Πρόκειται για εργαζόμενους που έχουν την ευχέρεια να εργάζονται εξ αποστάσεως όχι μόνο από το σπίτι τους αλλά και από το εξωτερικό, στην ουσία ταξιδεύοντας ανά τον κόσμο, εφόσον η τεχνολογία το επιτρέπει πλέον. Είναι οι digital nomads, στα ελληνικά οι ψηφιακοί νομάδες που εξαιτίας και της πανδημίας και των lockdowns που αυτή επέφερε όχι μόνο αυξήθηκαν παγκοσμίως αλλά έγιναν και πιο γνωστοί.

Στο πλαίσιο αυτό αρκετές χώρες μέσω σχεδίων και προγραμμάτων επιχειρούν να τους προσελκύσουν προσφέροντας ειδικές άδειες παραμονής για τους ίδιους αλλά και τις οικογένειές τους. Αφού πρόκειται στην ουσία για ένας είδος μακροχρόνιων τουριστών με τα οφέλη για κάθε προορισμό που συγκεντρώνει ψηφιακούς νομάδες να ξεπερνούν αυτά ενός απλού επισκέπτη. Οι ψηφιακοί νομάδες θα χρειαστούν χώρο για στέγαση, άρα θα πρέπει να νοικιάσουν ενώ ξοδεύουν γενικότερα είτε για φαγητό είτε για διασκέδαση είτε για άλλες υπηρεσίες. Για τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν από τους ψηφιακούς νομάδες χαρακτηριστική ήταν περσινή τοποθέτηση του τότε υπουργού Τουρισμού της Ελλάδας, Χάρη Θεοχάρη, ο οποίος υποστήριξε επικαλούμενος έκθεση του MIT Enterprise Forum, πως εάν η Ελλάδα προσέλκυε 100.000 ψηφιακούς νομάδες  ετησίως, με μία μέση παραμονή 6 μηνών, θα μπορούσε να ωφεληθεί με πάνω από 1,6 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό εξήγησε αντιστοιχεί σχεδόν με το ισοδύναμο 2,5 εκατομμυρίων τουριστών για μία εβδομάδα παραμονής στη χώρα, παραδεχόμενος πως ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος για ενίσχυση του τεχνολογικού τουρισμού και για προσέλκυση των εκατομμυρίων πλέον ψηφιακών νομάδων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η αβεβαιότητα θα παραμείνει στην αγορά εργασίας

Η Κύπρος, ωστόσο, μπήκε με καθυστέρηση στον κυνήγι για ψηφιακούς νομάδες γνωστοποιώντας το δικό της σχέδιο βίζας για digital nomads μόλις περί τα τέλη του 2021 και το οποίο τέθηκε σε ισχύ στην ουσία στις αρχές της φετινής χρονιάς. Το σχέδιο εντάχθηκε στη νέα στρατηγική προσέλκυσης εταιρειών για δραστηριοποίηση ή και επέκταση των δραστηριοτήτων τους στην Κύπρο και για υλοποίηση του ορίστηκε ως αρμόδια αρχή το υπουργείο Εσωτερικών με το υπουργείο Οικονομικών να είναι επίσης εμπλεκόμενο μέρος.

Με το σχέδιο στην ουσία δίδεται άδεια παραμονής σε ψηφιακούς νομάδες από τρίτες χώρες αφού οι Ευρωπαίοι δεν έχουν ιδιαίτερα εμπόδια για εργασία σε άλλο κράτος μέλος και σχεδιάστηκε βάσει παρόμοιων σχεδίων που εφαρμόζουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως μάλιστα αναφέρθηκε κατά την παρουσίαση του σχεδίου, το κυπριακό πρόγραμμα ετοιμάστηκε στη βάση των αντίστοιχων σχεδίων που εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Πορτογαλία, Κροατία, Εσθονία, Γερμανία, Τσεχία, Νορβηγία και Ελλάδα) για υπηκόους τρίτων υπό το καθεστώς Digital Nomad Visa. Μάλιστα, εάν κανείς ανατρέξει στο διαδίκτυο θα διαπιστώσει πως το κυπριακό σχέδιο είναι σχεδόν αντιγραφή του ελληνικού σχεδίου. Αλλά με κάποιες διευκρινίσεις όσον αφορά φορολογικά ζητήματα αλλά και με περιορισμούς. Καθώς το κυπριακό σχέδιο για προσέλκυση ψηφιακών νομάδων θέτει οροφή όσον αφορά στον αριθμό των σχετικών αδειών που μπορεί να δοθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Περιορισμοί που προβληματίζουν εάν όντως η Κύπρος επιθυμεί να καταστεί προορισμός για εργαζομένους με υψηλά συνήθως εισοδήματα οι οποίοι επιθυμούν για κάποιο διάστημα να εργαστούν στο εξωτερικό είτε γιατί επιθυμούν την περιπέτεια, είτε γιατί θέλουν να γνωρίζουν νέους τόπους, είτε γιατί θέλουν να εργαστούν κάπου με χαμηλότερο κόστος ζωής σε σχέση με αυτό που έχει η βάση της εταιρείας τους, είτε γιατί απλά μπορούν.

Βίζες αλλά με πλαφόν

Βάσει των περιορισμών που αρχικά ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο του κυπριακού σχεδίου αποφασίστηκε όπως το ανώτατο όριο δικαιούχων για Digital Nomad Visa θα ανερχόταν στους 100.

Το πλαφόν ωστόσο εδώ και λίγο καιρό άλλαξε και αυξήθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου που αποφάσισε τον Μάρτιο να εγκρίνει την αύξηση του ανώτατου ορίου δικαιούχων της Digital Nomad Visa στους 500. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ» η αλλαγή και η αύξηση του δικαιούχων στους 500 αποφασίστηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου προκειμένου η Κύπρος να είναι έτοιμη εφόσον χρειαστεί να δεχθεί περισσότερους ψηφιακούς νομάδες. Με την έναρξη του πολέμου υπενθυμίζουμε ότι αρκετοί είδαν ευκαιρίες για προσέλκυση εταιρειών τεχνολογίας κυρίως από την εμπόλεμη ζώνη αλλά και από τη Ρωσία αν και για την ώρα δεν φαίνεται να παρατηρείται κινητικότητα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Μικρή εξάλλου κινητικότητα παρατηρείται για την ώρα και για το σχέδιο που προσφέρει την Digital Nomad Visa αφού όσοι ψηφιακοί νομάδες έσπευσαν να το εκμεταλλευτούν περιορίζονται στο μισό του πρώτου πλαφόν που τέθηκε για δικαιούχους της εν λόγω βίζας.

Συγκεκριμένα όπως πληροφορείται ο «Φ» μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί γύρω στις 50 αιτήσεις για Digital Nomad Visa στο υπουργείο Εσωτερικών και συγκεκριμένα προς το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης οι οποίες στο σύνολο τους βρίσκονται στο στάδιο αξιολόγησης, χωρίς να έχει εκδοθεί καμία βίζα ακόμα. Το γεγονός αυτό δεν αποκλείεται να σχετίζεται με την καθυστέρηση που υπήρξε από πλευράς Κύπρου στην παρουσίαση δικού της σχεδίου καθώς και με τους περιορισμούς που αρχικά υπήρξαν αλλά και που εξακολουθούν να υπάρχουν. Σημειώνεται ότι η κάθοδος στην Κύπρο ψηφιακών νομάδων δεν ήταν εντελώς απαγορευτική για υπηκόους τρίτων χωρών αφού μπορούσαν να εισέλθουν με τουριστική βίζα αλλά με περιορισμό όσον αφορά την παραμονή τους, μόλις τρεις μήνες ενώ όσοι επιθυμούσαν μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής θα μπορούσαν να το πράξουν και μέσω του Προγράμματος Μόνιμης Παραμονής. Μόνο, όμως, εφόσον είχαν στη διάθεση τους τουλάχιστον 300 χιλ. ευρώ για επένδυση σε ακίνητα, κριτήριο που αποτελεί μάλλον ανασταλτικό παράγοντα για κάποιον που ορίζεται ως digital nomad.

Δικαιούχοι και προϋποθέσεις

Το κυπριακό σχέδιο για παροχή Digital Nomad Visa αφορά στην ουσία άδεια παραμονής σε υπηκόους τρίτων χωρών με μιθσό τουλάχιστον 3,5 χιλ. ευρώ στη Κυπριακή Δημοκρατία αλλά όχι άδεια εργασίας. Το μέτρο αποφασίστηκε βάσει και της νέας στρατηγικής για ενίσχυση της Κύπρου ως επιχειρηματικό κέντρο καθώς σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχει η στροφή για εξ αποστάσεως εργασία. Αυτό, σύμφωνα και με την  εξαγγελθείσα στρατηγική προσέλκυσης εταιρειών δημιουργεί προοπτικές για την Κύπρο όπου μπορεί να προσελκύσει άτομα που θα διαμένουν στην Κύπρο αλλά θα εργάζονται σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό. Δικαιούχοι για υποβολή αίτησης προκειμένου να εξασφαλίζουν την Digital Nomad Visa είναι πολίτες τρίτων χωρών αυτοαπασχολούμενοι/ ελεύθεροι επαγγελματίες ή μισθωτοί οι οποίοι εργάζονται εξ αποστάσεως με τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικών και επικοινωνιών με εργοδότες/ πελάτες εκτός Κύπρου για χρονική διάρκεια 12 μήνες. Με το καθεστώς παραμονής που θα αποκτήσουν οι ψηφιακοί νομάδες θα έχουν το δικαίωμα παραμονής στη χώρα για διάστημα μέχρι ένα έτος, με δικαίωμα, όμως ανανέωσης για άλλα δυο χρόνια ( σ.σ. το ίδιο προβλέπουν όλα τα σχέδια σχεδόν που προσφέρουν ευρωπαϊκές χώρες, της Ελλάδας περιλαμβανομένης). Στο πλαίσιο της άδειας παραμονής που θα αποκτήσουν στην Κύπρο θα μπορούν επίσης να συνοδεύονται από τα μέλη της οικογένειας τους, στα οποία χορηγείται, ύστερα από αίτηση τους άδεια παραμονής που λήγει ταυτόχρονα με τον συντηρών.

Βάσει του σχεδίου, κατά τη διάρκεια διαμονής στην Κύπρο δεν επιτρέπεται, όμως ο/η σύζυγος ή ο/η σύντροφος (αφορά άτομα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης) και τα ανήλικα μέλη της οικογένειας του συντηρούντος να παρέχουν εξαρτημένη εργασία ή να ασκούν οποιασδήποτε μορφής οικονομική δραστηριότητα στη χώρα. Το σχέδιο διευκρινίζει επίσης πως εάν οι ψηφιακοί νομάδες διαμένουν στη Δημοκρατία για μια ή περισσότερες περιόδους που στο σύνολο τους υπερβαίνουν τις 183 ημέρες εντός του ίδιου φορολογικού έτους τότε θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου νοουμένου δεν είναι φορολογικοί κάτοικοι σε οποιονδήποτε άλλο Κράτος. Με βάση το τελευταίο , αρκετοί οίκοι και οικονομικοί οργανισμοί με έδρα την Κύπρο στο πλαίσιο παρουσίασης του κυπριακού προγράμματος προβάλλουν και τα οφέλη του φορολογικού συστήματος της Κύπρου κι άλλα κίνητρα, αν και φορολογικά κίνητρα για προσέλκυση ψηφιακών νομάδων διαθέτουν κι άλλες χώρες.

Για την παραχώρηση, πάντως, άδειας παραμονής σε ψηφιακούς νομάδες υπάρχουν προϋποθέσεις αφού βάσει του σχεδίου η άδεια παραχωρείται στον ενδιαφερόμενο, νοουμένου ότι προσκομίζει τα εξής:

  • Υπεύθυνη δήλωση, με την οποία δηλώνονται η πρόθεσή του να διαμείνει στη χώρα με άδεια παραμονής για την παροχή εργασίας εξ αποστάσεως και η δέσμευσή του ότι δεν θα παρέχει καθ’ οιονδήποτε τρόπο εργασία ή υπηρεσίες ή έργο σε εργοδότη με έδρα στην Κύπρο.
  • Σύμβαση εργασίας ή έργου ή αποδεικτικό εργασιακής σχέσης με εργοδότη, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ο οποίος είναι εγκατεστημένος εκτός της Κυπριακής Δημοκρατίας, αορίστου χρόνου ή σε περίπτωση σύμβασης ορισμένου χρόνου με υπολειπόμενη διάρκεια που καλύπτει το διάστημα της χορηγούμενης άδειας παραμονής, ή συμβάσεις εργασίας ή έργου αορίστου χρόνου ή, σε περίπτωση σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου, με υπολειπόμενη διάρκεια που καλύπτει το διάστημα ισχύος της χορηγούμενης άδειας παραμονής, σε περίπτωση που ο πολίτης τρίτης χώρας είναι ελεύθερος επαγγελματίας με περισσότερους του ενός εργοδότες που είναι εγκατεστημένοι εκτός Κυπριακής Δημοκρατίας, ή στοιχεία για την ιδιότητα του αιτούντος στην επιχείρηση, καθώς επίσης και στοιχεία που αφορούν στην επωνυμία, στην έδρα, στο πεδίο δραστηριότητας και στον εταιρικό σκοπό της επιχείρησης σε περίπτωση που ο πολίτης τρίτης χώρας είναι αυτοαπασχολούμενος σε δική του επιχείρηση, η οποία ευρίσκεται εκτός της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  • Αποδεικτικά στοιχεία ότι διαθέτει επαρκείς πόρους, σε επίπεδο σταθερού εισοδήματος, για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής του κατά τη διάρκεια της διαμονής του στη χώρα, χωρίς να επιβαρύνει το εθνικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Το ύψος των επαρκών πόρων καθορίζεται στα τρεισήμισι χιλιάδες (3.500) ευρώ μηνιαίως και αποδεικνύεται από τη σύμβαση εργασίας ή έργου ή το αποδεικτικό εργασιακής σχέσης, στην περίπτωση εξαρτημένης εργασίας, υπηρεσιών ή έργου ή από τραπεζικό λογαριασμό. Αν οι επαρκείς πόροι προέρχονται από μισθωτές υπηρεσίες εξαρτημένης εργασίας, υπηρεσιών ή έργου, το ανωτέρω ελάχιστο ύψος αναφέρεται σε καθαρά έσοδα μετά την καταβολή των απαιτούμενων φόρων στη χώρα παροχής της εργασίας. Το ποσό που αναφέρεται πιο πάνω προσαυξάνεται κατά είκοσι τοις εκατό (20%) για τον/τη σύζυγο ή τον/την συμβιούντα και κατά δεκαπέντε τοις εκατό (15%) για κάθε τέκνο.
  • Ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
  • Λευκό ποινικό μητρώο από τη χώρα διαμονής.

Βίζες αλλά με πλαφόν

Βάσει των περιορισμών που αρχικά ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο του κυπριακού σχεδίου αποφασίστηκε όπως το ανώτατο όριο δικαιούχων για Digital Nomad Visa θα ανερχόταν στους 100.

Το πλαφόν ωστόσο εδώ και λίγο καιρό άλλαξε και αυξήθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου που αποφάσισε τον Μάρτιο να εγκρίνει την αύξηση του ανώτατου ορίου δικαιούχων της Digital Nomad Visa στους 500. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ» η αλλαγή και η αύξηση του δικαιούχων στους 500 αποφασίστηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου προκειμένου η Κύπρος να είναι έτοιμη εφόσον χρειαστεί να δεχθεί περισσότερους ψηφιακούς νομάδες. Με την έναρξη του πολέμου υπενθυμίζουμε ότι αρκετοί είδαν ευκαιρίες για προσέλκυση εταιρειών τεχνολογίας κυρίως από την εμπόλεμη ζώνη αλλά και από τη Ρωσία αν και για την ώρα δεν φαίνεται να παρατηρείται κινητικότητα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Μικρή εξάλλου κινητικότητα παρατηρείται για την ώρα και για το σχέδιο που προσφέρει την Digital Nomad Visa αφού όσοι ψηφιακοί νομάδες έσπευσαν να το εκμεταλλευτούν περιορίζονται στο μισό του πρώτου πλαφόν που τέθηκε για δικαιούχους της εν λόγω βίζας.

Συγκεκριμένα όπως πληροφορείται ο «Φ» μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί γύρω στις 50 αιτήσεις για Digital Nomad Visa στο Υπουργείο Εσωτερικών και συγκεκριμένα προς το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης οι οποίες στο σύνολο τους βρίσκονται στο στάδιο αξιολόγησης, χωρίς να έχει εκδοθεί καμία βίζα ακόμα. Το γεγονός αυτό δεν αποκλείεται να σχετίζεται με την καθυστέρηση που υπήρξε από πλευράς Κύπρου στην παρουσίαση δικού της σχεδίου καθώς και με τους περιορισμούς που αρχικά υπήρξαν αλλά και που εξακολουθούν να υπάρχουν. Σημειώνεται ότι η κάθοδος στην Κύπρο ψηφιακών νομάδων δεν ήταν εντελώς απαγορευτική για υπηκόους τρίτων χωρών αφού μπορούσαν να εισέλθουν με τουριστική βίζα αλλά με περιορισμό όσον αφορά την παραμονή τους, μόλις τρεις μήνες ενώ όσοι επιθυμούσαν μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής θα μπορούσαν να το πράξουν και μέσω του Προγράμματος Μόνιμης Παραμονής. Μόνο, όμως, εφόσον είχαν στη διάθεση τους τουλάχιστον 300 χιλ. ευρώ για επένδυση σε ακίνητα, κριτήριο που αποτελεί μάλλον ανασταλτικό παράγοντα για κάποιον που ορίζεται ως digital nomad.