Την εκτίμηση ότι η ρωσική αγορά, μέχρι πρόσφατα η δεύτερη πιο σημαντική για τον κυπριακό τουρισμό, δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια, εκφράζει ο υφυπουργός Τουρισμού Σάββας Περδίος. Σε συνέντευξή του στον «Φ», εξηγεί πώς η Κύπρος θα μετριάσει τις συγκεκριμένες απώλειες που προκύπτουν, ποια θα είναι η συνεισφορά της αγοράς της Σαουδικής Αραβίας που ανοίγει του χρόνου, αλλά και ποια τα δικά του σχέδια για το μέλλον.

Όλα δείχνουν πως δεν θα έχουμε Ρώσους τουρίστες ούτε του χρόνου. Πότε εκτιμάτε ότι θα ανοίξει ξανά για τον τουρισμό μας η ρωσική αγορά και τι κάνουμε για αναπλήρωση και μετριασμό των απωλειών που προκύπτουν;

Το πότε θα ανοίξει η συγκεκριμένη αγορά δεν μπορώ να το ξέρω γιατί δεν εξαρτάται από εμάς. Εξαρτάται από την κατάσταση γενικότερα, αλλά, ακόμα και να σταματήσει ο πόλεμος, ένας Θεός ξέρει πότε θα μπορέσει να ξανανοίξει η αγορά. Εμείς για του χρόνου, τουλάχιστον για του χρόνου, λειτουργούμε στη βάση των μηδενικών αφίξεων και από την Ουκρανία και από τη Ρωσία. Ως εκ τούτου, όλος ο σχεδιασμός και τα πλάνα μας και οι ενέργειές μας έχουν αυτό υπόψη. Το τι κάνουμε για τον μετριασμό αυτών των απωλειών είναι ανάλογο του τι κάναμε φέτος, αλλά και τα προηγούμενα χρόνια. Δηλαδή, να δώσουμε ακόμα πιο μεγάλη σημασία στην ΕΕ. Υπάρχουν τεράστιες προοπτικές για τις χώρες της ΕΕ, που είναι μια πολύ μεγάλη αγορά και ήδη αυτό φάνηκε από φέτος. Το πιο σημαντικό που πρέπει να αντιληφθούν και όλοι οι φορείς του τουρισμού είναι ότι, και να επανέλθει η ρωσική αγορά σε κάποια χρόνια, οπωσδήποτε δεν μπορεί να επανέλθει στο μέγεθος που ήταν στο παρελθόν, καθώς πρώτα – πρώτα δεν θα υπάρχουν δωμάτια για Ρώσους τουρίστες. Οι ξενοδόχοι, οι οποίοι τώρα λόγω της απουσίας της Ρωσίας αποφάσισαν να στραφούν προς άλλες αγορές, εάν και εφόσον ύστερα από τρία – τέσσερα χρόνια επανέλθει μερικώς η ρωσική αγορά, δεν θα μπορούν να δώσουν τα δωμάτια που δίνονταν στο παρελθόν. Εν ολίγοις, η ρωσική αγορά ποτέ δεν θα είναι ξανά εκείνη που ήταν για την Κύπρο.

Ισραήλ και Σαουδική Αραβία

Εκτός όμως από την ΕΕ, δίνετε έμφαση και σε γειτονικούς προορισμούς, όπως το Ισραήλ και εσχάτως η Σαουδική Αραβία. Ποιες οι προοπτικές για τον τουρισμό από την αγορά της Σαουδικής Αραβίας, που ανοίγει το ’23;

Να μιλήσω πρώτα για το Ισραήλ και να πω ότι η συγκεκριμένη αγορά, παρόλο που έχει ήδη μεγάλους αριθμούς αφίξεων, έχει ακόμα παραπάνω προοπτική. Είναι μια αγορά η οποία μπορεί για την Κύπρο να λειτουργήσει και σε ολόχρονη βάση και είναι αυτό που προσπαθούμε. Για πρώτη φορά φέτος θα υπάρξει αυξημένη αεροπορική συνδεσιμότητα με το Ισραήλ, καθώς για τον χειμώνα θα υπάρχουν σχεδόν 40 πτήσεις την εβδομάδα, που είναι εξαιρετική επίδοση και βοηθά πολύ στα short breaks, τα city breaks ταξίδια και βοηθά και τα ορεινά. Επίσης, παρόλο που η παραμονή των Ισραηλινών είναι μικρής διάρκειας, συνήθως τρεις με τέσσερις μέρες, η ημερήσια δαπάνη, λόγω του είναι πιο μικρή η περίοδος διακοπών τους, είναι και πιο υψηλή. Άρα, είναι μια αγορά που είναι και κοντά μας και τη θέλουμε και θα συνεχίσουμε να τη στηρίζουμε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τουρισμός: Επιστροφή εντός του ’23 στο ρεκόρ του ’19

Σε ό,τι αφορά τη Σαουδική Αραβία, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Γίνεται το πρώτο μας βήμα του χρόνου στη συγκεκριμένη αγορά, από την οποία θα έχουμε έξι πτήσεις την εβδομάδα, από τρεις πόλεις της Σαουδικής Αραβίας -Νταμάμ, Τζέντα και Ριάντ- και ήδη η Wizz Air, με την οποία συναντηθήκαμε αυτήν την εβδομάδα, μας είπε ότι είναι αρκετά αισιόδοξη για τα δρομολόγια. Νιώθουν ότι θα πάνε καλά, όμως αντιλαμβάνεστε ότι μιλάμε για έξι πτήσεις την εβδομάδα. Δεν θα πρέπει να αναμένεται κάτι τεράστιο, έχοντας υπόψη ότι αγορές όπως το Ηνωμένο Βασίλειο σήμερα, δηλαδή τον χειμώνα, έχει σχεδόν 70 πτήσεις την εβδομάδα και το Ισραήλ 40. Δηλαδή, να ξέρουμε για τι μεγέθη μιλούμε. Όμως, είπα πολλές φορές ότι πιστεύουμε στη συγκεκριμένη αγορά και στις προοπτικές της, ουσιαστικά για τρεις λόγους. Πρώτα, γιατί είναι μια πολύ μεγάλη αγορά σε πληθυσμό, σχεδόν 40 εκατομμύρια. Δεύτερον, ο πληθυσμός της χώρας είναι νεαρός σε ηλικία και η νεολαία αυτή, όχι μόνο είναι πιο ανοικτόμυαλη, αλλά τώρα ανακαλύπτει τα ταξίδια στο εξωτερικό και είναι πρόθυμη να ταξιδέψει με low cost airlines, όπως είναι η Wizz Air, που αυτό είναι πλεονέκτημα για εμάς. Και ο τρίτος λόγος που πιστεύουμε στις προοπτικές της αγοράς, είναι γιατί είμαστε η πιο κοντινή τους ευρωπαϊκή χώρα. Δηλαδή, ακόμα και για ένα short break μπορεί να έρθει κάποιος από τη Σαουδική Αραβία για τρεις με τέσσερις μέρες.

Το πιο σημαντικό που πρέπει να καταλάβουμε εμείς ως κράτος, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας, είναι ότι οι Σαουδάραβες θα είναι τουρίστες της τελευταίας στιγμής, λόγω της κοντινής απόστασης και λόγω των φτηνών εισιτηρίων. Αυτό σημαίνει ότι εμείς ως κράτος πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η έκδοση βίζας θα είναι γρήγορη. Και αυτός είναι ο λόγος που το Υφυπουργείο Τουρισμού ενίσχυσε την πρεσβεία στη Σαουδική Αραβία με δικό του άτομο, που δόθηκε στο ΥΠΕΞ, για να βοηθά στην έκδοση θεωρήσεων εισόδου. Την ίδια ώρα και ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να ξέρει ότι οι Σαουδάραβες θα κάνουν κρατήσεις δυο με τρεις εβδομάδες πριν πετάξουν και θα χρειάζεται οι ξενοδόχοι να έχουν ευελιξία. Δηλαδή, να μην περιμένει κάποιος ξενοδόχος ότι ξαφνικά θα βρεθεί ένας οργανωτής ταξιδίων και θα βάλει πρόγραμμα με ναυλωμένες πτήσεις και προκρατήσεις κτλ. Η αγορά ανοίγει προς το παρόν με μεμονωμένους ταξιδιώτες last minute bookers. Αυτό είναι το προφίλ του Σαουδάραβα που αναμένουμε να έρθει στην Κύπρο του χρόνου. Μπορεί στο μέλλον να είναι και κάτι άλλο.

Δεν θα ήθελα να δω κάποιον να παίρνει πίσω όσα κάναμε

Σε δύο μήνες η θητεία της Κυβέρνησης λήγει και αναμένεται να αναλάβει νέα Κυβέρνηση. Έχετε σκεφτεί πού θα βρίσκεται ο Σάββας Περδίος τον ερχόμενο Φεβρουάριο ή Μάρτιο; Έχετε σχέδια για το μέλλον;

Η απάντηση είναι όχι. Δεν έχω σχέδια, ούτε είναι κάτι που το σκέφτομαι. Εμείς είμαστε αφοσιωμένοι να τελειώσει το βραχυπρόθεσμο πλάνο δράσης της Εθνικής Στρατηγικής Τουρισμού, όπως το οραματιστήκαμε. Έχουμε ακόμα κάποια μικροπράγματα να τελειώσουμε και ακολούθως θα κάνουμε και την αξιολόγηση σε συνέντευξη Τύπου για το έργο που επιτελέστηκε και από εκεί και πέρα έχει ο Θεός.

Αν σας γίνει πρόταση από τη νέα Κυβέρνηση, όποια κι αν είναι αυτή, να παραμείνετε στο πόστο σας, τι θα πράξετε; Θα το σκεφτείτε;

Στη ζωή τίποτα δεν πρέπει να αποκλείεις, αλλά το καθετί δεν είναι απόλυτο, εξαρτάται. Για μένα το πιο σημαντικό πράγμα, όχι μόνο ως υφυπουργός Τουρισμού, αλλά και ως άνθρωπος του τουρισμού, είναι η συνέχιση της υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής Τουρισμού. Πιστεύω σε αυτό το πράγμα που κάνουμε, που κάναμε, στην Εθνική Στρατηγική Τουρισμού και το πιο σημαντικό πράγμα είναι η συνέχισή της. Είναι αυτονόητο ότι, εάν εμένα -πες- μου γίνει μια πρόταση και είναι μια πρόταση βασισμένη σε άλλα των άλλων πράματα, με επιστροφή ας πούμε σε κάποια κακώς έχοντα του παρελθόντος, δεν πρόκειται να ενδιαφερθώ. Είναι αυτονόητο αυτό. Διότι πιστεύω τόσο πολύ σε αυτό που κάνουμε και είμαι τόσο αισιόδοξος για το μέλλον του τουρισμού μας, με βάση τη δουλειά που κάναμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, που νιώθω ότι τούτη η χώρα, παρόλες τις κρίσεις και δυσκολίες, έχει φέρει στο τραπέζι, έχει δημιουργήσει μια ανθετικότητα και είμαστε στους πρόποδες μιας πολύ δυνατής εποχής για τον τουρισμό της Κύπρου, μιας εποχής η οποία θα είναι καλύτερη από τις προηγούμενες και δεν μιλώ για αριθμούς αφίξεων. Βλέπω ολιστικά το κομμάτι τουρισμός. Έχουμε πλέον βάλει στο τραπέζι, στον χάρτη, περιοχές που δεν ήξεραν τι είναι τουρισμός, ειδικές μορφές τουρισμού που δεν είχε ασχοληθεί κανείς, χωριά που δεν ήξερε κανείς ότι υπάρχουν, φέραμε εταιρείες αεροπορικές και εταιρείες κρουαζιέρας που ήταν τεράστιο επίτευγμα μέσα στην πανδημία. Όλα αυτά δεν θα ήθελα να δω κάποιον να τα παίρνει πίσω και να πάμε σε κάποιες πρακτικές του παρελθόντος, όπως για παράδειγμα στη συνέχιση της εξάρτησης από δύο μόνο αγορές.

Η λειτουργία του καζίνου

Η λειτουργία του καζίνου τον νέο χρόνο θα φέρει, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών, εξαψήφιο αριθμό πρόσθετων αφίξεων. Συμμερίζεστε αυτήν την άποψη;

Βεβαίως. Και είναι ακόμα ένα ευτύχημα για την Κύπρο ότι το ’23 θα ανοίξει το καζίνο θέρετρο. Θα προσδώσει στην Κύπρο επιπλέον αφίξεις, αυτό είναι δεδομένο. Θα είναι άλλη πελατεία και άλλοι επισκέπτες, όχι μόνο στο κομμάτι που αφορά το gaming, αλλά και όσον αφορά τον συνεδριακό τουρισμό και τον τομέα των meetings and events. Διότι πλέον θα προστεθεί ένας χώρος που μπορεί να δεξιωθεί μέχρι και 2 χιλ. άτομα, καθώς έως σήμερα δεν είχαμε αυτό το πλεονέκτημα. Σίγουρα θα προσδώσει στο συνολικό μας προϊόν το γεγονός και αναμένεται να έχει απήχηση ιδιαίτερα σε αγορές του Αραβικού Κόλπου, αλλά ακόμα και από το Ισραήλ θα έχουμε αυξήσεις για το καζίνο. Η Κύπρος σίγουρα θα κερδίσει από το λειτουργία του καζίνου-θερέτρου και ιδιαίτερα τη χειμερινή περίοδο.