Συνέντευξη στον Σωκράτη Ιωακείμ Φωτογραφίες Ανδρέας Μανώλης
Οι επιπτώσεις από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με τις κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας και με τα αντίμετρα που επιβάλλει η τελευταία, επηρεάζουν αναπόδραστα και την Κύπρο, αναφέρει σε συνέντευξη στο Forbes o Γενικός Διευθυντής του «ΣΕΛΚ» Κυριακός Ιορδανού. Στη συνέντευξη εξηγεί γιατί δεν θα καταρρεύσει το οικονομικό μοντέλο της χωράς, εκφράζει την άποψη πως δεν θα πρέπει να αυξηθεί η εταιρική φορολογία στο 15% και δίνει απαντήσεις σε όλους όσοι χαρακτηρίζουν την Κύπρο ως φορολογικό παράδεισο.
Σε κάθε οικονομική κρίση αρκετοί υποστηρίζουν ότι το οικονομικό μοντέλο της Κύπρου θα καταρρεύσει και πως ο τομέας των υπηρεσιών δεν θα έχει πλέον ρόλο να παίξει. Θα διαψευστούν και αυτή τη φορά τέτοιου είδους εκτιμήσεις;
Ο τομέας παροχής επαγγελματικών και χρηματοοικονομικών διαχρονικά αποδείχτηκε ανθεκτικός καθώς και ιδιαίτερα σημαντικός για τη χώρα. Βοήθησε όσο λίγοι άλλοι τομείς, στην ανάκαμψη της οικονομίας της Κύπρου από τις σημαντικές της ατυχείς και τραγικές συγκυρίες των τελευταίων 50 χρόνων, στηρίζοντας ολόκληρο το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον.
Αυτό που είναι επίσης παραδεκτό και αποδεκτό είναι ότι, για να παραμείνει μια οικονομία ανταγωνιστική και παραγωγική, είναι απαραίτητο να είναι ευέλικτη, προσαρμοστική στις εξελίξεις και καινοτόμα.
Αναντίλεκτα, όντας μια μικρή και ανοικτή οικονομία, η Κύπρος επηρεάζεται από τα σκαμπανεβάσματα στη διεθνή οικονομική σκηνή και στις προκλήσεις που προκύπτουν. Συνεπώς, η οικονομία του τόπου θα υποστεί και αυτή τις όποιες επιπτώσεις από όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας την τρέχουσα περίοδο.
Το οικονομικό μοντέλο και σχεδιασμός της χώρας χρειάζονται συνεχή εξέλιξη και αναπροσαρμογή, ανταποκρινόμενα στις απαιτήσεις των καιρών, της τεχνολογίας και των γεωπολιτικών συσχετισμών.
Διατηρώ την αισιοδοξία ότι, με τη συνεργασία της πολιτείας και του ιδιωτικού τομέα, το επιχειρηματικό μοντέλο της χώρας θα προσαρμοστεί ξανά, ευθυγραμμίζοντάς το στις διεθνείς επιταγές, προβαίνοντας στη σωστή εκτίμηση των εξελίξεων και της αναμενόμενης κατεύθυνσης τους. Πιστεύω ότι είμαστε σε ένα κομβικό σημείο όπου θα πρέπει να εργαστούμε πιο συντεταγμένα, στη βάση στρατηγικών επιδιώξεων, ίσως με πιο ριζοσπαστικό τρόπο σκέψεις και μακριά από τη ζώνη άνεσής μας. Έτσι θα δημιουργήσουμε μακροπρόθεσμη αξία, θετική αντίληψη και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για τη χώρα μας.
Κατά τα τελευταία χρόνια υπήρξαν σημαντικά βήματα προς τις κατευθύνσεις αυτές, και είμαι βέβαιος ότι, και αυτή τη φορά ο τομέας των υπηρεσιών θα επιδείξει την ανθεκτικότητα και ευελιξία του, και θα ανταπεξέλθει των δυσκολιών.
ΡΕΥΣΤΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Mπορούμε να περάσουμε αλώβητοι τη νέα κρίση μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία;
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκε μια στενή και μεγάλη σε εύρος επιχειρηματική και όχι μόνο σχέση μεταξύ Κύπρου και Ρωσίας και Ουκρανίας. Οι επιπτώσεις από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας και με τα αντίμετρα που επιβάλλει η τελευταία, επηρεάζουν αναπόδραστα και την Κύπρο. Είναι αδιάψευστο γεγονός ότι, σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία καθώς επηρεάζονται πολλές επιχειρήσεις και τομείς της οικονομίας, ενώ επικρατεί ακόμα ασάφεια ως προς το πραγματικό μέγεθος και σημασία των επιπτώσεων αυτών. Η κατάσταση παραμένει ρευστή καθ’ ον συνεχίζονται οι εχθροπραξίες, όπως σημαντικός παράγοντας αποτελεί και η χρονική διάρκεια των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας.
Καταβάλλονται προσπάθειες για να αξιολογηθεί το μέγεθος των επιπτώσεων, έτσι ώστε να μετριαστεί η αρνητική επίδρασή τους. Στόχος μας είναι οι επιπτώσεις αυτές να είναι βραχείας διάρκειας, επιτρέποντάς μας να επανατοποθετήσουμε τις επιχειρηματικές μας προτεραιότητες.
Ποιες άλλες σημαντικές προκλήσεις αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος σας;
Στο λογιστικό και ελεγκτικό επάγγελμα αντανακλώνται όλες τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η οικονομία, η αγορά και ο επιχειρηματικός κόσμος γενικότερα. Άρα, ως επιχειρήσεις και αυτές, οι λογιστικές και ελεγκτικές εταιρείες συμπάσχουν με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις στα καθημερινά τους προβλήματα και ιδιαιτερότητες.
Πιο συγκεκριμένα τώρα, ένα από τα θέματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος γενικότερα είναι η εξεύρεση και η εργοδότηση ικανοποιητικού σε αριθμό και ποιότητα προσωπικού. Υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας σε πολλά γραφεία, κυρίως για ελεγκτική και για λογιστική εργασία, ενώ η προσφορά από προσωπικό δεν είναι ανάλογη. Το επάγγελμά μας είναι επίσης συνυφασμένο με την τεχνολογία και τη συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση, δύο τομείς οι οποίοι απαιτούν σημαντικές επενδύσεις και διαρκή αναβάθμιση. Δεν θα ήταν υπερβολή να αναφερθεί ότι, αρκετά λογιστικά γραφεία είναι πρωτοπόρα σε θέματα εφαρμογής συστημάτων τελευταίας τεχνολογίας, ενώ επιδεικνύουν μεγάλη έμφαση και σε θέματα αειφορίας.
Από την άλλη, το λογιστικό επάγγελμα είναι από τα πιο έντονα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τόσο το κόστος λειτουργίας όσο και την ευθύνη που επιβαρύνονται. Έτσι;
Ακριβώς. Ο επαγγελματίας λογιστής και ο ελεγκτής, για τη δουλειά που κάνουν και τη γνώμη που εκφράζουν φέρουν ευθύνη έναντι του πελάτη τους, του κράτους, της επιχειρηματικής και επενδυτικής κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα. Συνεπώς, ο τρόπος που ενεργεί και εργάζεται διαφέρει από πολλούς άλλους επαγγελματίας. Επί της ουσίας, ο επαγγελματίας λογιστής αποτελεί τον μεσολαβητή των πελατών του με άλλους φορείς όπως το κράτος και τις τράπεζες. Καλείται συνεπώς συχνά να διαχειριστεί γραφειοκρατικές διαδικασίες, μη λειτουργικές νομοθεσίες και απαιτήσεις που είναι πέραν των δυνατοτήτων ή αρμοδιοτήτων του να διαχειριστεί. Ένα απτό παράδειγμα αυτού είναι η περίοδος 2020 – 2021 με τα προβλήματα που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού, με τον ΣΕΛΚ αλλά και τους επαγγελματίες λογιστές να αναλώνουν ατέλειωτες ώρες και πολλούς πόρους για να εξυπηρετήσουν τις κυπριακές και τις ξένες επιχειρήσεις, προσπαθώντας βοηθήσουν όπου ήταν δυνατό τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες για να διατηρηθεί το απρόσκοπτο της λειτουργίας όλων. Ένα άλλο σημείο που αξίζει αναφοράς είναι ότι το λογιστικό επάγγελμα είναι υποκείμενο σε συνεχείς αλλαγές, μιας και το περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί είναι ευμετάβλητο. Πέραν των αλλαγών ή τροποποιήσεων που επιβάλλονται σε διεθνές επίπεδο από τα διεθνή λογιστικά και ελεγκτικά πρότυπα, ως επίσης και οι ευρωπαϊκές και άλλες οδηγίες σε φορολογικά κυρίως θέματα, ο κλάδος καλείται να εξυπηρετήσει την πελατεία του στο πλαίσιο και των αλλαγών που παρατηρούνται και σε εγχώριο επίπεδο, είτε αυτές αφορούν σε φορολογικά θέματα, είτε σε θέματα συμμόρφωσης, είτε σε τεχνικής φύσης επαγγελματικά θέματα. Τέλος, λειτουργώντας σε μια ανοικτή οικονομία όπως είναι η Κυπριακή, παρέχοντας υπηρεσίες σε διεθνές επίπεδο, ο τομέας των επαγγελματιών λογιστών αντιμετωπίζει τους κινδύνους, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που υπάρχουν στο διεθνές στερέωμα. Ως εκ τούτου, αναπόδραστα, κρίσεις όπως αυτή που ζούμε σήμερα με τον πόλεμο στην Ουκρανία δεν τον αφήνουν ανεπηρέαστο.
ΑΝΑΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ
Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει η φορολογική μεταρρύθμιση που τροχοδρομεί η κυβέρνηση κατά την άποψη σας; Η αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15% θα αποτελέσει πλήγμα για την κυπριακή οικονομία;
Με όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, με την αβεβαιότητα των εξελίξεων ένεκα του πολέμου στην Ουκρανία και τις τελικές επιπτώσεις τους, τη σημαντική αύξηση στον πληθωρισμό, ως επίσης και με την πορεία προς τις προεδρικές εκλογές, είμαι της άποψης ότι τώρα δεν είναι η κατάλληλη συγκυρία για αύξηση του εταιρικού φόρου.
Υποστηρίζουμε ξεκάθαρα την αναγκαιότητα μιας ολοκληρωμένης φορολογικής μεταρρύθμισης, στη βάση όμως προηγούμενης διαβούλευσης και εξειδικευμένης μελέτης, λαμβάνοντας υπόψη τον στρατηγικό σχεδιασμό για ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας μέχρι το 2035, που έχει εκπονηθεί από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας. Θεωρούμε ότι, το υφιστάμενο φορολογικό καθεστώς έχει εξυπηρετήσει πολύ καλά τη χώρα από το 2002, έφτασε όμως το πλήρωμα του χρόνου για να αναβαθμιστεί και να εξελιχθεί μαζί με τον ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό σχεδιασμό της χώρας. Εμείς τον αποκαλούμε «φορολογικό μετασχηματισμό» αφού θεωρούμε ότι, είναι πιο δόκιμο να μεταβούμε σε άλλο επίπεδο και διάσταση, ενσωματώνοντας δομικές αλλαγές στη λειτουργία του συστήματος φορολογίας της Δημοκρατίας καθώς και την ψηφιακή του μετάλλαξη. Ο σχεδιασμός αυτός θα πρέπει να έχει ως βασικούς άξονες την επαύξηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας και τη λειτουργία του φορολογικού μοντέλου σε αναπτυγμένα πλαίσια ψηφιακής τεχνολογίας και καινοτομίας. Την άποψη αυτή, πέραν του ΣΕΛΚ ενστερνίζονται ενδεχομένως όλοι οι παραγωγικοί φορείς της οικονομίας.
Τι απαντάτε σε όλους όσοι συνεχίζουν να αποκαλούν την Κύπρο ως φορολογικό παράδεισο.
Δεν είμαστε τέτοιος προορισμός. Το φορολογικό μας σύστημα είναι σχετικά απλό και διαφανές, δεν έχει «περίεργες» φορολογικές ελαφρύνσεις και απαλλαγές, ενώ η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων συνοδεύεται από τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις των εταιρειών από ανεξάρτητο ελεγκτή.
Επίσης, ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής του 12,5% δεν καθιστά την Κύπρο ως χώρα χαμηλού συντελεστή και ούτε έχει ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οποιαδήποτε αύξηση του εταιρικού φόρου σύμφωνα με υψηλόβαθμο της τεχνοκράτη. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι, οι εταιρείες κυπριακών συμφερόντων επιβαρύνονται και με την έκτακτη αμυντική εισφορά επί της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων, κάτι που ανεβάζει τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή πέραν του 27%.
Σημειώνεται ότι, σε διεθνές επίπεδο, η Κύπρος λειτουργεί μέσα από ένα διευρυμένο δίκτυο συμφωνιών αποφυγής διπλής φορολογίας με αρκετές άλλες χώρες.
Πρόσθετα, η Κύπρος έχει υιοθετήσει όλες τις ευρωπαϊκές Οδηγίες και Κανονισμούς σε σχέση με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, την αποφυγή του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και μετακύλισης κερδών, την ενδυνάμωση της διαφάνειας και του συστήματος αναφοράς και ανταλλαγής πληροφοριών, ενώ τυγχάνει της εποπτείας από διεθνή όργανα και σώματα με ικανοποιητικά αποτελέσματα.
ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΕΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ
H Κύπρος σήμερα έχει ανάγκη από νέους λογιστές;
Ο επαγγελματίας λογιστής είναι σε θέση να αναλάβει πλειάδα ρόλων στο χρηματοοικονομικό γίγνεσθαι και να υποστηρίξει τόσο τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα. Η εκπαίδευσή τους αλλά και επαφή τους με ολόκληρο το επιχειρηματικό και λειτουργικό φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, τους προικίζουν με γνώσεις, δεξιότητες και εξειδικεύσεις που είναι απαραίτητες σε όλους τους τομείς της αγοράς. Όντας μια χώρα που έχει αναπτυγμένο τον τομέα των υπηρεσιών, η Κύπρος θα συνεχίσει να εμπλουτίζει το επαγγελματικό της δυναμικό με προσοντούχα και αποτελεσματικά στελέχη. Ως εκ τούτου, το επάγγελμα και η αγορά σήμερα έχει και στο μέλλον θα συνεχίσει να έχει ανάγκη για νέους επαγγελματίες που θα πλαισιώσουν ή/και θα αναπληρώσουν τους υφιστάμενους.
