Η Ηγουμένη της Ιστορικής Μονής του Αγίου Μηνά, στη Χίο, είναι 66 χρόνια μοναχή και ζει τον παράδεισο επί της γης.

Η θέα από την Σταυροπηγιακή Μονή του Αγίου Μηνά (το ιστορικό γυναικείο -από το 1931- μοναστήρι του 1578-1586, κοντά στο Νεοχώρι, οκτώ περίπου χιλιόμετρα απόσταση από την πόλη της Χίου) είναι μαγική: Ο κάμπος των Μαστιχοχωριών της Μυροβόλου απλώνεται σε μια εκπληκτική θέα που φτάνει μέχρι τη Σάμο και την Ικαρία στα νότια, ενώ στα ανατολικά η Μικρά Ασία «αγκαλιάζει» τη θάλασσα με τα βουνά της και έναν Πολιτισμό που άκμασε στους αιώνες – «ακόμη και κολυμπώντας μπορεί κανείς να φτάσει στην Τουρκία», μου αναφέρει η Κική, επισκέπτρια καθημερινά στο Μοναστήρι.

Στην εκδήλωση μνήμης για τα 200 χρόνια από την γενοκτονία της Σφαγής της Χίου που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο Σάββατο, 7 Μαΐου, την οποία διοργάνωσε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και ο Περιφερειάρχης, Κωνσταντίνος  Μουτζούρης, όπου παρευρεθήκαμε 25 δημοσιογράφοι, αντιλαμβανόταν κάποιος πως στον συγκεκριμένο χώρο γράφτηκε Ιστορία στην οποία «προσκυνούσαμε», ως το πλέον Ιερό των χιώτικων χωμάτων – το οστεοφυλάκιο που δημιουργήθηκε το 1879, μέσα στο χώρο του Μοναστηριού, ανάμεσα στο καθολικό, στο κωδωνοστάσιο, στη βιβλιοθήκη, στα κελιά των μοναχών, στις στέρνες, και στις αποθήκες, με τα οστά των Μαρτύρων που σφαγιάστηκαν στο χώρο, «αγιοποιούνται» στη μνήμη των επισκεπτών και «ζωντανεύουν».

Όταν τελείωσαν οι ομιλίες του Μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ.κ. Μάρκου, του ιστορικού Μιχάλη Βαρλά και του καθηγητή του Πανεπιστήμιου Αθηνών, Μάνου Στεφανίδη, ο οποίος αναφέρθηκε και στον πίνακα του Ντελακρουά, στην σημασία του στην εξέλιξη της Επανάστασης και στην δημιουργία του Ελληνικού Κράτους, προχώρησα προς τα δεξιά του ολάνθιστου κήπου και στάθηκα μπροστά από μία ανοιχτή πόρτα που το φως του ήλιου δεν άφηνε να φανεί αν μέσα υπήρχε άνθρωπος ή κενό.

Μία μικρόσωμη μοναχή, με φωτεινά υγρά μάτια, πρόβαλε ξαφνικά ως φιγούρα στο χώρο και με καλωσόρισε: «Είστε από την Κύπρο; Ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς μου έστειλε τις προάλλες μια επιστολή με τις ευχές του για το Πάσχα», μου ανέφερε, μου είπε να περάσω μέσα στο μικροσκοπικό κελί της, και τράβηξε ένα φάκελο που βρισκόταν κοντά σε εικόνες αγίων, ημερομηνίας 15 Απριλίου 2022 – δεν ρώτησα ούτε πώς γνώριζε την καταγωγή μου, ούτε ποια ήταν η σχέση του Αρχηγού, Δημόκριτου Ζερβάκη, με το Μοναστήρι· η Ηγουμένη Φιλοθέη κάθισε στο κρεβάτι της κι εγώ σε μια καρέκλα απέναντί της και ξεκίνησα να την ηχογραφώ.

– Πόσα χρόνια είσαι Μοναχή, Ηγουμένη; Ήρθα στο Μοναστήρι 11 χρονών. 66 χρόνια εσυμπλήρωσα εδώ. Εγώ το ‘θελα! Είχαμε εδώ μια θεία και ήρθαμε με την μητέρα μου να την εδούμε, μ’ άρεσε και έμεινα.

– Οι γονείς σου δεν αντέδρασαν; Ήρθαν να με πάρουν. Αλλά κρύφτηκα σε μια ντουλάπα. Κι έκλαιγα. Κι έλεγα «γιατί ήρθαν να με πάρουν;» – δεν ήθελα να φύγω. Τότε ήμασταν εδώ τριάντα καλόγριες. Τώρα απομείναμε δύο. Πριν από επτά μήνες έπαθα επιληψία, λόγω μεγάλης στεναχώριας, δεν μπορώ να κάνω δουλειές όπως παλιά, αλλά έρχονται εδώ πιστοί και μας βοηθάνε, μου λένε: «Γερόντισσα Φιλοθέη, μην στεναχωριέσαι, εμείς είμαστε εδώ!». 

– Έχασες ποτέ την πίστη σου στο Θεό; Τον βλέπω και λέω «ό,τι και να κάνω, Αυτός με βοηθάει». Καμιά φορά παραπατώ, αλλά λέω «δεν θα πέσω κάτω», και δεν πέφτω. Ό,τι και να κάνω, λέω «ο Χριστός θα με βοηθήσει!».

– Σε βοηθάει, πράγματι; Έπαθα καρκίνο. Αυτή ήταν η στενοχωρία μου. Επήγα σε ένα νοσοκομείο στην Αθήνα και έκανα εγχείρηση. Εκεί είδα ένα όνειρο. Και μου είπε Εκείνος στο όνειρο: «Μην στεναχωριέσαι καθόλου κι εγώ είμαι δίπλα σου». Το πρωί, στις 4:00 η ώρα, εσηκώθηκα και επήγα στην εκκλησία που ήταν μέσα στο νοσοκομείο – πρώτα πρώτα παρακάλεσα για όλο τον κόσμο, ελεούντας και βοηθούντας φίλους και συγγενείς, άναψα καντηλάκια για τους ανθρώπους, για όσους βοηθάνε όσους υποφέρουν. Πολλές φορές σκέφτομαι κάτι και λέω «αν έρθει αύριο κανένας γνωστός θα μου φέρει αυτό» – και μου το φέρνει γιατί όλα στον κόσμο είναι φώτιση Θεού! Από το Πάσχα που μου έστειλε την επιστολή ο Αρχηγός, εσκεφτόμουν πώς να τον ευχαριστήσω, και σε επερίμενα σήμερα που θα έρθεις εσύ από την Κύπρο για να σου πω κάτι να του το μεταφέρεις.

– Ήξερες ότι θα έρθω; Έξω από εδώ, στο προαύλιο, είναι καμιά τριανταριά άτομα, μόνο εσύ είσαι μέσα στο κελί κι άλλος δεν θα μπει. 

– Εσύ, συγχωρείς όλο τον κόσμο; Όλον!

– Ακόμη και τις πιο μεγάλες αμαρτίες; Αυτές πρέπει να πάνε να τις εξομολογηθούνε οι άνθρωποι. 

– Ποιες είναι οι πιο μεγάλες αμαρτίες; Οι κοσμικές. Και γι’ αυτές ας κάνει καλά ο άνθρωπος με τον παπά. 

– Εσύ, κάνεις αμαρτίες; Ο λογισμός μου ο κακός είναι αμαρτία. Μόνη μου την κάνω την αμαρτία, μόνη μου την εξομολογούμαι. Το ψέμα, όμως, που λέγεται για να σώσεις έναν άνθρωπο δεν είναι αμαρτία να ξέρεις. 

– Δεν σε πρόδωσε ποτέ ο Θεός; Ο Θεός με βοηθάει πάντα! Δεν αφήνει να γίνει η αμαρτία.

– Ποιος είναι ο άγγελος; Αυτός που μας φυλάει για να μην κάνουμε ένα κακό. Ή για να φυλαχθούμε από το κακό. Έκανα εγχείρηση στο Λαϊκό το νοσοκομείο για να φυλαχθώ από το κακό που δεν φτιαχνόταν και έγινα καλά. Είδα στον ύπνο μου τον Άγιο Παντελεήμονα, και μου λέει: «Μη φοβάσαι και εγώ είμαι δίπλα σου!». Το πρωί το είπα στις καλόγριες, κι ήτανε μια γιαγιά εκεί με άσπρο μαντηλάκι και μου λέει: «Καλημέρα». Της είπα: «Καλημέρα. Ποια είσαι;». Και μου απαντάει: «Δεν με γνωρίζεις καθόλου; Είμαι του γιατρού η μητέρα!». Και κάνω πέντε βήματα και με βλέπει ένας άνθρωπος μέχρι εκεί πάνω με γενάκια και με ένα κουτάκι, και μου λέει: «Ποιο φάρμακο θέλεις;». Και του έδειξα. Κι ύστερα τον εξανάδα και μου είπε: «Δεν με γνωρίζεις; Εγώ είμαι ο γιατρός σου!»… 

– Υπάρχουν άγιοι άνθρωποι, Ηγουμένη; Πώς δεν υπάρχουν; Όπως ο γιατρός που με εγχείρησε και δεν μου πήρε χρήματα. Τέτοιοι άγιοι άνθρωποι είναι πολλοί στον κόσμο. Άμα πιάσει να μιλήσει ο άλλος καταλαβαίνω αν είναι άγιος ή όχι. 

– Σου έλειψε ποτέ η κοσμική ζωή – να είχες έναν σύζυγο, παιδιά; (Δεν απαντάει και κοιτάει στο πάτωμα).

– Μετάνιωσες ποτέ που έγινες Μοναχή; Μην λες τέτοια πράγματα!

– Το πρωί τι ώρα ξυπνάς; Τα πρώτα χρόνια που ήμασταν πολλές εδώ στο Μοναστήρι  εξυπνούσα στις 4:00 και έκανα 200 μετάνοιες και 200 σταυρούς. Στις 5:00 επήγαινα στην εκκλησία για τον όρθρο. Έπειτα πηγαίναμε στα κελιά μας, κάναμε τους Κανόνες, γυρίζαμε στην εκκλησία, και μετά ξεκινούσαμε τις δουλειές μας – άλλη έπλεκε, άλλη μαγείρευε, άλλη έπλενε, άλλη καθάριζε. Και τι δεν εκάναμε! Τετάρτες και Παρασκευές ετρώγαμε κουκιά, φακές, φασόλια, ψωμί κι ελιές, τις Κυριακές ψαράκι ή μακαρόνια. Κρέας ποτέ δεν έχω φάει στη ζωή μου. Κατά τις 7:30 με 8:00 το βράδυ επέφταμε για ύπνο. 

– Σήμερα για ποιο πράγμα προσευχήθηκες; Για κάτι που μου είπε ένας άνθρωπος. Προσευχήθηκα για εκείνον.

– Είσαι ευτυχισμένη από τη ζωή σου; Πάρα πολύ! Τίποτε δεν μου λείπει. Όλα τα ‘χω!

InfoΕυχαριστούμε για την υποδειγματική φιλοξενία στη Χίο και την συνεργασία την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, τον περιφερειάρχη, Κωνσταντίνο Μουτζούρη, τις Γωγώ και Μαίρη Αυγερινοπούλου, καθώς και τη Δήμητρα Μουτζούρη.

Ελεύθερα, 15.5.2022.