξέλιξη να μην ζημιώσει για δεύτερη φορά τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι πλήρωσαν το πιο σκληρό τίμημα σε αυτή την κρίση. Διότι πολλοί πλήρωσαν και πληρώνουν με την ανεργία και μειώσεις μισθών της τάξης του 50% που δεν έχει καλυφθεί μέχρι σήμερα. Άρα, θα μπορούσε να υπάρξει μία ρύθμιση και εδώ θα πρέπει να επιδείξει και κοινωνική ευαισθησία η ηγεσία της ΠΑΣΥΔΥ. Μπορούν για παράδειγμα να αποκαθίστανται οι κλίμακες που είχαν παγώσει στο δημόσιο, αλλά όχι με αναδρομική ισχύ.

 

 

 

– Θα σημαίνει ότι δεν έχουμε πείσει την κυπριακή κοινωνία με τα όσα έχουμε πράξει μέχρι σήμερα. Βέβαια εξαρτάται και με τι ποσοστό. Στις προηγούμενες ευρωεκλογές η Συμμαχία Πολιτών έχασε την έδρα για πολύ λίγες ψήφους. Δεν μπορούσε να θεωρηθεί αποτυχία. Όμως, στη μάχη μπαίνουμε αισιόδοξοι και δεν πιστεύω ότι οι Κύπριοι πολίτες θα αφήσουν να εκπροσωπηθεί η Κύπρος από ένα νεοναζιστικό κίνημα στο Ευρωκοινοβούλιο. Πρέπει και οι πολίτες να αντιληφθούν ότι έχουν προσωπική ευθύνη. Δεν αρκεί να μεμψιμοιρούμε εκ των υστέρων και να ισοπεδώνουμε τους πάντες ότι είναι όλοι το ίδιο. Πρέπει να αντιληφθούν ότι η αποχή δεν τιμωρεί, αλλά εξυπηρετεί αυτούς που θέλουν να τιμωρήσουν.
 

 

– Δεν έχουμε ακόμα επίσημη ενημέρωση για τις προηγούμενες επαφές της κ. Λουτ. Δεν έχω αμφιβολία ότι θα επιχειρήσει να γεφυρώσει τις διαφορές που υπάρχουν. Η γεφύρωση των διαφορών οδηγεί σε ένα πλαίσιο το οποίο είναι αρνητικό για τη δική μας πλευρά, διότι θα ξεκινήσει από τις θέσεις που έχει καταθέσει η δική μας πλευρά, με τις οποίες έχουμε ήδη ικανοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τις τουρκικές απαιτήσεις και θα επιχειρήσει να συναντήσει τις θέσεις της άλλης πλευράς, οι οποίες είναι εντελώς ακραίες και απαράδεχτες. Αυτή η λογική της μέσης γραμμής θα μας φέρει ακόμα πιο κοντά σε αυτές τις ακραίες τοποθετήσεις της Τουρκίας. Αν το επιχειρήσει αυτό η κ. Λουτ θα δημιουργήσει πολύ δύσκολες συνθήκες διαχείρισης για τον κ. Αναστασιάδη και ενδεχόμενα να μας φέρει και σε αντιπαράθεση με τα Ηνωμένα Έθνη. Είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να μεριμνήσει έγκαιρα ο κ. Αναστασιάδης, ώστε να μην προκύψει επίσημο έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών, επί του οποίου θα πρέπει να τοποθετηθούμε εάν αποδεχόμαστε ή όχι. Θα πρέπει να επιμένει με βάση τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών για τον ρόλο του ΓΓ του ΟΗΕ που είναι υποβοηθητικός, ότι έγγραφο μπορεί να υπάρξει μόνο κατόπιν συμφωνίας. Διαφορετικά, είτε θα έρθουμε σε σύγκρουση με τα Ηνωμένα Έθνη ή θα αναγκαστούμε να αποδεχθούμε. 

 

Λαμβάνω υπόψη και τα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί μετά την τελευταία έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ, στην οποία για πρώτη φορά γίνεται έμμεση αναφορά σε χρονοδιαγράμματα και για πρώτη φορά επίσης γίνεται αναφορά σε νέες ιδέες. Ανέμενα αντίδραση από την Κυβέρνηση, διότι ο ΓΓ του ΟΗΕ δεσμεύεται από ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Όταν ο ΓΓ του ΟΗΕ κάνει ο ίδιος αναφορά σε νέες ιδέες, τότε απελευθερώνει τα χέρια της κ. Λουτ να διερευνά νέες ιδέες. Δυστυχώς, θα έλεγα ότι τα πράγματα δεν είναι θετικά και δεν αναμένω εξελίξεις. Δεν αποκλείω όμως εξελίξεις εντός του 2019 για έναν άλλο λόγο που έχει να κάνει με την ευρύτερη γεωστρατηγική πολιτική που ακολουθούν οι ΗΠΑ, οι οποίες κατά τη δική μου διαπίστωση εστιάζουν όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον τους στην Ασία, εκεί που είναι οι ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις. Διαπιστώνω τα τελευταία χρόνια ότι προσπαθούν να εξοικονομούν δυνάμεις από άλλες περιοχές, όπως είναι τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή και αλλού. Από όπου όμως αποχωρούν, επειδή ξέρουν ότι δεν υπάρχει κενό στην ιστορία και την πολιτική και κάποιος άλλος θα καλύψει το κενό, προσπαθούν να κλείνουν ζητήματα για να μη δίνουν χώρο. Άρα, εάν είναι σωστή η ανάλυσή μου, τότε ενδεχόμενα να λύσουν το Κυπριακό και η ιστορία με τις νέες ιδέες βοηθά τις ΗΠΑ να κινηθούν αποτελεσματικά προς κάποιες άλλες κατευθύνσεις. 

 

 

– Θεωρώ ότι ήταν απαράδεχτη η αντιμετώπιση του πορίσματος από τον Υπουργό και κυρίως από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος απαξίωσε με τις δηλώσεις του μιαν Επιτροπή την οποία είχε διορίσει το Υπουργικό Συμβούλιο. Δεν σεβάστηκε το πόρισμά της, επειδή δεν του άρεσε. Διέπραξε το ίδιο λάθος που διέπραξε η κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια με το πόρισμα Πολυβίου, την οποία κατηγορούσε τότε ο Νίκος Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ, ότι δεν σέβεται τα πορίσματα μίας Επιτροπής την οποία η ίδια διόρισε.
Δυστυχώς, τείνει να καθιερωθεί μία κουλτούρα σε αυτό τον τόπο, απαξίωσης πορισμάτων που δεν μας αρέσουν. 
Θεωρούμε ότι έπρεπε να παραιτηθεί ο Χάρης Γεωργιάδης, διότι έχει σαφείς ευθύνες τις οποίες λέγαμε από πριν. Η επιτροπή τεκμηρίωσε αυτές τις ευθύνες.

 

Άρα έπρεπε να παραιτηθεί ή ο Πρόεδρος να τον παύσει. Σίγουρα, όμως, δεν θα διορθωθούν τα πράγματα με το να παραιτηθεί ο υπουργός Οικονομικών. Αυτό αποτελούσε και το νόημα της ομιλίας μου στη Βουλή για τον Συνεργατισμό. Ότι πρέπει να λύσουμε τις παθογένειες που επιτρέπουν αυτά τα φαινόμενα και αναφέρει και στο πόρισμά της η Ερευνητική Επιτροπή. Η οποία μιλά για τις ευθύνες των κομμάτων που διοικούσαν τον Συνεργατισμό για δεκαετίες. Αυτές είναι οι παθογένειες.

 

Η δημιουργία ενός μηχανισμού αδιαφάνειας, που επιτρέπει τον διορισμό συγγενών, κουμπάρων και κομματικών ημετέρων και έχει τα αντανακλαστικά να προστατεύει κιόλας αυτούς τους ημέτερους. Με αποτέλεσμα η σημερινή συγκάλυψη να είναι το άλλοθι πάνω στο οποίο θα πατήσουν στο επόμενο σκάνδαλο οι επόμενοι για να καλύψουν τους δικούς τους. Έχουμε καταθέσει σωρεία προτάσεων ως Συμμαχία για να ανατρέψουμε αυτό το σύστημα και να επιβληθεί η αξιοκρατία. Να ξεφύγουμε από την κομματικοποίηση των πάντων. Προτείναμε έναν μηχανισμό διορισμού των διοικητικών συμβουλίων των ημικρατικών οργανισμών και των ανεξάρτητων αρχών.

 

Εισηγηθήκαμε να εισαχθεί η αρχή της προσωπικής αστικής ευθύνης. Έχουμε επίσης κάνει προτάσεις για ενίσχυση των μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου. Καλά κάνουμε να θέλουμε ενίσχυση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αλλά η δουλειά της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι η «νεκροψία». Αυτό που κάνει ο σύγχρονος κόσμος και όλες οι δημόσιες εταιρείες στο εξωτερικό, είναι η ενίσχυση των μηχανισμών του εσωτερικού ελέγχου, με επαγγελματίες τους οποίους εκπαιδεύουν για να μπορούν να εντοπίσουν τις αδυναμίες και να κλείνουν τις τρύπες έγκαιρα, καθιερώνοντας διαφανείς διαδικασίες. Όλοι αυτοί που σήμερα καταδικάζουν για ευθύνες, ας υιοθετήσουν αυτή την πρόταση.