Στην ευρύτερη περιοχή των Θαλασσινών Σπηλιών του Δήμου Πέγειας παρατηρείται οργασμός αναπτύξεων, παρά το γεγονός ότι έχουν δημιουργηθεί ζώνες απόλυτης προστασίας με σκοπό να αποτρέψουν την ανεξέλεγκτη χρήση από τους ανθρώπους του παράκτιου χώρου πολύ κοντά στα σημαντικά καταφύγια αναπαραγωγής και γαλουχίας της Μεσογειακής φώκιας. Πρόκειται τόσο για νόμιμες αναπτύξεις, όσο και για παράνομες κατασκευές μόλις 60 μέτρα από την είσοδο σπηλιάς αναπαραγωγής, αλλά και αυθαίρετες επεμβάσεις για διάνοιξη πρόσβασης σε απομονωμένη παραλία.
Σε σχέση με τη νόμιμη ανάπτυξη που αφορά την ανέγερση επαύλεων στην τοποθεσία «Πέτρες του Βαθύ» στον Δήμο Πέγειας, η όλη διαδικασία αδειοδότησης άρχισε πριν περίπου τρία χρόνια. Συγκεκριμένα, το Επαρχιακό Γραφείο του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως Πάφου απέστειλε στον Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος επιστολή ημερ. 6/6/2018 για απόψεις. Έναν μήνα αργότερα, στις 3/7/2018 το Τμήμα Περιβάλλοντος σε απάντησή του ανέφερε ότι με βάση την ανακοίνωση μέτρων που εξέδωσαν οι υπουργοί, Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, με στόχο την ολοκληρωμένη προστασία των Θαλασσινών Σπηλιών, όπου μεταξύ άλλων μέτρων αποφασίστηκε και η εκπόνηση Μελέτης Δέουσας Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, θα εκφράσει τις απόψεις του επί της αίτησης μετά την ολοκλήρωση και τα πορίσματα της μελέτης.
Επιπλέον, το Τμήμα Περιβάλλοντος προχώρησε σε διαβούλευση με τα ακόλουθα αρμόδια κρατικά τμήματα για την εν λόγω αίτηση:
Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης: Σε σχετικό του ηλεκτρονικό μήνυμα ημερ. 7/12/2018 αναφέρει ότι το βορειοδυτικό όριο του τεμαχίου γειτνιάζει με το παραλιακό μέτωπο (απόσταση 20 μ., περίπου) στο οποίο δεν υπάρχουν θαλασσινές σπηλιές. Το πρανές υπόκειται σε διάβρωση κυρίως από την επίδραση των ομβρίων υδάτων και λιγότερο από την κυματική δράση. Όσον αφορά την καταλληλόλητα του υπεδάφους για θεμελίωση το Τμήμα θεωρεί τις γεωλογικές συνθήκες στο τεμάχιο ως ευνοϊκές.
Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας: Δεν έφερε ένσταση στην ανάπτυξη νοουμένου ότι εντός των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 και εντός της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας δεν θα γίνει καμία ανάπτυξη ή κατασκευή έργων.
Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών: Με σχετική επιστολή ημερ. 28/11/2018, προς το Επαρχιακό Γραφείο Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως Πάφου αναφέρει ότι εκπονήθηκε Μελέτη Δέουσας Εκτίμησης για την περιοχή των Θαλασσινών Σπηλιών στην Πέγεια και η οποία παρουσιάζει τις πρόνοιες και τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την οποιαδήποτε αδειοδότηση και κατασκευή έργων στην εν λόγω περιοχή. Σημειώνει ότι θα πρέπει να διατηρείται όσο το δυνατό μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ των οποιωνδήποτε κατασκευών με τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 και να διασφαλίζονται οι πρόνοιες με βάση τον περί της Προστασίας της Παραλίας Νόμο.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης πραγματοποίησε γεωλογική/γεωτεχνική έρευνα μεταξύ Μαρτίου-Απριλίου 2018 για αξιολόγηση της βραχομάζας στα παράκτια πρανή της περιοχής των Θαλασσινών Σπηλιών. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας συστάθηκαν δύο ζώνες ασφαλείας κατά μήκος της ακτογραμμής, μία για μελλοντικές κατασκευές και μία για διερχόμενους επισκέπτες με πλάτος/εύρος ζώνης 50 μ. και 10 μ., αντίστοιχα.
Σημειώνεται ότι εκπονήθηκε περιβαλλοντική μελέτη για τις αναπτύξεις στην περιοχή Θαλασσινές Σπηλιές Πέγειας με στόχο την ολοκληρωμένη προστασία της περιοχής. Η περιοχή μελέτης αποτελούσε μέρος των περιοχών του Δικτύου Νatura 2000. Για την εν λόγω μελέτη ετοιμάστηκε Έκθεση αξιολόγησης, ημερ. 13/3/2019.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω το Τμήμα Περιβάλλοντος με επιστολή ημερομηνίας 2/7/2019 απέστειλε τις απόψεις του στον Επαρχιακό Λειτουργό του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, για την προτεινόμενη ανάπτυξη, σύμφωνα με την οποία δεν έφερε ένσταση στη χορήγηση πολεοδομικής άδειας με όρους. Περιλαμβάνονται όροι για διάφορα θέματα όπως του φωτισμού, της τοπιοτέχνησης, την απαγόρευση οποιασδήποτε παρέμβασης/κατασκευής ή εργασίας ανάπλασης ή/και τοπιοτέχνησης ή/και δραστηριότητας εντός της ζώνης προστασίας της παραλίας και των περιοχών του Δικτύου Natura 2000, κ.ά.
Λαξεύτηκαν βράχοι για πρόσβαση σε παραλία
Δημιουργία πρόσβασης με σκαλοπάτια σε βραχώδη ακτογραμμή διαπίστωσαν λειτουργοί του Τμήματος Περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, σε κρατικό δασικό τεμάχιο διαπιστώθηκε επέμβαση στο βραχώδες μέρος της ακτογραμμής, όπου έχει λαξευτεί μέρος της και έχει δημιουργηθεί πρόσβαση με σκαλιά προς την παραλία. Η επέμβαση χωροθετείται εντός της ζώνης προστασίας της παραλίας και εντός των περιοχών του Δικτύου Natura 2000. Το Τμήμα Περιβάλλοντος στις 11/3/2022 έστειλε σχετική επιστολή στον Δήμαρχο Πέγειας, ως αρμόδια αρχή, ώστε να προχωρήσει το συντομότερο σε αποξήλωση της πρόσβασης στην παραλία.
Φύτρωσε ταβέρνα στον «Σπήλιο της Φώκαινας»
Παράνομη κατασκευή και λειτουργία ταβέρνας στην τοποθεσία «Σπήλιος της Φώκαινας» διαπίστωσαν οι αρμόδιες Αρχές. Το Τμήμα Περιβάλλοντος απέστειλε στις 16/6/2020 επιστολή στον δήμαρχο Πέγειας, ως αρμόδια Αρχή, για άμεση απομάκρυνση των υποστατικών αφού οποιαδήποτε περαιτέρω παρέμβαση μπορεί να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στην περιοχή αλλά και συγκεκριμένα στη μεσογειακή φώκια. Περαιτέρω, στις 4/8/2020 το Τμήμα Περιβάλλοντος απέστειλε σχετική επιστολή και στον επαρχιακό λειτουργό του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως Πάφου για ενημέρωση του Τμήματος Περιβάλλοντος κατά πόσο το εν λόγω υποστατικό το οποίο βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησης/κατασκευής έχει εξασφαλίσει πολεοδομική άδεια. Επιπλέον, τονίστηκε όπως σε περίπτωση, που δεν έχει τις σχετικές άδειες προβεί σε όλες τις δέουσες ενέργειες για τερματισμό των έργων και επαναφορά του περιβάλλοντος. Σε συνέχεια της επιστολής του Τμήματος Περιβάλλοντος, ο επαρχιακός λειτουργός του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως Πάφου προχώρησε με Ειδοποίηση Επιβολής, ημερ. 31/8/2020, προς τους ιδιοκτήτες του τεμαχίου για άμεσο τερματισμό κάθε παράνομης οικοδομικής δραστηριότητας και σε απομάκρυνση/κατεδάφιση όλων των μη αδειούχων κατασκευών. Για την πιο πάνω παράνομη κατασκευή ο υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ζήτησε μηδενική ανοχή και να εφαρμοστεί αυστηρά η νομοθεσία με όλες τις προβλεπόμενες επιπτώσεις για τους παρανομούντες.
Απόρριψη δύο αιτήσεων για νέες επαύλεις
Σε μεγάλο μέρος της περιοχής των Θαλασσινών Σπηλιών δεν επιτρέπεται καμία ανθρώπινη δραστηριότητα με εξαίρεση δράσεις επιστημονικής παρακολούθησης και διαχείρισης. Προς τον σκοπό αυτό σε συγκεκριμένα τεμάχια που μέχρι σήμερα δεν έχουν οικοδομηθεί και βρίσκονται σχεδόν πάνω από τα κύρια αναπαραγωγικά καταφύγια της Μεσογειακής φώκιας, Monachus monachus, έχει διασφαλιστεί ότι θα προστατευθούν από πιθανή μελλοντική οικοδόμησή τους, ώστε να μην επηρεαστεί σε καμία περίπτωση η στατικότητα των σπηλαίων. Στα πλαίσια αυτά μόλις πρόσφατα, διυπουργική Επιτροπή απέρριψε δύο ξεχωριστά αιτήματα για ανέγερση παραθεριστικών επαύλεων στις Θαλασσινές Σπηλιές. Οι εν λόγω αναπτύξεις προτείνονταν να χωροθετηθούν εντός της ελάχιστης απόστασης των 50 μέτρων από την ακτογραμμή, με καταστρατήγηση των προνοιών της δήλωσης πολιτικής για διατήρηση, προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, καθώς και αειφόρο χρήση των παράκτιων ζωνών.
