Του Paul Iddon

Η Τουρκία έκλεισε το 2022 με μια επιτυχημένη δοκιμαστική εκτόξευση του εγχώριας κατασκευής πυραυλικού συστήματος αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς Siper εναντίον στόχου σε απόσταση 100 χιλιομέτρων. Η δοκιμή ήρθε περίπου δύο μήνες μετά την παρουσίαση από το Ιράν μιας έκδοσης -με μεγάλο βεληνεκές- του εγχώριας κατασκευής Bavar-373, με την Τεχεράνη να ανακοινώνει ότι εξουδετέρωσε με επιτυχία στόχο σε απόσταση 300 χιλιομέτρων.

Ο Ισμαήλ Ντεμίρ, επικεφαλής της Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας (SSB), εξήρε τη δοκιμή του Siper σε ένα tweet του στις 30 Δεκεμβρίου, χαρακτηρίζοντάς την ως “δώρο του νέου έτους στο έθνος μας καθώς εισερχόμαστε στον τουρκικό αιώνα της αμυντικής βιομηχανίας”.

Το Siper έχει το μεγαλύτερο βεληνεκές από όλους τους πυραύλους αεράμυνας που έχει αναπτύξει η Τουρκία τα τελευταία χρόνια, όπως τους μικρούς και μεσαίου βεληνεκούς Hisar-A και Hisar-O και τον μεγάλου βεληνεκούς Hisar-U. Τα συστήματα Sungur και Korkut, σχεδιασμένα για χτυπήματα κατά στόχων σε απόσταση μικρότερη των 8 χιλιομέτρων (σε κοντινή απόσταση και χαμηλό ύψος), είναι κατάλληλα για την προστασία των στρατιωτών στο πεδίο της μάχης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς αξιοποιούν Τουρκία και Ιράν τον πόλεμο στην Ουκρανία

Το Bavar-373, το οποίο λανσαρίστηκε τον Αύγουστο του 2019, διαδραματίζει παρόμοιο ρόλο στην εθνική αεράμυνα του Ιράν. Τον Νοέμβριο του 2022, τα κρατικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι είχε αναπτυχθεί και δοκιμαστεί μια αναβαθμισμένη έκδοση. Στη δοκιμή, το ραντάρ του συστήματος φέρεται να εντόπισε στόχο σε απόσταση 450 χιλιομέτρων μιλίων, τον “λόκαρε” στα 400 χιλιόμετρα και τον κατέστρεψε σε απόσταση 300 χιλιομέτρων με τον νέο πύραυλο Sayyad-4B. Ανώτερος Ιρανός διοικητής ισχυρίστηκε μάλιστα ότι το σύστημα μπορεί να αντιμετωπίσει αεροσκάφη 5ης γενιάς – ασφαλώς, ακόμη δεν έχει αποδειχθεί αν έχει βάση ο ισχυρισμός του.

Ενώ η Τουρκία δοκίμαζε την ικανότητα του Siper να πλήττει στόχους σε απόσταση άνω των 95 χιλιομέτρων, το Ιράν επέδειξε την πολυεπίπεδη αεράμυνά του στη στρατιωτική άσκηση Zolfaqar 1401 που ξεκίνησε στις 29 Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, το εγχώριας κατασκευής σύστημα Mersad εντόπισε και κατέρριψε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που επιχειρούσε σε ύψος 25.000 ποδών, 150 χιλιόμετρα μίλια έξω από τον ιρανικό εναέριο χώρο. Το Mersad βασίζεται στο αμερικανικό σύστημα MIM-23 Hawk που απέκτησε το Ιράν πριν από την Επανάσταση του 1979. (Παρεμπιπτόντως, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ισπανία προμηθεύουν την Ουκρανία με πυραύλους Hawk για να βοηθήσουν το Κίεβο να καταρρίψει τα ιρανικής κατασκευής drone που χρησιμοποιεί η Ρωσία).

Στην ίδια άσκηση, το Ιράν δοκίμασε το σύστημα αεράμυνας μικρού βεληνεκούς και χαμηλού ύψους Majid -παρόμοιας κατηγορίας με τα τουρκικά Korkut και Sungur- καθώς και τα συστήματα μεγάλου βεληνεκούς Khordad 15 και Talash.

Ιράν και Τουρκία έχουν υποστηρίξει επανειλημμένα ότι τα συστήματα Siper και Bavar-373 θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν ακόμη και τους ρωσικούς S-400.

Ο τουρκικός Τύπος περιγράφει το Siper ως “αντίπαλο δέος” του S-400. Ομοίως, όταν το Ιράν παρουσίασε το Bavar-373 το 2019 ισχυρίστηκε ότι το σύστημα ήταν πιο ισχυρό από τους S-300 και ισάξιο με τους S-400. Το Ιράν διαθέτει μια προηγμένη παραλλαγή των S-300 που παρέλαβε το 2016. Η Τουρκία απέκτησε S-400 το 2019.

Άγκυρα και Τεχεράνη σχεδιάζουν να εξάγουν παραλλαγές των συστημάτων αεράμυνας που αναπτύσσουν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Tα στρατιωτικά αεροσκάφη που θέλει να απογειώσει η Τουρκία

Το Ιράν φέρεται να προμήθευσε τη Ρωσία με ένα από τα Bavar-373 στα πρώτα στάδια της επίθεσης κατά της Ουκρανίας. Υπάρχουν αναφορές για προσπάθεια -τουλάχιστον- του Ιράν να προμηθεύσει τη Συρία με κάποια από τα προηγμένα συστήματα αεράμυνάς του, αν και το Ισραήλ πιθανότατα θα απέτρεπε προληπτικά οποιοδήποτε εγχείρημα ανάπτυξης ιρανικών συστημάτων αεράμυνας στο συριακό έδαφος. Το Ιράν βρίσκεται σε καθεστώς κυρώσεων από χώρες της Δύσης, ενώ η στρατιωτική υποστήριξη που παρέχει στη Μόσχα στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία και η βίαιη καταστολή των πρόσφατων διαδηλώσεων στη χώρα το έχουν απομονώσει περαιτέρω στη διεθνή πολιτική σκηνή. Επομένως, οι δυνητικοί πελάτες της Τεχεράνης για τα συστήματα αεράμυνας θα έχουν να αντιμετωπίσουν ένα καθεστώς κράτους-παρία στις διεθνείς τους σχέσεις. 

Από την άλλη, η Τουρκία θα μπορούσε να διεισδύσει σε μια ευρύτερη αγορά για να πουλήσει τα συστήματά της αεράμυνας τα επόμενα χρόνια. Τον Νοέμβριο, υπέγραψε σύμβαση με την Ινδονησία για την προμήθεια βαλλιστικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς Khan (η εξαγωγική έκδοση του Bora-1 που παρουσίασε η Τουρκία το 2017) και ενός απροσδιόριστου πολυεπίπεδου συστήματος αεράμυνας – πιθανώς εξατομικευμένες εξαγωγικές παραλλαγές των Hisar και Siper.

Με την Τεχεράνη και τη Μόσχα να είναι πιο απομονωμένες από ποτέ, η Άγκυρα κάλλιστα μπορεί να κερδίσει περισσότερους πελάτες στο προσεχές μέλλον.

Πηγή: Forbes