Ταξίδι στο εξωτερικό: Ποιες οι χρεώσεις καρτών

Τα ταξίδια εκτός Κύπρου αρχίζουν ενόψει του καλοκαιριού και αυτό που χρησιμοποιούν σχεδόν όλοι όσοι ταξιδεύουν είναι οι κάρτες, είτε για την πληρωμή του αεροπορικού εισιτηρίου, είτε για αγορές στο εξωτερικό, είτε για να κάνει κάποιος κράτηση σε ξενοδοχείο ή ακόμη και για την ενοικίαση αυτοκινήτου. Ο «Φ» παρουσιάζει τα κυριότερα σημεία που αφορούν τις ασφαλείς ηλεκτρονικές πληρωμές, επιβαρύνσεις για τη χρήση κάρτας εκτός Κύπρου, δέσμευση χρημάτων, άμεσες χρεώσεις, όπως επίσης και τι πρέπει να κάνει κάποιος όταν έχει πρόβλημα με την κάρτα, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Αρκετά θέματα για τη χρήση των καρτών μπορούν να αγνοούνται και πολλές φορές ο κάτοχος της κάρτας μπορεί να μη γνωρίζει τα δικαιώματά του όταν κάνει συναλλαγές στο εξωτερικό.

Μια βασική αρχή είναι ότι για διασυνοριακή ανάληψη σε ευρώ οι τράπεζες δεν πρέπει να χρεώνουν μεγαλύτερη προμήθεια από αυτή που θα χρέωναν για ισόποση συναλλαγή σε ευρώ εντός της χώρας. Για παράδειγμα, αν η τράπεζα χρεώνει €3 κάθε φορά που γίνεται ανάληψη χρημάτων από αυτόματο μηχάνημα εκτός δικτύου της τράπεζας που είναι ο λογαριασμός, το ίδιο ποσό πρέπει να χρεώνεται όταν γίνεται ανάληψη σε άλλη χώρα της ΕΕ. Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί είναι ξεκάθαροι. «Οι τράπεζες που έχουν την έδρα τους σε χώρες της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ οφείλουν επίσης να εφαρμόζουν αυτόν τον κανόνα και δεν επιτρέπεται να  χρεώνουν για τις πληρωμές σε ευρώ προς μια άλλη χώρα της ΕΕ ή στο εσωτερικό αυτής περισσότερο από όσο χρεώνουν για τις εγχώριες πληρωμές στο εθνικό τους νόμισμα. Δεν επιτρέπονται πρόσθετες χρεώσεις για πληρωμές με κάρτα, πιστωτικής ή χρεωστικής. Αυτό ισχύει για όλες τις αγορές με κάρτα (στα καταστήματα και μέσω διαδικτύου) σε όλη την ΕΕ».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νέοι προορισμοί στα αεροδρόμια

Στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται συγκεκριμένα ότι η χρέωση επιτοκίου στο εξωτερικό σε όλη την Ευρώπη όπως και στις εθνικές συναλλαγές αφορά:

● Μεταφορές ποσών μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών που τηρούνται σε διαφορετικές χώρες της ΕΕ

● Αναλήψεις από μηχανήματα ανάληψης μετρητών (ΑΤΜ) σε χώρες της ΕΕ

● Πληρωμές με χρεωστική ή πιστωτική κάρτα σε όλη την ΕΕ

● Συναλλαγές άμεσης χρέωσης

Οι τράπεζες που έχουν την έδρα τους σε χώρες της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ οφείλουν επίσης να εφαρμόζουν αυτόν τον κανόνα και δεν επιτρέπεται να χρεώνουν για τις πληρωμές σε ευρώ προς μια άλλη χώρα της ΕΕ ή στο εσωτερικό αυτής περισσότερο από όσο χρεώνουν για τις εγχώριες πληρωμές στο εθνικό τους νόμισμα.

Eπίσης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκρινίζει ότι ο κάτοχος κάρτας θα πρέπει να έχει υπόψη ότι αν πληρώνει σε άλλο νόμισμα της ΕΕ εκτός του ευρώ, ενδέχεται ο πάροχος της κάρτας να χρεώσει με τέλος μετατροπής νομίσματος, όταν χρησιμοποιείται η κάρτα σε άλλη χώρα. Ωστόσο, ο πάροχος της κάρτας, η τράπεζα, ο έμπορος ή ο ιστότοπος που πραγματοποιεί τη συναλλαγή, οφείλει να  ενημερώσει για το ύψος κάθε τέτοιου τέλους, προτού συμφωνήσει ο ενδιαφερόμενος για την αγορά. Ο πάροχος της κάρτας πρέπει να παρέχει ενημέρωση για τα τέλη στους όρους και τις προϋποθέσεις της κάρτας σε εύκολα προσβάσιμη ηλεκτρονική πλατφόρμα, όπως ιστότοπο ή εφαρμογή.

Επιβαρύνσεις για τη χρήση κάρτας

Όταν πληρώνει ο κάτοχος κάρτας για κάτι στην ΕΕ χρησιμοποιώντας την πιστωτική ή χρεωστική  κάρτα, οι έμποροι και οι τράπεζες δεν μπορούν να  επιβάλλουν επιπλέον τέλος -γνωστό και ως «επιπρόσθετη χρέωση»- μόνο και μόνο επειδή χρησιμοποιήθηκε μια συγκεκριμένη κάρτα. Ο κανόνας αυτός ισχύει για όλες τις αγορές με κάρτα (σε καταστήματα ή στο διαδίκτυο) που γίνονται εντός της χώρας του κατόχου ή σε άλλη χώρα της ΕΕ. Υπάρχει όμως και μια διευκρίνιση. Οι πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες που εκδίδονται από τριμερή συστήματα (όπως η American Express και η Diners Club), καθώς και οι επιχειρηματικές ή εταιρικές πιστωτικές κάρτες, για τις οποίες χρεώνεται ο εργοδότης  δεν καλύπτονται από τους κανόνες της ΕΕ για τις υπηρεσίες πληρωμών και συνεπώς αν τις χρησιμοποιήσει κάποιος ενδέχεται να χρεωθεί επιπλέον.

Δέσμευση χρημάτων  

Μερικές φορές, ο κάτοχος κάρτας μπορεί να κάνει κράτηση, π.χ. σε ξενοδοχείο ή σε εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων. Μπορεί να  ζητηθεί να δοθούν  τα στοιχεία της κάρτας ως εγγύηση για την κράτηση. Ο έμπορος μπορεί επίσης να ζητήσει να δεσμεύσει ένα ποσό από την κάρτα όταν γίνεται κράτηση. Αυτό σημαίνει ότι ο έμπορος κρατά μέρος του πιστωτικού ορίου ή του υπολοίπου του λογαριασμού για να καλύψει οποιαδήποτε πρόσθετη επιβάρυνση ενδέχεται να δημιουργήσει ο πελάτης, όπως υπηρεσίες δωματίου σε ξενοδοχείο ή πιθανή βλάβη σε μισθωμένο όχημα. Ο έμπορος οφείλει να ενημερώσει για το αν σκοπεύει να δεσμεύσει κάποιο ποσό από την πιστωτική κάρτα, ενώ ο πελάτης θα πρέπει να δώσει την έγκριση γι’ αυτό καθώς και για το ακριβές ποσό που πρόκειται να δεσμευθεί. Μόλις ολοκληρωθεί η πληρωμή -π.χ. όταν κατά την αναχώρηση από το ξενοδοχείο χρησιμοποιήσετε την πιστωτική κάρτα για να πληρώσετε το δωμάτιο, ή όταν κατά την επιστροφή του μισθωμένου αυτοκινήτου εξοφλήσετε το σχετικό λογαριασμό- η τράπεζα πρέπει αμέσως να αποδεσμεύσει το σχετικό ποσό από την πιστωτική κάρτα.

Επιστροφή χρημάτων

Εάν διαπιστωθεί κάποια άμεση χρέωση από τον τραπεζικό λογαριασμό, αυτό μπορεί να συμβεί κατά λάθος, π.χ. αν ακυρώσατε μια σύμβαση με τον προμηθευτή. Σε τέτοιες περιπτώσεις, έχετε δικαίωμα σε επιστροφή των χρημάτων εντός 8 εβδομάδων. Αυτό ισχύει για όλες τις άμεσες χρεώσεις, τόσο εντός της χώρας σας όσο και για τις διασυνοριακές άμεσες χρεώσεις εντός της ΕΕ.

Τι πρέπει να κάνετε αν έχετε πρόβλημα

Αν υπάρχει πρόβλημα με τις πληρωμές που έχουν γίνει εντός της ΕΕ, θα πρέπει ο κάτοχος κάρτας να απευθυνθεί στην τράπεζα ή στον πάροχο της κάρτας. Οφείλουν να απαντήσουν γραπτώς στην καταγγελία εντός 15 ημερών (ή εντός 35 ημερών το πολύ σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις). Οφείλουν επίσης να έχουν θεσπίσει επίσημη διαδικασία υποβολής καταγγελιών για τους καταναλωτές.

Αν ο κάτοχος κάρτας χρειάζεται κάτι σε ό,τι αφορά την αναγνώριση των δικαιωμάτων μπορεί να επικοινωνήσει με το FIN-NET για τυχόν προβλήματα με παρόχους χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ή με το ECC-Net για προβλήματα με εμπόρους.

Μπορεί επίσης να αναφέρει περιπτώσεις διακρίσεων λόγω κωδικού IBAN. Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί στενά και να συμβάλλει στην επίλυση των καταγγελιών για διακρίσεις λόγω κωδικού IBAN που έχουν υποβληθεί στην αρμόδια εθνική Αρχή.

Απάτες που αφορούν κάρτες και πληρωμές

Οι κανόνες της ΕΕ περιορίζουν το ποσό που μπορεί να ζητηθεί να πληρώσετε αν πέσετε θύμα απάτης σχετικά με κάρτες ή πληρωμές- σε περίπτωση που η κάρτα σας ή ο λογαριασμός σας χρεωθούν χωρίς την άδειά σας. Σε όλες τις περιπτώσεις, το μόνο που μπορεί να σας ζητηθεί είναι να πληρώσετε το πολύ 50 ευρώ έναντι του κόστους της δόλιας πληρωμής. Ωστόσο, στις περιπτώσεις όπου η απώλεια, κλοπή ή υπεξαίρεση χρημάτων έχει γίνει εν αγνοία σας (π.χ. υποκλοπή του λογαριασμού σας, ή υποκλοπή και χρέωση της πιστωτικής σας κάρτας εν αγνοία σας), δεν πρέπει να πληρώσετε τίποτα. Η τράπεζα ή ο πάροχος της κάρτας πρέπει να καλύψουν όλο το κόστος. Ο κανόνας αυτός ισχύει και στην περίπτωση που η ζημία προκλήθηκε από τραπεζικό υπάλληλο.

Ασφαλείς ηλεκτρονικές πληρωμές άνω των €30

Εάν κάποιος επιθυμεί να κάνει ηλεκτρονική πληρωμή ύψους άνω των 30 ευρώ, στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται ότι θα πρέπει να χρησιμοποιήσει συνδυασμό τουλάχιστον δύο στοιχείων ταυτοποίησης, όπως:

● κάτι που έχει (όπως κινητό τηλέφωνο ή συσκευή ανάγνωσης κάρτας) και κάτι που γνωρίζει (όπως αριθμός PIN ή κωδικός πρόσβασης)

● Kάτι που έχει (όπως κινητό τηλέφωνο ή συσκευή ανάγνωσης κάρτας) και κάποιο απολύτως προσωπικό χαρακτηριστικό (όπως το δακτυλικό αποτύπωμα)

● Kάτι που γνωρίζει (όπως αριθμός PIN ή κωδικός πρόσβασης) και κάποιο απολύτως προσωπικό χαρακτηριστικό (όπως το δακτυλικό αποτύπωμα)

Με αυτό τον τρόπο οι πληρωμές προστατεύονται καλύτερα και διεξάγονται με μεγαλύτερη ασφάλεια.