Το έργο που ανέπτυξε το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κατά την τελευταία πενταετία υπηρετεί το όραμα που έθεσε το Υπουργείο, να καταστεί δηλαδή η Κύπρος πιο αειφόρος και πιο «πράσινη», μέσα από την εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης στον αγροτικό τομέα, την ολοκληρωμένη προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων, ανέφερε ο Κώστας Καδής, κατά για τον απολογισμό του έργου του υπουργείου.

Αγροτική ανάπτυξη

Στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, οι δράσεις του Υπουργείου επικεντρώθηκαν στη βελτίωση των συνθηκών υπό τις οποίες δραστηριοποιούνται οι αγρότες, στην αύξηση του εισοδήματός τους αλλά και στο να καταστεί ο αγροτικός τομέας πιο ανταγωνιστικός και πιο φιλικός προς το περιβάλλον. Μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), για τους σκοπούς αυτούς διατέθηκαν στον αγροτικό τομέα πέραν των 180 εκατομμυρίων ευρώ. Σημαντική θεωρείται και η πρόσφατη απόφαση για ένταξη των αγροτών στους δικαιούχους χρήσης του συστήματος εικονικού συμψηφισμού αλλά και χρηματοδότησης, μέσα από το ΠΑΑ, της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών στον αγροτικό τομέα. Aλλα 240 εκατομμύρια ευρώ διατέθηκαν στους αγρότες ως εκταρικές επιδοτήσεις, βελτιώνοντας έτσι το εισόδημά τους. Σημαντική ήταν και η στήριξη του αμπελοοινικού τομέα με κονδύλια που φτάνουν τα 23 εκατομμύρια ευρώ και που συνέβαλαν ώστε οι κυπριακοί οίνοι να μπορούν να διακριθούν σε διεθνείς διαγωνισμούς.

Xαλλούμι

Εξαιρετικής σημασίας, όπως σημειώθηκε, θεωρείται η κατοχύρωση του χαλλουμιού ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, μετά από προσπάθειες δεκαετιών.

Το δεύτερο σημαντικότερο εξαγωγικό αγροτικό προϊόν της Κύπρου, η «πατάτα κοκκινογής», αναμένεται να κατοχυρωθεί επίσης ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης, αφού πρόσφατα δημοσιεύθηκε η σχετική αίτηση σε εθνικό επίπεδο και θα ακολουθήσει η αίτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η προίκα και οι συμβουλές του υπουργού Οικονομικών

Τα ποσά που δόθηκαν, μέσα από στοχευμένα προγράμματα για στήριξη των αγροτών που είχαν πληγεί περισσότερο από τις κρίσεις που δημιούργησαν η πανδημία και οι επιπτώσεις της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ανέρχονται σε 50 εκατ.

Στον αγροτικό τομέα εφαρμόστηκαν σημαντικές μεταρρυθμίσεις και μέτρα που εκσυγχρονίζουν το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την αγροτική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα:

  • η ψήφιση του νόμου για την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων
  • ο νόμος που κατατέθηκε στη Βουλή για τη ρύθμιση της λειτουργίας των λαϊκών αγορών, ο οποίος μειώνει την ψαλίδα τιμών μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών,
  • το νομοσχέδιο για την καθιέρωση του κυπριακού σήματος που θα δώσει προστιθέμενη αξία στα κυπριακά προϊόντα,
  • η κατάργηση του Οργανισμού Γεωργικής Ασφάλισης και η δημιουργία ενός νέου συστήματος διαχείρισης κινδύνων, με το οποίο επιτυγχάνεται ουσιαστική στήριξη του εισοδήματος των αγροτών (από το 2019 που λειτούργησε το νέο σύστημα χορηγήθηκαν στους αγρότες περίπου 38 εκατομμύρια ευρώ για κάλυψη του απωλεσθέντος εισοδήματος),
  • η κατάργηση της Επιτροπής Σιτηρών Κύπρου, που λειτουργούσε με ζημιογόνο τρόπο, και η ψήφιση του νόμου για τη διατήρηση αποθεμάτων πρώτων υλών των ζωοτροφών και σιτηρών για ανθρώπινη χρήση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΥΠΕΣ: Όλοι οι αριθμοί του κυβερνητικού έργου

Θάλασσα

Παράλληλα, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Θάλασσα 2014 – 2020, διατέθηκαν συνολικά 33 εκατ., ενώ το ποσό αυτό αναμένεται να αυξηθεί μέχρι τα 53 εκατ. με την ολοκλήρωση των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Για τη στήριξη της υδατοκαλλιέργειας, η οποία τα τελευταία χρόνια παρουσίασε σημαντική ανάπτυξη, άρχισαν οι διαδικασίες κατασκευής μιας νέας, σύγχρονης λιμενικής υποδομής στο Πεντάκωμο, με εκτίμηση δαπάνης 35 εκατ. Παράλληλα, αναβαθμίστηκαν μια σειρά από αλιευτικά καταφύγια, ώστε να παρέχεται ασφαλής ελλιμενισμός στους επαγγελματίες αλιείς.

Επίσης, υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλα αναπτυξιακά υδατικά έργα συνολικής αξίας 400 εκατ. Παράλληλα, άρχισαν ο προγραμματισμός, σχεδιασμός και προώθηση της υλοποίησης πρόσθετων έργων, συνολικής αξίας πέραν των 865 εκατ.

Ακάμας

Μετά από δεκαετίες συζητήσεων άρχισε και η υλοποίηση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, με εκτιμώμενη αξία γύρω στα 44 εκατ. Παράλληλα, συνεχίζονται οι προσπάθειες για τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα.

Επιπρόσθετα, καταρτίστηκε Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα και υιοθετήθηκε η μακροπρόθεσμη στρατηγική της Κύπρου για ανάπτυξη με χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών το 2050.

Κορυφαία δράση σε σχέση με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτέλεσε η πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας για τον συντονισμό των χωρών της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Στην πρωτοβουλία αυτή συμμετείχαν πέραν των 240 επιστημόνων, υπό τον συντονισμό του Ινστιτούτου Κύπρου, και οι εισηγήσεις τους, υπό μορφή σχεδίου δράσης, υιοθετήθηκαν σε διάσκεψη των ηγετών της περιοχής, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αίγυπτο το 2022.

Απόβλητα

Στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, υιοθετήθηκε νέο Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων 2022 – 2028, το οποίο περιλαμβάνει 65 μέτρα, με προϋπολογισμό πέραν των 80 εκατ. Αριθμός έργων για τη διαχείριση αποβλήτων έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται, με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης  το 2027. Εκσυγχρονίστηκε, επίσης, το νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων και άρχισε η διαδικασία εφαρμογής του Προγράμματος «Πληρώνω όσο Πετώ».

Παρακαταθήκη

Όπως ανέφερε ο κ. Καδής, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος αφήνει ως παρακαταθήκη στην επόμενη κυβέρνηση τρία εγκεκριμένα από την ΕΕ εργαλεία:

  • Τη συμβολή του στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με 19 μέτρα – 5 μεταρρυθμίσεις + 14 Επενδύσεις και προϋπολογισμό 200 εκατομμυρίων ευρώ.
  • Το Στρατηγικό Σχέδιο της Κύπρου για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (2023-2027) με προϋπολογισμό 454 εκατομμυρίων ευρώ.
  • Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας 2021-2027,  με προϋπολογισμό 54.7 εκατομμυρίων ευρώ.