Τέρμα στο ανεξέλεγκτο της πτήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, των γνωστών drones, βάζουν κανονισμοί της ΕΕ που άρχισαν να ισχύουν από την 1 Ιανουαρίου και στην Κύπρο. 

Χειριστές drones δεν θα μπορούν πλέον να τα πετούν πάνω από κόσμο, ούτε θα βλέπουμε το φαινόμενο να καταγράφουν σκηνές πάνω από γάμους ή σε εκδηλώσεις, γιατί εκτός τους κινδύνους που ελλοχεύουν, τίθεται θέμα προστασίας των προσωπικών δεδομένων των πολιτών. Ωστόσο, εκτός από ψυχαγωγικούς σκοπούς τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μπήκαν πλέον στη ζωή μας ως εργαλεία συλλογής πληροφοριών. Για παράδειγμα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μπορούν να αποφέρουν επιπρόσθετα οφέλη όταν χρησιμοποιούνται για τη συλλογή και την ερμηνεία δεδομένων σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Εντούτοις, τα drones μπορούν, επίσης, να προκαλέσουν προβλήματα σε θέματα προστασίας δεδομένων, ιδιωτικής ζωής, θορύβου ακόμα και εκπομπών CO2.

Όπως δήλωσε στον «Φ» ο σύμβουλος Συστήματος μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, Ανδρέας Ιακωβίδης, στην Κύπρο υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί τις τρεις χιλιάδες drones και μέχρι χθες 150 άτομα έχουν αποταθεί για εξασφάλιση των σχετικών αδειών. 

Όπως εξήγησε, όλοι οι ιδιοκτήτες εκμετάλλευσης drones έχουν υποχρέωση να εγγραφούν στα συστήματα καταχώρησης φορέων εκμετάλλευσης τα οποία θα παρέχει το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, όταν το μη επανδρωμένο αεροσκάφος το οποίο είναι κάτω από την ευθύνη τους:

⦁    Έχει μέγιστη μάζα απογείωσης ίση ή μεγαλύτερη των 250gr ή σε περίπτωση πρόσκρουσης, μπορεί να μεταφέρει σε άνθρωπο κινητική ενέργεια άνω των 80 Joule.

⦁    Έχει μέγιστη μάζα απογείωσης μικρότερη των 250gr και διαθέτει αισθητήρα με δυνατότητα συλλογής δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, εκτός εάν συμμορφώνεται με τη οδηγία 2009/48/ΕΚ (παιχνίδια). Λόγω των κινδύνων για την ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, οι φορείς εκμετάλλευσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών θα πρέπει να καταχωρίζονται σε μητρώο, εάν εκμεταλλεύονται μη επανδρωμένο αεροσκάφος το οποίο διαθέτει αισθητήρα με δυνατότητα συλλογής δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ωστόσο, η ανωτέρω απαίτηση δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται, όταν το μη επανδρωμένο αεροσκάφος θεωρείται παιχνίδι κατά την έννοια της οδηγίας 2009/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ασφάλεια των παιχνιδιών.

⦁    Εκτελεί πτητικές λειτουργίες στην «ειδική» κατηγορία.

Μετά την εγγραφή, ο φορέας εκμετάλλευσης Συστήματος μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ) θα παραλάβει ηλεκτρονικά ένα μοναδικό ψηφιακό αριθμό μητρώου, τον οποίο έχει υποχρέωση βάση της νομοθεσίας, να επικολλήσει σε όλα τα ΜΕΑ που είναι υπό την ευθύνη του. Όσοι εκμεταλλεύονται drones και δεν έχουν εγγραφεί στο σύστημα νηολόγησης ή/και δεν έχουν επικολλήσει τον ψηφιακό τους αριθμό στα drones τα οποία είναι κάτω υπό την ευθύνη τους, θα θεωρούνται ότι έχουν παραβεί τον κανονισμό και θα υπόκεινται στην ανάλογη ποινή. Επίσης, όλοι οι χειριστές εξ αποστάσεως έχουν υποχρέωση να κατέχουν πιστοποιητικό χειριστή στην κατοχή τους, σε ηλεκτρονική ή τυπωμένη μορφή, όταν τους ζητηθεί από αρμόδιους για σκοπούς ελέγχου.

Όπως εξηγεί ο κ. Ιακωβίδης, για την ανοιχτή κατηγορία, υπάρχουν δύο είδη πιστοποιητικά:

⦁    Πιστοποιητικό ολοκλήρωσης ηλεκτρονικής εκπαίδευσης Α1/Α3 

⦁    Πιστοποιητικό ικανότητας εξ αποστάσεως χειριστή Α2.

Χειριστές εξ αποστάσεως drones οι οποίοι δεν κατέχουν πιστοποιητικό χειριστή, σε ηλεκτρονική ή τυπωμένη  μορφή, όταν τους ζητηθεί από αρμόδιους, θα θεωρούνται ότι έχουν παραβεί τον κανονισμό και θα υπόκεινται στην ανάλογη ποινή. 

Ακόμα, η αρμόδια Aρχή, κατά τον έλεγχο του χειριστή drones, δύναται να χρησιμοποιήσει ειδικό κωδικό που βρίσκεται στο κάτω μέρος του πιστοποιητικού για επαλήθευση των στοιχείων του χειριστή. Στην περίπτωση που ο χειριστής κατέχει πιστοποιητικό από άλλη ευρωπαϊκή χώρα, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο κωδικός που δίνεται στην Κύπρο.  

Σύμφωνα με τον ειδικό σύμβουλο του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας για θέματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών, σύντομα θα ετοιμαστούν και ποινές – εξώδικα για τους παραβάτες, ενώ τώρα μόνο διοικητικές ποινές μπορούν να επιβληθούν. 

Χειριστής drone όπως αεροσκάφους

Κατά τον έλεγχο, η αρμόδια Aρχή πρέπει να διασφαλίσει ότι το μη επανδρωμένο αεροσκάφος, πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

⦁    Η σήμανση CE να είναι τοποθετημένη κατά τρόπο εμφανή, ευανάγνωστο και ανεξίτηλο επί του προϊόντος ή επί της πινακίδας δεδομένων που προσαρτάται στο προϊόν. Όταν αυτό δεν είναι δυνατόν ή δεν δικαιολογείται λόγω του μεγέθους του προϊόντος, η σήμανση CE να είναι τοποθετημένη επί της συσκευασίας. 

⦁    Η ετικέτα ταυτοποίησης κατηγορίας μηΕΑ να είναι τοποθετημένη κατά τρόπο εμφανή, ευανάγνωστο και ανεξίτηλο επί του drones και επί της συσκευασίας του και να έχει ύψος τουλάχιστον 5mm. Η τοποθέτηση σημάνσεων, συμβόλων ή ενδείξεων επί προϊόντος που είναι πιθανό να παραπλανήσουν τρίτους ως προς το νόημα ή τη μορφή της ετικέτας ταυτοποίησης κατηγορίας, απαγορεύεται. 

⦁    Η ένδειξη της στάθμης ηχητικής ισχύος να είναι τοποθετημένη κατά τρόπο εμφανή, ευανάγνωστο και ανεξίτηλο επί του drones, εκτός εάν αυτό δεν είναι δυνατόν ή δεν δικαιολογείται λόγω του μεγέθους του προϊόντος και επί της συσκευασίας. Μη επανδρωμένα αεροσκάφη τα οποία δεν τηρούν τις πιο πάνω προϋποθέσεις, επιτρέπεται να εξακολουθούν να εκτελούν πτητικές λειτουργίες αλλά υπό συγκεκριμένους όρους και  περιορισμούς.

Σύμφωνα με τον κανονισμό, κατά τη διάρκεια της πτήσης, ο χειριστής εξ αποστάσεως δεν επιτρέπεται να εκτελεί καθήκοντα υπό την επήρεια ψυχοτρόπων ουσιών ή οινοπνεύματος ή όταν δεν είναι σε θέση να εκτελέσει τα καθήκοντα του λόγω τραυματισμού, κόπωσης, φαρμακευτικής αγωγής, ασθένειας ή άλλων αιτιών.

Τι επιτρέπεται και τι όχι

Όταν είσαι κάτοχος drone δεν πρέπει να το χάσεις από τα μάτια σου. Ο χειριστής πρέπει να έχει συνέχεια επαφή μαζί του ώστε να μην ξεφύγει και να προκαλέσει ατύχημα.

Επίσης, ο χειριστής θα πρέπει να κάνει εγγραφή στην ιστοσελίδα του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας, να τύχει εκπαίδευσης και εξέτασης. 

⦁    Απαγορεύεται να πετά ένα drone πάνω από ανθρώπους σε απόσταση λιγότερη των 30 μέτρων. Η φωτογράφησης και βιντεοσκόπηση προσώπων απαγορεύεται χωρίς τη συγκατάθεση του επηρεαζόμενου.

⦁    Η πτήση drone πάνω από συναθροίσεις να αποφεύγεται γιατί ελλοχεύουν κίνδυνοι.

⦁    Το μέγιστο ύψος που μπορεί να πετάξει ένα drone είναι τα 150 μέτρα.

⦁    Απαγορεύεται η πτήση drone πάνω από λιμάνια, στρατόπεδα και άλλους ευαίσθητους χώρους.

Τα drones της Αστυνομίας, ΚΥΠ, Εθνικής Φρουράς κ.ά. εξαιρούνται από τον κανονισμό αυτό.