Η παραγωγή αστικών αποβλήτων στην Κύπρο παραμένει αρκετά υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ το 2017. Όπως αναφέρει η Επίτροπος Περιβάλλοντος Ιωάννα Παναγιώτου, παράλληλα το ποσοστό υγειονομικής ταφής αυξήθηκε από το 2016, με βάση τα ευρήματα στο έγγραφο «επισκόπησης της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ 2019 – Έκθεση χώρας – ΚΥΠΡΟΣ» που αναφέρονται στις κύριες προκλήσεις όσον αφορά την εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ στην Κύπρο, οι οποίες συνδέονται άμεσα με την κυκλική οικονομία.
 
Η κ. Παναγιώτου επισημαίνει ότι η παραγωγή αστικών αποβλήτων στην Κύπρο παραμένει σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ το 2017 (637 έναντι περίπου 487 kg/έτος/κάτοικο). Μετά από μείωση για μερικά έτη, ο όγκος άρχισε και πάλι να αυξάνεται από το 2014 και εντεύθεν.
 
Σημειώνεται ότι η μετατροπή των αποβλήτων σε αξιοποιήσιμο πόρο προϋποθέτει, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Επιτρόπου, πλήρη εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για τα απόβλητα, η οποία περιλαμβάνει την ιεράρχηση των αποβλήτων, την ανάγκη να διασφαλιστεί η χωριστή αποκομιδή των αποβλήτων, τους στόχους εκτροπής από την υγειονομική ταφή κ.λ.π.

Ακόμη προϋποθέτει μείωση της παραγωγής αποβλήτων και της κατά κεφαλήν παραγωγής αποβλήτων σε απόλυτους αριθμούς, περιορισμό της ανάκτησης ενέργειας στα μη ανακυκλώσιμα υλικά και σταδιακή κατάργηση της υγειονομικής ταφής των ανακυκλώσιμων ή αξιοποιήσιμων.

 
Στην Κύπρο παρατηρήθηκε επίσης μείωση της υγειονομικής ταφής και ελαφριά αύξηση της ανακύκλωσης και της λιπασματοποίησης. Παρόλα αυτά καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής (το 76 % έναντι του 24 % που είναι ο μέσος όρος για την ΕΕ). Το 16 % των αποβλήτων ανακυκλώνεται, ενώ σε αυτό περιλαμβάνεται και ποσοστό λιπασματοποίησης 2%. Ποσοστό πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (46 %).
 
Σημειώνεται ότι παρά τη σταθερή μείωση κατά την περίοδο 2009- 2014, το ποσοστό υγειονομικής ταφής αυξήθηκε και πάλι το 2016. “Η Κύπρος θα πρέπει να πραγματοποιήσει σημαντική επένδυση στην ανακύκλωση και τη χωριστή συλλογή κατά τα επόμενα έτη ώστε να επιτύχει τον στόχο του 2020 για αύξηση σε 50 % του ποσοστού ανακύκλωσης”, αναφέρει η Επίτροπος.

Η κ. Παναγιώτου τονίζει ακόμη πως  πρώτιστη επιδίωξη – πριν ακόμα και από την ανακύκλωση και κομποστοποίηση – πρέπει να είναι η προώθηση πρακτικών τεχνικών εφαρμογών και πολιτικών που θα μειώνουν την σχέση παραγόμενο έργο / στερεά απόβλητα δηλαδή  να υπάρχει πρόνοια για βιώσιμη και αειφόρο κατανάλωση. Σε δεύτερο στάδιο η διαλογή στην πηγή και η προώθηση τοπικών προγραμμάτων ανακύκλωσης και κομποστοποίησης αποτελεί , όπως αναφέρει, την οικονομικότερη και την  περιβαλλοντικά και κοινωνικά φιλικότερη προοπτική.

Σύμφωνα με την κ. Παναγιώτου, ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια είναι σημαντικός και πολυδιάστατος, όπως τα συστήματα διαχείρισης και ανακύκλωσης δεν μπορούν να έχουν οριζόντια εφαρμογή, αλλά θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις τοπικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες. 
 
Συνεχίζει ακόμη πως η εισαγωγή συστήματος «πληρώνω όσο πετάω» αποτελεί τη βασική αρχή εφαρμογής για  υλοποίηση των τοπικών προγραμμάτων και παράλληλα σημαντική για τη βιωσιμότητα των συστημάτων παραμένει η ανάγκη ύπαρξης υποδομών επεξεργασίας και τελικής διάθεσης καθώς και η χρήση τεχνολογιών.
 
“Υπάρχει ανάγκη ενίσχυσης των Τοπικών Αρχών σε οχήματα και εξοπλισμό καθώς και χρηματοδότησης των Πράσινων Σημείων και των εγκαταστάσεων διαλογής, ώστε να δρομολογηθούν ουσιαστικά προγράμματα Διαλογής στην Πηγή σε κάθε Τοπική Αρχή ή Σύμπλεγμα. Η νέα αυτή φιλοσοφία θα πρέπει να γίνει τρόπος ζωής. Στο χώρο εργασίας, στη γειτονιά, στην πόλη που ζούμε”, επισημαίνει.
 

Της Ευαγγελίας Σιζοπούλου
Επιμέλεια: Γιώργος Αγκαστινιώτης