Μετά την τρομοκρατική επίθεση στους δίδυμους πύργους (11/9/2001) ακολούθησε αμερικανική επέμβαση στο Αφγανιστάν, που εκδίωξε τους Ταλιμπάν από την εξουσία, αποτέλεσμα της αντιτρομοκρατικής πολιτικής των ΗΠΑ. Με την αποχώρηση των Αμερικανών (31/8/2021) πολλοί Αφγανοί και ξένοι υπήκοοι θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Πριν λίγο καιρό (28/2/2020) η τουρκική Κυβέρνηση άνοιξε μονομερώς τα σύνορά της προς την Ελλάδα για να περάσουν δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες που έφθασαν στα ελληνοτουρκικά σύνορα κατά μήκος του ποταμού Έβρου. Οι ελληνικές αστυνομικές δυνάμεις με τη βοήθεια των πολιτών εμπόδισαν την άτακτη εισβολή.
Παράλληλα, ο πόλεμος στη Συρία μαίνεται εδώ και χρόνια δημιουργώντας πρόσφυγες.
Καταμετρήθηκαν (αρχές 2021) ότι εκτοπίστηκαν 82,4 εκατομμύρια άτομα εκ των οποίων τα 48 εκατομμύρια έγιναν πρόσφυγες στην ίδιά τους τη χώρα (Κύπρος, 1974) ενώ τα 34,3 σε άλλες χώρες. Οι κύριες χώρες από τις οποίες έφυγαν λόγω συγκρούσεων είναι: η Συρία (13,4 εκατ.), το Αφγανιστάν (6,4 εκατ.), Κόγκο (6,3 εκατ.), η Παλαιστίνη (5,95 εκατ.), Κολομβία (5,2 εκατ.), Βενεζουέλα (4,9 εκατ.), Σομαλία (3,84 εκατ.), Υεμένη (3,7 εκατ.), το Νότιο Σουδάν (3,63 εκατ.), η Νιγηρία (3,2 εκατ.) (NRC). Οι αριθμοί αυτοί είναι οι μεγαλύτεροι που υπήρξαν ποτέ.
Συνήθως οι πρόσφυγες καταλήγουν σε γειτονικές χώρες.
Τι συνεπάγεται όμως η ανεξέλεγκτη άφιξη προσφύγων;
Ποιες οι συνέπειες; Και αφού η Ιστορία διδάσκει, ας δούμε την προηγούμενη μαζική μετανάστευση.
Πότε ξανά έγιναν μαζικές μετακινήσεις;
Ας πάμε στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού (1700-1200 π.Χ.). Περίοδος στην οποία έζησε η γυναίκα φαραώ Hatshepsut (1507-1458 π.Χ.), ο Τουταγχαμών (βασίλευσε 1332-1323 π.Χ.), ο Ραμσής Β’ ο Μέγας (1304-1214 π.Χ., φαραώ της Εξόδου των Ισραηλιτών υπό τον Μωυσή) και έγινε ο Τρωικός Πόλεμος (1260-1180 π.Χ).
Το έτος 1186 π.Χ. απέχει ήδη αρκετά από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας που έγινε το 1628 π.Χ. Οι πιο σημαντικοί λαοί της εποχής ήταν: οι Αιγύπτιοι, οι Κύπριοι, οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Χετταίοι (1430-1178 π.Χ., Μικρά Ασία και Συρία), οι Mitanni (1475-1275 π.Χ., Μεσοποταμία), οι Καναανίτες (Εγγύς Ανατολή), οι Μίνωες (Κνωσός, Κρήτη) και οι Μυκηναίοι (1600-1100 π.Χ.). Η Κύπρος ευημερούσε την εποχή εκείνη με την επεξεργασία και το εμπόριο χαλκού.
Πριν 3200 χρόνια η περιοχή της Μεσογείου έσφυζε από ζωή.
Υπήρχε παγκοσμιοποίηση του αρχαίου κόσμου, αλληλοεξάρτηση, αμοιβαιότητα, εμπορικές συναλλαγές και διπλωματία μεταξύ τους. Φαίνεται να υπήρχαν καθιερωμένοι εμπορικοί δρόμοι. Η κατάρρευση ενός βασιλείου επηρέαζε τα άλλα.
Ο Kaniewski (etal, 2011) πρόσεξε ότι περίπου την ίδια εποχή καταστράφηκε η Τροία (1190-1180 π.Χ.), οι Μυκήνες (1210-1200 π.Χ.), το λιμάνι της Συρίας Ugarit (1192-1175 π.Χ.) και άλλες πόλεις. O Rhys Carpenter πρώτος (1966) έδωσε ως πιθανή εξήγηση για την κατάρρευση του μυκηναϊκού πολιτισμού την παρατεταμένη ξηρασία. Σε έρευνες του Kaniewski στη Συρία (Tell Tweini, 2011) διαπιστώθηκε πολύχρονη ανομβρία. Το 2013 έκαμε ανάλογες ανασκαφές στο Χαλά Σουλτάν Τεκκέ (Λάρνακα) και απέδειξε ότι υπήρχαν κλιματικές αλλαγές (1200-850 π.Χ.) με πτώση της μέσης θερμοκρασίας της θάλασσας και ελάχιστη βροχή. Έρευνες στη Νεκρά Θάλασσα και στη θάλασσα της Γαλιλαίας (Langgut, Finkelstein, Litt, 2013) κατέδειξαν μεγάλη ξηρασία (1250-1100 π.Χ.).
Αποτέλεσμα της ανομβρίας και ξηρασίας ήταν η πείνα. Σε αρχεία που βρέθηκαν στην Ugarit (1185 π.Χ.) αναφέρεται ότι: «όλοι θα πεθάνουμε της πείνας». Ο βασιλιάς της πόλης κατέγραψε ότι «ο κόσμος πεινά και πεθαίνει». Τα ίδια αναφέρει και ο βασιλιάς των Χετταίων.
Ο καθηγητής ανθρωπολογίας Eric Cline, του Πανεπιστημίου George Washington, ισχυρίζεται ότι η εξήγηση είναι πιο πολύπλοκη. Εκτός της ξηρασίας που προκάλεσε πείνα, συνέβαλαν και άλλοι παράγοντες όπως σεισμοί και επιδρομές ή εσωτερικές επαναστάσεις.
Λόγω των γνωστών ρηγμάτων αναφέρονται πολλοί σεισμοί στη Μεσόγειο την εποχή εκείνη (Μυκήνες, Τροία, Ugarit κ.ά). Ως συνέπεια, ανακόπηκαν οι διεθνείς εμπορικοί δρόμοι.
Άρχισε ομαδική μετανάστευση.
Καταγράφονται επιδρομές εναντίον της Αιγύπτου και προέκυψε χάος. Μια επιγραφή στον νεκρικό ναό του Ραμσή Γ΄ στο Medinet Habu αναφέρει ότι: «… οι ξένες χώρες συνωμότησαν εναντίον της Αιγύπτου… έγινε εισβολή… έρχονταν από την Κύπρο, τη Συρία, τη Μικρά Ασία… από ανατολική Μεσόγειο… κτυπούσαν και σκόρπιζαν τον όλεθρο…». Στο ίδιο μνημείο απεικονίζονται άνθρωποι να μεταναστεύουν μαζικά με τις οικογένειές τους.
Ο Kaniewski (etal, 2011) καταγράφει πλήθος επιδρομών στην περιοχή της Μεσογείου την εποχή εκείνη. Σε επιγραφή ο βασιλιάς της Ugarit γράφει στον βασιλιά της Κύπρου ότι έφτασαν τα πλοία του εχθρού και κατέστρεψαν την πόλη.
Η παγκοσμιοποίηση, η κλιματική αλλαγή (ανομβρία), οι σεισμοί και οι συνεπαγόμενες επιδρομές κατέστρεψαν τους αρχαίους πολιτισμούς. Οι πρόσφυγες και οικονομικοί μετανάστες, που προκάλεσαν την κατάρρευση των πολιτισμών της εποχής, ήταν το σύμπτωμα, όχι η αιτία. Ήταν, εκτός από επιδρομείς, και αυτοί θύματα της κατάστασης.
Συμπέρασμα: Μεταξύ 15ου-13ου αιώνα π.Χ. έχουμε πολιτισμούς που ανθούν στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο κάθε λαός ήταν ανεξάρτητος αλλά υπήρχε αλληλεπίδραση μέσω των διεθνών εμπορικών οδών. Γύρω στο 1200 π.Χ. καταστράφηκαν.
Σήμερα έχουμε κλιματική αλλαγή, σεισμούς, φωτιές και πολέμους που δημιουργούν πρόσφυγες που προσπαθούν να εισβάλουν στην Ευρώπη.
Συντρέχουν οι αποσταθεροποιητικοί παράγοντες που υπήρχαν και τότε.
Άρα;
