Ευρωεκλογές: Καθοριστικοί παίχτες Τουρκοκύπριοι και αποχή

 

Οι αναλυτές, που παρακολουθούν από κοντά δημοσκοπήσεις και τάσεις του εκλογικού σώματος, καταλήγουν σ’ ένα πολύ ξεκάθαρο συμπέρασμα ως προς τους καθοριστικούς παράγοντες για το εκλογικό αποτέλεσμα της ερχόμενης Κυριακής, όσον αφορά τα δύο μεγάλα κόμματα, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων από τη μια και η απουσία των Ελληνοκυπρίων από την άλλη, ενδεχομένως να φέρουν και ανατροπές στα όσα έχουμε υπόψη μας για τις εκλογικές δυνάμεις των δύο μεγάλων κομμάτων. 

 

 

Στις εκλογές της 26ης Μαΐου έχουν δικαίωμα ψήφου 81.611 Τουρκοκύπριοι, εκ των οποίων οι 80 χιλιάδες είναι κάτοικοι κατεχομένων. Οι Τουρκοκύπριοι που έχουν δικαίωμα συμμετοχής σ’ αυτές τις εκλογές αποτελούν το 12,72% ολόκληρου του εκλογικού σώματος. Οι Τουρκοκύπριοι που διαμένουν στα κατεχόμενα και θα μπορούν να ψηφίσουν στα ειδικά εκλογικά κέντρα είναι το 12,61% του εκλογικού σώματος.

 

Εκτιμάται πως σ’ αυτές τις εκλογές η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων ψηφοφόρων που διαμένουν στα κατεχόμενα θα αυξηθεί κατακόρυφα. Στις ευρωεκλογές του 2014 ψήφισαν 1.856 Τουρκοκύπριοι, αριθμός που την ερχόμενη Κυριακή εκτιμάται ότι θα κινηθεί πάνω από το δεκαπλάσιο. Ένα από τα σημεία κλειδιά των εκλογών της Κυριακής είναι και ο αριθμός των Τουρκοκυπρίων που θα προσέλθουν στις κάλπες που θα στηθούν σε διάφορα σημεία πλησίον της νεκρής ζώνης ώστε να μπορούν να ψηφίσουν. 

 

 

Η αυξημένη συμμετοχή Τουρκοκυπρίων που κατοικούν στα κατεχόμενα στις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου, σε συνδυασμό με τον περιορισμό του όποιου «ανταγωνισμού» για την ψήφο τους, προκαλεί αισιοδοξία στο εκλογικό επιτελείο του ΑΚΕΛ, που αναμένει ιδιαίτερα ψηλά κομματικά ποσοστά. Δεν είναι τυχαίο πως κάποιοι, εντός και εκτός της Εζεκία Παπαϊωάννου, δεν αποκλείουν και πρωτιά, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις είναι να πιεσθούν προς τα κάτω τα ποσοστά του ΔΗΣΥ και να καταγραφεί αυξημένη αποχή. 

 

 

Τα εκλογικά αποτελέσματα του 2014 και η παρουσία των Τουρκοκυπρίων έδωσαν μια βάση, ώστε σ’ αυτές τις εκλογές το ΑΚΕΛ να σχεδιάσει μια συγκεκριμένη στρατηγική προσέλκυσης τουρκοκυπριακών ψήφων. Αναλύοντας κάποιος την όλη συμπεριφορά του κόμματος της Αριστεράς, την τελευταία πενταετία, θα δει πως το ΑΚΕΛ κινήθηκε μεθοδικά και προσεκτικά, αποφεύγοντας επιμελώς τη σύγκρουση με την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ακόμα και σε επίμαχες περιόδους και θέματα, το ΑΚΕΛ ήταν ιδιαίτερα προσεκτικό, μη θέλοντας να έρθει σε σύγκρουση με την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Τακτική που έφερε το κόμμα να διεκδικεί με αξιώσεις την τουρκοκυπριακή ψήφο εμφανιζόμενο και ως το κόμμα που μπορεί να εκπροσωπεί αμφότερες τις κοινότητες. 

 

Προσελκύοντας τους Τουρκοκύπριους ψηφοφόρους, το ΑΚΕΛ θα μπορούσε να καλύψει και να υπερκαλύψει τα κενά που παρουσιάζονται σε τέτοιες εκλογικές αναμετρήσεις, λόγω της αποχής από την κάλπη που επέλεγαν πολλοί ψηφοφόροι του. 
Το ΑΚΕΛ σχεδίασε τη στρατηγική του για την προσέλκυση τουρκοκυπριακών ψήφων στη βάση των αποτελεσμάτων των Ευρωεκλογών του 2014. Η μόνη πτυχή που φαίνεται να ξεφεύγει της στρατηγικής του ΑΚΕΛ είναι η κάθοδος του τουρκοκυπριακού ψηφοδελτίου «Γιασεμί», υπό τον Σενέρ Λεβέντ και σε μικρότερο βαθμό των δύο υποψηφίων του τουρκοκυπριακού σοσιαλιστικού κόμματος. Το 2014 ο Λεβέντ είχε κυριαρχήσει κατά κράτος του ΑΚΕΛ στη μάχη για την τουρκοκυπριακή ψήφο των κατεχομένων αλλά και των ελεύθερων περιοχών. Αυτό εξηγεί πλήρως την «πολεμική» του ΑΚΕΛ  προσωπικά κατά του Σενέρ Λεβέντ.

 

Το 2014 το ΑΚΕΛ «ηττήθηκε» καθαρά και από τον Λεβέντ, αλλά και τον δικοινοτικό συνδυασμό ΔΡΑΣυ-Eylem, στον οποίο συμμετείχαν τέσσερις Ελληνοκύπριοι και δύο Τουρκοκύπριοι. Αυτό φαίνεται να δίδαξε στο ΑΚΕΛ ότι χωρίς Τουρκοκύπριο στο ψηφοδέλτιο δεν μπορεί να διεκδικήσει τουρκοκυπριακούς ψήφους. 

 

Το αποτέλεσμα της αθέατης μάχης για την τουρκοκυπριακή ψήφο – προερχόμενη από τα κατεχόμενα –  το 2014 εξελίχθηκε, όπως φαίνεται και στον «πίνακα 1», ως εξής: Από τους 1.856 που ψήφισαν ο Σενέρ Λεβέντ έλαβε 754 ψήφους, ο συνδυασμός ΔΡΑΣυ-Eylem έλαβε 655 ψήφους και το ΑΚΕΛ 256. 

 

 

Σενέρ Λεβέντ και ΔΡΑΣυ-Eylem προκάλεσαν ακόμη μεγαλύτερη ζημιά στο ΑΚΕΛ στην ψήφο των ΤΚ που κατοικούν στις ελεύθερες περιοχές, καθώς και στην ψήφο Ελληνοκυπρίων που ψηφίζουν Τουρκοκύπριους υποψηφίους. Ο Σενέρ Λεβέντ έλαβε 2718 ψήφους, 754 οι ψήφοι από τα κατεχόμενα και 1.964 οι ψήφοι των ελευθέρων περιοχών. Ο συνδυασμός ΔΡΑΣυ-Eylem έλαβε 655 ψήφους από κατεχόμενα και 1.565 ψήφους στις ελεύθερες περιοχές, σύνολο 2.220. 

 

Οι αριθμοί αυτοί μπορεί να φαίνονται ασήμαντοι, αλλά εάν οι ψήφοι Λεβέντ και ΔΡΑΣυ-Eylem κατέληγαν στο ΑΚΕΛ, το κόμμα της Αριστεράς θα πρόσθετε δύο ποσοστιαίες μονάδες στη δύναμή του. Γι’ αυτό και λαμβάνοντας υπόψη τα μηνύματα του 2014 σχεδίασε τη στρατηγική του γι’ αυτές τις εκλογές, η οποία στηρίζεται πάνω σε τρεις άξονες: 

 

1.    Συμπερίληψη Τουρκοκύπριου στο ψηφοδέλτιο, αφού αποδείχθηκε πως οι Τουρκοκύπριοι ψηφίσουν Τουρκοκύπριο. 

 

2.    Διεξήγαγε οργανωμένη και εκτεταμένη προεκλογική στα κατεχόμενα, κατά τον ίδιο τρόπο που κινήθηκε στις ελεύθερες περιοχές (συγκεντρώσεις, δεξιώσεις κ.λπ). Παράλληλα έχει οργανωθεί για να συμβάλει στη μεταφορά και φιλοξενία των Τουρκοκύπριων ψηφοφόρων στα εκλογικά κέντρα. 

 

3.    Αντιμετώπιση της «απειλής» Σενέρ Λεβέντ στις ελεύθερες περιοχές και στα κατεχόμενα. 
Δεν είναι τυχαίο που εκτιμάται ότι εάν οι δύο πρώτοι άξονες της στρατηγικής επιτύχουν, τότε ο αριθμός των Τουρκοκυπρίων ψηφοφόρων μπορεί να φτάσει και τις 15 χιλιάδες, σε σύγκριση με λιγότερους από δύο χιλιάδες πριν από πέντε χρόνια. 

 

Σ’ αυτή την περίπτωση, εκτιμούν στο ΑΚΕΛ, η μερίδα του λέοντος θα καταλήξει κοντά τους. Στα διάφορα μοντέλα εκτίμησης του τελικού αποτελέσματος, που έχουν τρέξει στο ΑΚΕΛ, υπολογίζουν ότι η ψήφος των Τουρκοκύπριων θα προσθέσει μεταξύ δύο και τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων, αναλόγως της αποχής. Όσο περισσότεροι Ελληνοκύπριοι μείνουν μακριά από την κάλπη, τόσο μεγαλύτερη βαρύτητα αποκτά η τουρκοκυπριακή ψήφος.
 

 

Στις εκλογές του 2014 η αποχή έφτασε το 56%, από τις 607 χιλιάδες πήγαν να ψηφίσουν 267 χιλιάδες, το 44%. Ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες σ’ εκείνες τις εκλογές ο ΔΗΣΥ κατάφερε να καταγράψει άνοδο και να φτάσει στο 37,75%, έχοντας διασφαλίσει μια διαφορά δέκα μονάδων από το ΑΚΕΛ που εξασφάλισε 26,98%, έχοντας καταγράψει μια πτώση πέραν των οκτώ μονάδων. 

Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα και τις τάσεις που καταγράφονται στα επιτελεία, εάν τα πράγματα μείνουν ως έχουν σήμερα, τότε είναι πολύ πιθανό η αποχή να αλλάξει χρώμα. Και από κόκκινη που ήταν στις προηγούμενες εκλογές δεν αποκλείεται να αποκτήσει μπλε χρώμα. 

Η όλη συζήτηση γύρω από την πρωτιά και την ψαλίδα διαφοράς μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων δεν ξεκινά από το πουθενά. Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι ο ΔΗΣΥ κινείται πολύ πιο κάτω από τα ποσοστά του 2014 και το ΑΚΕΛ πολύ πιο ψηλά. Αυτή η τάση είναι συνεπακόλουθο δύο παραγόντων: η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων και η αύξηση της αποχής. 

Η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων βάζει πόντους στο ΑΚΕΛ και η αποχή αφαιρεί από το ΔΗΣΥ. Τα υπόλοιπα είναι απλώς μαθηματικά, τα οποία θα ισχύουν μόνο εάν επιβεβαιωθούν στην κάλπη την ερχόμενη Κυριακή. 

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΡΤΚ

Αυτές οι εκλογές είναι ξεχωριστές σ’ ό,τι αφορά τους Τουρκοκύπριους γιατί είναι από τις ελάχιστες φορές –έστω και με περιορισμένες επιλογές που υπάρχουν– που μπορούν να ψηφίσουν χωρίς να παίζει καθοριστικό ρόλο η Άγκυρα. 
Το πόσοι θα πάνε να ψηφίσουν ή δεν θα πάνε να ψηφίσουν είναι κάτι που θα διαφανεί σε μια εβδομάδα. Όμως καθοριστικό ρόλο ενδεχομένως να παίξει και το αριστερό Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα. Ένα κόμμα το οποίο διαχρονικά συνεργάζεται και βρίσκεται σε μια παράλληλη πορεία πλεύσης με το ΑΚΕΛ. 

Το κατά πόσο το ΡΤΚ θα θελήσει ή όχι να βοηθήσει με τον δικό του τρόπο το ελληνοκυπριακό αδελφό κόμμα είναι επίσης κάτι που θα διαφανεί την ερχόμενη Κυριακή.  

Την περασμένη Παρασκευή, μιλώντας στο «Σίγμα», ο Σενέρ Λεβέντ υποστήριξε πως και πριν από πέντε χρόνια το ΑΚΕΛ ήθελε να συμπεριλάβει έναν Τουρκοκύπριο στο ψηφοδέλτιό του. Σύμφωνα πάντα με τον Λεβέντ, το ΡΤΚ είχε διαμηνύσει προς το ΑΚΕΛ πως εάν θα κάνει κάτι τέτοιο, τότε η επιλογή του να είναι από τις ελεύθερες και όχι από τις κατεχόμενες περιοχές. Τώρα εάν αυτό είναι σωστό ή λάθος,δεν το ξέρουμε. Εκ του αποτελέσματος και από τις επιλογές αυτό που επιβεβαιώνεται είναι πως σ’ αυτές τις εκλογές προχώρησε στο να συμπεριλάβει έναν Τουρκοκύπριο υποψήφιο ο οποίος διαμένει στις ελεύθερες περιοχές και όχι στα κατεχόμενα. 
 

Ο ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ

Σ’ ό,τι αφορά την ψήφο των Τουρκοκυπρίων, φαίνεται πως και σ’ αυτές τις εκλογές ο Σενέρ Λεβέντ θα είναι ο βασικός αντίπαλος του ΑΚΕΛ. Σε αντίθεση με τις συζητήσεις που γίνονται μεταξύ ελληνοκυπριακών κομμάτων, σε σχέση με το Κυπριακό και τις συνομιλίες, ο Σ. Λεβέντ δεν έχει πρόβλημα να φορτώσει την αποκλειστική ευθύνη στην Τουρκία για το ναυάγιο των συνομιλιών. 
Στην πρόσφατη συνέντευξή στου στο Σίγμα, όταν κλήθηκε να τοποθετηθεί επί των εξελίξεων στο Κυπριακό, διερωτήθηκε γιατί κατηγορείται ο Αναστασιάδης για το ναυάγιο των συνομιλιών: «Δηλαδή η Τουρκία ήθελε να λυθεί το Κυπριακό κι αυτός που εμπόδισε τη λύση ήταν ο Αναστασιάδης;». 

Ένα ερώτημα και μια τοποθέτηση που μέχρι τώρα μόνο από την πλευρά του ίδιου του Νίκου Αναστασιάδη και των συνεργατών του έχουμε ακούσει.