Ξεπέρασαν κάθε ρεκόρ οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες που έλαβαν οι πολίτες την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία ανάγκασε τις αρμόδιες υπηρεσίες να προχωρήσουν ενωρίτερα στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους.

Μέσω των ηλεκτρονικών κυβερνητικών πλατφόρμων εκδόθηκαν εκατομμύρια πιστοποιητικά και καταβλήθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες επιδόματα. Την περίοδο του lockdown και των αυστηρών περιοριστικών μέτρων που λήφθηκαν για αναχαίτιση του ιού, θα παρέλυε ουσιαστικά το κράτος χωρίς τα ψηφιακά εργαλεία που δόθηκαν στους πολίτες. Η λειτουργία του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής συνέπεσε με την εμφάνιση της υγειονομικής κρίσης. Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή το υφυπουργείο παρείχε υποστηρικτικές υπηρεσίες στις επιχειρήσεις και στους πολίτες, οι περισσότεροι από τους οποίους βρίσκονταν καθηλωμένοι στα σπίτια τους, λόγω της πρωτόγνωρης κατάστασης που βίωνε η χώρα και το παγκόσμιο.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ηλεκτρονικές αιτήσεις για επιδόματα τέκνου και μονογονιού

Σύμφωνα με σημείωμα του Υφυπουργείου Καινοτομίας, ενόψει της συζήτησης του προϋπολογισμού του στη Βουλή, προχώρησε μεταξύ άλλων στην ανάπτυξη πλατφόρμας / υπηρεσιών για τα επιδόματα Covid19, για την ενδιάμεση λύση Δικαιοσύνης -iJustice- και την υπηρεσία SMS (8998), για την κατ’ εξαίρεση μετακίνηση πολιτών. Επίσης, λειτούργησε η πλατφόρμα CyprusFlightPass, για έλεγχο της εφαρμογής των ταξιδιωτικών οδηγιών, αναπτύχθηκε η πύλη εμβολιασμού Covid19 για διευκόλυνση της εφαρμογής του εμβολιαστικού προγράμματος και του ευρωπαϊκού ψηφιακού πιστοποιητικού Covid (EUDCC), για γρήγορη επιστροφή στην κανονικότητα.

Παράλληλα, λειτούργησε το τηλεφωνικό κέντρο 1474, το οποίο ενημερώνει τους πολίτες για τα διατάγματα του υπουργού Υγείας αλλά και για τις διαδικασίες έκδοσης CyprusFlightPass και διευθέτησης ραντεβού μέσω της Πύλης Εμβολιασμού Covid19. Την περίοδο αμέσως μετά τον Μάρτιο του 2020, το τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρετούσε κατά μέσο όρο 3 χιλ. αιτήματα την ημέρα.

Σύμφωνα με στοιχεία του υφυπουργείου Καινοτομίας, μεταξύ Ιουνίου 2020 και Σεπτεμβρίου 2021 εκδόθηκαν περίπου 2,4 εκατ. Cyprus Flight Pass. Επίσης, μέσα σε τέσσερις μήνες  εκδόθηκαν 1,2 εκατ. ευρωπαϊκά ψηφιακά πιστοποιητικά, για σκοπούς ταξιδίου και εγχώριας διακίνησης. 

Μέσω της πύλης εμβολιασμού, παρά τα τεχνικά προβλήματα που είχαν παρουσιαστεί στην αρχή και είχαν προκαλέσει αναστάτωση στην κοινή γνώμη, κλείστηκαν πέραν των 600 χιλ. ραντεβού για εμβολιασμό. Την ίδια ώρα, μέσω του συστήματος διαχείρισης επιδομάτων στήριξης Covid19, το οποίο ουσιαστικά λειτούργησε μέσα σε μερικές μόνο εβδομάδες, αξιολογήθηκαν περίπου 480 χιλ. αιτήσεις επιδόματα, από τις οποίες εγκρίθηκαν περίπου 350 χιλ. και καταβλήθηκαν ηλεκτρονικά τα σχετικά επιδόματα.

Έγιναν πέραν του μισού εκατ. πληρωμές

Πέραν των υπηρεσιών που λειτούργησαν την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, το υφυπουργείο υλοποίησε και σειρά άλλων ψηφιακών υπηρεσιών. Μεταξύ των υπηρεσιών που ανέπτυξε είναι η ηλεκτρονική επιβεβαίωση εγγραφής μαθητών, η εγγραφή νεοσυλλέκτων, το επίδομα τέκνου/μονογονιού.

Παράλληλα, υλοποιούνται έργα αυτοματοποίησης και ψηφιοποίησης σε καίριες κρατικές υπηρεσίες. Για παράδειγμα, στο υπουργείο Εργασίας υλοποιήθηκε το έργο Εργάνη, για την αδήλωτη εργασία και για τις ηλεκτρονικές πληρωμές των Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Μέσω του νέου συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων διεκπεραιώθηκαν πέραν των 560 χιλ. πληρωμές, σε διάστημα εννέα  μηνών.

Στον τομέα της παιδείας, ποσοστό 70% – 80% των μαθητών Μέσης και Δημοτικής Εκπαίδευσης, αντίστοιχα, επιβεβαίωσαν ηλεκτρονικά την εγγραφή τους σε δημόσια σχολεία.

Στο Τμήμα Πολεοδομίας υλοποιείται το έργο Ιππόδαμος, όπου έχει ψηφιοποιηθεί η αίτηση καθώς και η διαδικασία για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας, με άμεσο αντίκτυπο στον πολίτη αλλά και στις επιχειρήσεις. Στο Τμήμα Κτηματολογίου παρέχεται μεγάλος αριθμός ψηφιακών υπηρεσιών.

Το επόμενο στοίχημα

Η κρίση του κορωνοϊού ήταν μόνο η αρχή για το υφυπουργείο, το οποίο τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να κερδίσει το στοίχημα του προγράμματος του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους. Κάτι που θα συμβάλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην ενίσχυση της εκπαίδευσης του επιχειρείν, στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας.

Εδώ και 10 μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη μελέτη, η οποία θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, για την οργάνωση των δομών, του οργανωτικού και διοικητικού μοντέλου, καθώς και των επιχειρησιακών διαδικασιών του υφυπουργείου, με στόχο την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας.

Σημαντικό ρόλο στην ώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού της Κύπρου θα έχει το Εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης, μέσω του οποίου η χώρα θα αντλήσει μέχρι το 2026 ποσό €1.2 δισ. Συγκεκριμένα, ποσό ύψους €282 εκατ., που αντιστοιχεί σε 23% των συνολικών επενδύσεων στο πρόγραμμα «Κύπρος_το αύριο», αφορούν δράσεις για την ψηφιακή μετάβαση. Εξάλλου, θα καταβληθούν και κονδύλια €64 εκατ. για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων για την ετοιμασία ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής έρευνας και καινοτομίας και την εισαγωγή κινήτρων για την προσέλκυση επενδύσεων και ανθρώπινου δυναμικού στην Κύπρο.

Όλο το κράτος σε μια οθόνη 

Σύμφωνα με σημείωμα του υφυπουργείου Καινοτομίας προς τη Βουλή, έχει ολοκληρωθεί η ψηφιακή στρατηγική της Κύπρου 2020-2025, η οποία αφορά την ψηφιακή διακυβέρνηση, τις ψηφιακές υποδομές, την ψηφιακή οικονομία και κοινωνία. Για την υλοποίηση των δημόσιων ψηφιακών υπηρεσιών έχει συσταθεί η ομάδα του Digital Services Factory (DSF) στο υφυπουργείο, όπου σε συνεργασία με το Government Digital Service (GDS), του Ηνωμένου Βασιλείου, ετοιμάζονται καινούργιες μεθοδολογίες ανάπτυξης ψηφιακών υπηρεσιών, οι οποίες θα είναι φιλικές προς τον πολίτη. Το περασμένο καλοκαίρι υπεγράφη συνεργασία με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της Αγγλίας, με κόστος 2022. Το έργο άρχισε και θα ολοκληρωθεί τέλος του 2022. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αναπτυχθούν πέραν των 300 ψηφιακών υπηρεσιών με τελικό στόχο την πλήρη ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών. Κομβικό σημείο αποτελεί η νέα ψηφιακή πύλη gov.cy, η οποία θα λειτουργεί ως κέντρο εξυπηρέτησης για όλες τις συναλλαγές του πολίτη και των επιχειρήσεων με το δημόσιο, φιλοξενώντας όλες τις κρατικές ψηφιακές υπηρεσίες, αλλά και ως κέντρο πληροφόρησης και ενιαίας διαδικτυακής παρουσίας της κυβέρνησης, φιλοξενώντας, υπό μία ομπρέλα και με μία ενιαία ταυτότητα, όλες τις κρατικές ιστοσελίδες. Στόχος του υφυπουργείου είναι ολόκληρο το κράτος να χωρέσει σε μία οθόνη, ενιαία, εύχρηστη και λειτουργική.

Κέντρο εξυπηρέτησης για την επικοινωνία του κοινού με το Δημόσιο

Παράλληλα, θα υλοποιηθεί το Κέντρο Εξυπηρέτησης, μέσω του οποίου οι πολίτες θα επικοινωνούν με τη δημόσιο και θα ενημερώνονται για τα αιτήματα που υποβάλλουν. Θα γίνει αρχή με το υπουργείο Εργασίας, για το οποίο υπάρχουν εκατοντάδες παράπονα από πολίτες πως δεν είναι εφικτό να επικοινωνούν έγκαιρα και γρήγορα με τις αρμόδιες υπηρεσίες. Θα ακολουθήσουν τα υπόλοιπα τμήματα του δημοσίου. 

Θα δαπανηθούν €300 εκατ. για την αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων και στρατηγικών έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, που αφορούν τομείς όπως παιδεία, υγεία, δικαιοσύνη, καθώς και για την υλοποίηση νέων πληροφοριακών συστημάτων στο  τμήμα Φορολογίας, στο Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και τελωνείων, στην Πολεοδομία και το Κτηματολόγιο. Επιπρόσθετα, έχει καταρτιστεί και το Εθνικό Ευρυζωνικό Πλάνο 2021-2025, με το οποίο καθορίζεται η επέκταση της πρόσβασης αλλά και της συνδεσιμότητας σε δίκτυα υπερυψηλών ταχυτήτων, καθώς και η ανάπτυξη σύγχρονων ευρυζωνικών δικτύων, οπτικών ινών και 5G ανά το παγκύπριο. 

Σε σχέση με την ψηφιακή οικονομία, έχει ολοκληρωθεί το σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης και προώθηση της στο δημόσιο και στο ιδιωτικό τομέα. Επίσης, ετοιμάζεται και το νομοθετικό πλαίσιο που θα διέπει τη χρήση της τεχνολογίας blockchain. Κύρια προτεραιότητα του υφυπουργείου είναι καθιέρωση της Κύπρου ως περιφερειακού κόμβου τηλεπικοινωνιών και δεδομένων.

Μεταξύ άλλων, το υφυπουργείο εξετάζει την παραχώρηση κινήτρων για τη διευκόλυνση της εγκατάστασης κέντρων δεδομένων στην Κύπρο. Αναφορικά με την ψηφιακή κοινωνία, έχει σχεδιαστεί το εθνικό σχέδιο δράσης για τη δημιουργία της Ψηφιακής Ακαδημίας, που στοχεύει στην ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων του συνόλου της κοινωνίας, και περιλαμβάνει προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης για επαγγελματίες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, για γεφύρωση του χάσματος μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην αγορά. Περιλαμβάνει και παρεμβάσεις για αναβάθμιση της ψηφιακής ικανότητας του γενικού πληθυσμού.